انتخابات نهم و چهار رویکرد متفاوت، بهناز خسروی و مهدی اسماعیلی، نامه

معمول هر انتخابات این است که در فاصله زمانی نزدیک شدن به انتخابات، روشن فکران، صاحب نظران و احزاب و گروه های مرجع از راه هاي گوناگون پشتيبانی خود را از کاندیدای مورد نظرشان اعلام مي كنند و از این طریق بر رأی افراد جامعه تأثیر می گذارند. اما آن چه امروز و در آستانه انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری ایران دیده می شود، روایتی نسبتاً متفاوت از این داستان است.
پس از مشارکت مردم در 8 دوره انتخابات ریاست جمهوری، مهم ترین مسأله ای که این روزها در افکار عمومی جامعه مورد بحث قرار می گیرد، انتخاب بهترین گزینه برای این منصب نیست، بلکه چالش مهم تر حضور و عدم حضور در پای صندوق های رأی است؛ مسأله ای که در دوره های مختلف انتخابات، با دو عبارت مشخص "تکلیف شرعی" به عنوان یک توجیه سنتی یا در توجیهی مدرن "مشارکت در تعیین سرنوشت" به راحتی می شد از کنار آن عبور کرد.
در شرایط موجود، در میان دانشجویان سیاسی فعال نیز که بسیاری معتقدند در چند سال اخیر به عنوان یکی از گروه های مرجع تأثیر گذار در افکار عمومی جامعه ایران مطرح بوده اند، طیف وسیعی از نظرها، تحلیل ها و راه کارها برای انتخاب نهمین رییس جمهور کشور دیده می شود.
برای بررسی ديدگاه ها، به سراغ 27 نفر از اعضای تشکل های رسمی فعال در دانشگاه رفتیم و نظر آن ها را در مورد انتخابات آتی جویا شدیم.

یک - امتناع از رأی
علی افشاری، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) از جمله کسانی است که به گفته خود، با توجه به ناکامی در جنبش اجتماعی مردم ایران تجربه 8 ساله رویکرد اصلاح از درون حاكميت رویکرد امتناع از رأی را در شرایط فعلی توصیه می کند.
وی می گوید: انتخابات فی نفسه دارای بار ارزشی نیست، بلکه اهمیت آن تابعی از میزان اثرگذاری، واقعی بودن و کارآیی در پیشبرد فرآیند تحقق خواسته های مردم و دموکراسی است. بنابراین بعد محتوایی آن به مراتب مهم تر از بعد شکلی آن در قالب تشکیل ستاد انتخاباتی، معرفی کاندیدا، برپا کردن صندوق های رأی و نهادهای روبنایی یا حتی حضور فعال در پای این صندوق هاست.
افشاری در عین حال معتقد است: بررسی نظری ساختار قدرت موجود و تجربه 8 ساله حرکت دوم خرداد بیان می کند که رییس جمهور ایران اساساً در چارچوب قوانین موجود، ابزار لازم را برای راهبری کاروان تحول و دموکراسی خواهی در اختیار ندارد.
افشاری هم چنین می افزاید: در بعد دیگر، اگر با توجه به ضعف جامعه مدنی، انتخابات ریاست جمهوری را تنها به عنوان فرصتی برای کنش گران سیاسی، در جهت ایجاد تحول و تقویت جامعه مدنی فرض کنیم، باز هم بررسی کاندیداهای مدعی اصلاح طلبی، چشم انداز روشن و امیدوار کننده ای را نشان نمی دهد؛ چرا که لازمه کاربست این تاکتیک، ارايه برنامه های ساختار شکنانه، روشن و شفاف از سوی کاندیداهاست.
عبدالله مؤمنی دیگر عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) نگاه دانشجویان را نسبت به مسأله انتخابات، منفی و حاکی از بی تمایلی توصیف می کند و معتقد است: آن ها با توجه به انسداد سیاسی موجود، این انتخابات را ابزار مناسبی برای تحقق اهداف خود نمی دانند.
دبیر تشکیلات دفتر تحکیم وحدت می گوید: دست آوردهای دوره 8 ساله اصلاحات نشان داد که قانون اساسی فعلی نمی تواند مبنای حرکت جنبشی باشد که هدفش اصلاح سیاسی است. در قالب چنین چارچوبی توانایی و ظرفیت اصلاح از درون وجود ندارد.
وی دو مشکل اساسی امروز در زمینه انتخابات را جایگاه حقوقي رییس جمهور و مناقشات انتخابات آزاد مي داند و می افزاید: بحث بر سر این است که آیا کسی که طبق قانون بالاترین مقام اجرایی را در ساختار حاکمیت دارد، از توانایی و اختیار لازم برای پی گیری خواسته های مردمی برخوردار است؟ مشکل دوم این است که در ساختار موجود، در بهترین حالت با یک انتخابات دو مرحله ای مواجهیم و تنها حق داریم از میان گزینه های تأییدی، فردی را انتخاب کنیم.
وی می افزاید: تنوع و تکثر واقعی به عنوان یکی از ملزومات انتخابات آزاد، زمانی محقق می شود که نیروهایی که متفاوت فکر می کنند نیز امکان حضور داشته باشند.
رضا دلبری عضو دیگر شورای مرکزی طیف رادیکال دفتر تحکیم وحدت هم انتخابات دوره نهم را تنها نزاعی بر سر عزیمت گروه های سیاسی موجود در حاکمیت به عرصه قدرت توصیف می کند.
وی می گوید: رییس دولت انتخابی در ساختار فعلی نه تنها عالی ترین مقام اجرایی کشور نیست، بلکه حتی قدرت تصمیم گیری های معمول در حد تنظیم قراردادهای خارجی را نیز ندارد.
بنابر نظر این فعال دانشجویی، انتخابات آزاد این نیست که تنها چند نفر از مجموعه قدرت، در قالب دو طیف اصلاح طلب و محافظه کار نامزد شوند، بلکه انتخابات آزاد با مطبوعات آزاد، جریان های سیاسی فعال و امکان حضور و رقابت تمام نیروهای سیاسی خارج از حاکمیت ممكن است.
دلبری اضافه مي كند: جریان دانشجویی با نقد شیوه های گذشته، کارکرد خود را به عنوان ناظری عمومی در دوره انتخابات با نشان دادن نمایی درونی از فضای داخلی ایران به جامعه جهانی مشخص کرده است و به مردم این اطمینان را می دهد که اگر تصمیم گرفتند به پای صندوق های رأی نروند، ما نيز نسبت به این عدم مشارکت فعال آن ها بی تفاوت نيستيم و از رأی ندادن آنان دفاع می کنیم.
سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی یا "ادوار تحکیم وحدت" نیز مجموعه ای است که در سال های اخیر با به کارگیری بخشی از نیروهای فعال جنبش دانشجویی و با اتخاذ مواضعی نزدیک به دفتر تحکیم وحدت در قالب یک حزب سیاسی به فعالیت می پردازد.
حجت شریفی، دبیر سیاسی این تشکل از فضای انتخاباتی به عنوان فرصتی برای طرح چالش ها با حاکمیت و نشان دادن تضادهای موجود در راستای پاسخ گویی به ملت یاد می کند. وی می گوید: انتخابات به عنوان فرآیندی ویژه دنیای مدرن، زمانی مفهوم واقعی خود را پیدا می کند که ساختاری دموکراتیک در کشور حاکم باشد.
به گفته شریفی، مهم این است که حکومت ها نمی توانند از انتخابات به عنوان مفهومی مربوط به جریان دموکراتیک استفاده کنند اما منکر الزامات اولیه آن چون آزادی، استقلال، دموکراسی و مردم سالاری شوند؛ هرچند كه ممکن است در این تعابیر تحریف ایجاد کنند و حتی آن را به ابتذال کشانند. در واقع در چنین شرایطی است که نیروهای آگاه اجتماعی فرصت لازم را برای طرح چالش ها و نشان دادن ظرفیت های حکومت برای مواجهه با فرآیندهای دموکراتیک و اعلام نارضایتی عمومی پیدا می کنند.
هادی کحال زاده، دیگر عضو شورای مرکزی ادوار تحکیم وحدت معتقد است : فرآیند اصلاح از درون راه حل نهایی تحول برای جامعه ایران نیست. هرچند اصلاحات در سال های گذشته دست آوردهای فراوانی برای پوست اندازی داشته است، اما نیروهای اساسی به زودی باید شکست آن را بپذیرند و خود را برای پوست اندازی و حضور در شرایط جدید آماده کنند. در همین راستا می توان از کاهش مشارکت سیاسی مردم و در نتیجه آن یکپارچه شدن حاکمیت، با رویکردی ایجابی براي افزایش همبستگی اپوزیسیون و رویکردی سلبی برای کاهش بیش تر مشروعیت عمومی جریان راست استفاده کرد.
به عقیده وی، کاهش مشارکت سیاسی، راه یک دست شدن قدرت برای جریان راست را هموار می کند، اما این نتیجه خود دست آوردهایی را به همراه دارد. وی در این زمینه می گوید: درگیری و چالش ها در سطوح مدیریتی در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و موضع آن ها در تعامل با جهان پیرامون قطعاً سبب درگیری و ایجاد شکاف جدی میان محافظه کاران در سطح روبنا می شود.
عضو سابق انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: این دوره علاوه بر فرصتی که برای تقویت جامعه مدنی و اراده جمعی در راستای پاسخ گویی قدرت به نیروهای اجتماعی فراهم خواهد کرد، می تواند سبب افزایش هم گرایی نیروهای سیاسی تحول خواه با آرایشی جدید شود.
روزبه ریاضی، عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی امیر کبیر، جنبش دانشجویی را جریانی سیال و آرمان خواه معرفی می کند که بر اساس اصول خود تصمیم گیری مي كند و به حرکت ادامه می دهد. وی می گوید: حقوق بشر، آزادی های فردی و اجتماعی و دموکراسی، بخشی از اصول و آرمان های امروز جنبش دانشجویی، به عنوان یک جریان اجتماعی است. اگر فردی که انتخاب می شود، مطابق قیدهای قانون، مصلوب الاختیار باشد، عملاً مفهومی به نام جمهوری شکل نخواهد گرفت که بتوان در آن به تحقق آرمان های دانشجویی امیدوار بود.
وی هم چنین یادآور می شود: اولین شرط یک انتخابات دموکراتیک، امکان حضور نمایندگان لایه های مختلف اجتماعی و افکار و ایدئولوژی های گوناگون در این عرصه است.
وی تاکید می کند: چنان چه شرایط تحقق آرمان ها فراهم شوند، قطعاً دانشجویان نیز وارد عرصه شده و نظرات خود را بیان می کنند. اما در صورت تداوم وضع فعلی نمی توان از آن ها انتظار مشارکت در صحنه را داشت.
مجتبی بیات، سخن گوی فراکسیون دموکراسی خواه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی معتقد است: با توجه به تجربه 8 سال گذشته، در شرایط فعلی شرکت در انتخابات یعنی صحه گذاشتن بر نظم موجود و به تعبیری خروج از چارچوب اهداف و آرمان های جنبش دانشجویی. وی می گوید: آن چه از تجربه اصلاحات حاصل شد، این بود که پس از گذشت 8 سال، ماشين اصلاحات نه تنها پیشرفت محسوسی در جاده منتهی به دموکراسی نشان نداد، بلکه حتی زمینه ساز ایجاد دست اندازهای هولناکی در این جاده، توسط اقتدارگرایان شد.
بیات نیز بر اهمیت استفاده از فرصت و فضای انتخابات برای انتقاد از حاکمیت سیاسی، بر طرح مطالبات رادیکال مانند توجه به حقوق اقلیت ها و خرده فرهنگ های سیاسی و اجتماعی و تنویر افکار عمومی در این زمینه تأکید می کند.
بهنام سپهرمند، دبیر تشکیلات انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و دیگر عضو فراکسیون دموکراسی خواه دانشگاه تهران، نیز مي گويد: در شرایط فعلی، عدم مشارکت در انتخابات به صورت عمل و فعالیت سیاسی، موضع اصلی قابل طرح از سوی فعالان دانشجویی است.
وی اضافه مي كند: در ساختاری که حاکمیت در آن از یک سو رکن رقابت و به طور کلی حضور اپوزیسیون را به رسمیت نمی شناسد و از سوی دیگر تمام دریچه های نقد سیاسی را بر خود بسته نگه داشته، مشارکت عمومی، لفظی فاقد اعتبار است.
سپهرمند وظیفه جنبش دانشجویی و حتی نخبگان و آگاهان سیاسی نزديك تر شود را، در چنین اوضاعی، یادآوری حقوق اولیه مردم به آن ها می داند.
مصطفی صداقت جو، عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت معلم سبزوار، يادآور مي شود: معتقد عدم شرکت در انتخابات می تواند خود نوعی مشارکت برای تعیین سرنوشت باشد. لزوماً زمانی می توانیم بر سرنوشت خویش حاکم باشیم که نسبت به فضای سیاسی و اجتماعی آگاهی کافی داشته باشيم و با تأکید بر عقلانیت فردی در تعیین سرنوشت خویش شرکت جوییم.
صداقت جو هم چنین از بعدی دیگر، به نوعی رابطه اخلاقی برای شرکت در انتخابات اشاره مي كند و می گوید: در این زمینه، اين پرسش قابل طرح است که آیا حاکمیت تا کنون به خواست و اراده مردم گردن نهاده و از حقوق و آزادی های آن ها دفاع کرده است که امروز مردم برای مشروعیت بخشی به آن آرای خود را هزینه کنند؟
حنیف یزدانی، عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهرکرد، بر اين باور است: روند یک انتخابات دموکراتیک با رشد لیبرالیسم، فرد گرایی و عقل گرایی همراه است و در همین راستا، یک انسان مدرن وقتی تصمیم به شرکت در انتخابات می گیرد که بر اساس آگاهی و عقلانیت فردی خود به این نتیجه رسیده باشد. این در حالی است که اگر کسی بر اساس همین عقلانیت فردی، تصمیم بگیرد که در انتخابات شرکت نکند، از مسیر دموکراتیک خارج نشده است، اما در چنین شرایطی اگر عقل کنار گذاشته شود و بر اساس معیارهای دیگری مانند "تکلیف" رأی به صندوق ها ریخته شود، دیگر نمی توان گفت شرکت در انتخابات به رشد دموکراسی کمک کرده است.

دو - عدم حمایت از نامزدها
اما در میان مواضع مختلف انجمن های اسلامی عضو دفتر تحکیم وحدت، انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر رویکرد نسبتا متفاوتی را نسبت به سایرین برگزیده است.
علی کاکاوند، عضو شورای مرکزی این انجمن، با صراحت اعلام می کند: در شرایط فعلی ما تصمیم گرفته ایم نسبت به این مسأله بی تفاوت باشیم. وی می افزاید: بحث مشارکت در چنین فضایی قطعاً منتفی است، اما به نظر ما موضع تحریم نیز خود نوعی ورود به بازی های قدرت است. ما موضع خود را بی تفاوتی اعلام می کنیم و این بدان معناست که هیچ گونه نگاهی به ساختار حاکمیت فعلی نداریم.
کاکاوند در ادامه اضافه می کند: امروز در بحث انتخابات، مسأله جایگاه ریاست جمهوری، انتخابات آزاد و نظارت بین المللی مطرح است. اتخاذ موضع بی تفاوتی به این معنا نیست که ما در این باره مصاحبه نکنیم، بیانیه ندهیم و تنها به کارهای عرف انجمن بپردازیم. ما هم قطعاً از چنین فضایی که آزادی عمل در آن بیش تر است، استفاده کرده و برنامه ها و راهکارهای خود را اجرا خواهیم کرد.
در چند سال اخیر "دوری از قدرت" به عنوان استراتژی اصلی دفتر تحکیم وحدت اعلام شده است. در آستانه این دوره از انتخابات ریاست جمهوری نیز بسیاری از تشکل ها در پی تداوم این روند اعلام می کنند که از هیچ کاندیدایی حمایت نمی کنند.
فاطمه وکیلیان، دبیر تشکیلات انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه الزهرا، از جمله کسانی است که به استراتژی کلی "دوری از قدرت" اشاره کرده و می گوید: امروز در شرایطی که تنها راه حرکت به سوی دموکراسی، آگاهی مردم از روند سیاسی کشور و مفاهیمی مانند انتخابات شناخته شده است، نقش مهم انجمن های اسلامی، تحلیل فضا، ارايه دیدگاه ها و بررسی مسايل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و به طور کلی روشن گری براي ایجاد آگاهی در فضای عمومی دانشگاه و جامعه است.
وکیلیان مي گويد: آن چه مسلم است؛ انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه الزهرا از هیچ کاندیدایی حمایت نخواهد کرد. وی تأکید کرد: تا زمانی که رویه ای همچون انتخابات مجلس هفتم بر فضای اجرایی انتخابات در کشور حاكم باشد و هم چنان شاهد رد صلاحیت های گسترده و امکانات غیر عادلانه باشیم، در هیچ انتخاباتی شرکت نخواهیم کرد.
مهدی عربشاهی، عضو انجمن اسلامی دانشگاه زنجان، در اعلام موضع خود و تشکل متبوعش می گوید: ما معتقدیم حتی اگر انتخابات آزاد باشد، جنبش مستقل و آگاه دانشجویی نباید از هیچ کاندیدایی حمایت کند و بر اساس این تحلیل، از نظر ما حمایت از فردی خاص منتفی است. اما دیدگاه ها و نقدهای خود را در این زمینه بیان خواهیم کرد.
داوود یاری عضو انجمن دانشگاه شهرکرد نیز اعلام می کند: در راستای استراتژی دوری از قدرت و نقد آن، در انتخابات این دوره ریاست جمهوری از هیچ کاندیدای خاصی حمایت نمی کنیم. البته با تحریم صریح نیز مخالفیم و در راستای آرمان های انجمن، آگاهی بخشی به جامعه دانشجویی را در رابطه با مسايلی مانند معیارهای انتخابات آزاد، جزو راه کارهای خود قرارداده ایم.

سه - مشارکت مشروط
اعلام موضع "مشارکت مشروط همراه با نقد" رویکرد دیگری است که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، در میان بخشی از فعالان جنبش دانشجویی دیده می شود.
سالار میرزابیگی، عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه، از جمله افرادی است که موضع خود را چنین اعلام می کند. وی ایجاد بستر رفاه ملی و گشایش فضا برای حضور دگر اندیشان را عامل اصلی حضور مردم در انتخابات می داند.
حسین اکبری، عضو انجمن اسلامی دانشگاه باهنر کرمان، نيز مي گويد: از انتخابات آزاد و عادلانه و شرایط مساوی تبلیغاتی برای نامزدهای انتخاباتی، بر اساس نص صریح قانون اساسی و نه برداشت های سلیقه ای حمایت می کنیم.
وی می افزاید: در صورتي که انتخابات آزاد و عادلانه برگزار شود، مردم به حدی از شعور رسیده اند که بتوانند رییس جمهور خود را انتخاب کنند. ولی در وضع فعلی، ما علاقه ای به حمایت از هیچ کاندیدایی نداریم.
حامد ایرانشاهی، عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه اراک، می گوید: تحریم انتخابات به منزله این است که قرار گرفتن با حداقل نیرو را در مقابل حداکثر توان رقیب انتخاب کنیم.
وی می افزاید: ناکامی اصلاح طلبان در تحقق برنامه هایشان از یک سو و زیان های ناشی از یک دست شدن حاکمیت از سوی دیگر، شرایط حساسی را برای تصمیم گیری ایجاد کرده است.
مقداد بریمانی، عضو انجمن اسلامی دانشگاه زاهدان، معتقد است: انتخابات خود هدف نیست، بلکه وسیله ای است برای راه یابی به مقصود. وی بر اساس همين دیدگاه مي گويد: اگر هدف خود را پیشبرد دموکراسی در کشور قرار دهیم و به این نتیجه برسیم که مشارکت در این دوره از انتخابات ابزار مناسبی برای رسیدن به این هدف است، قطعاً شرکت خواهیم کرد و در غیر این صورت از مشارکت امتناع مي كنيم و از روش های قانونی دیگری مانند اعتراض های مدنی و ... برای پی گیری مطالبات خود استفاده می کنیم.
از سوی دیگر فراکسیون سنتی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) که چند ماهی است با نام فراکسیون روشن گری فعالیت می کند، با وجود دنباله روی از "مشارکت مشروط" نگرش مثبت تری نسبت به مدرن ها براي شرکت در انتخابات دارند.
سیدامیر پاکزاد، سخن گوی این فراکسیون، در متنی که به دفتر نشریه ارسال کرده است، ضمن ارايه تحلیل از شرایط روز جامعه از شرکت در انتخابات آزاد و عادلانه دفاع کرده است. وی در این نوشته آورده است: اگر انتخابات را مهم ترین عرصه سیاست ورزی بدانیم، آزمون بزرگ نهمین دوره ریاست جمهوری فرصتی است مهیا تا با هم اندیشی و گفت و گو به آسیب شناسی جریان اصلاحات بپردازیم و از این گذار در راستای پیشرفت دموکراسی خواهی در جامعه استفاده کنیم.
وی می افزاید: در صورتی که زیر ساخت های انتخاباتی آزاد و عادلانه مهیا نباشد، پر واضح است که هزینه های سنگینی به نظام سیاسی وارد خواهد شد.
حسن خوش قلب، عضو انجمن اسلامی دانشگاه تربیت مدرس نیز معتقد است: حرکت تدریجی به سمت دموکراسی بسیار بهتر از در جا زدن و باز گشت به عقب است.
این عضو فراکسیون روشن گری دفتر تحکیم وحدت می گوید: در کشورهایی نظیر ایران که در عرصه دموکراسی قدمت چندانی ندارند، تجربه دموکراسی، حداقلی و استمرار آن حتی با کم ترین نتیجه، بسیار بهتر از پذیرش نظام های غیر دموکراتیک است.

بخشی از طیف شیراز دفتر تحکیم وحدت نیز از مشارکت مشروط حمایت می کنند.
هادی پناهی، دبیر تشکیلات طیف نوگرای شیراز دفتر تحکیم وحدت، مي گويد: به عنوان یک جریان دانشجویی در انتخابات شرکت می کنیم، مگر آن که دیگر هیچ امیدی نباشد.
وی می افزايد: مردم در 8 سال گذشته پیام خود را مبنی بر تغییر گفتمان رایج با انتخاب دیدگاه متکی بر رأی اکثریت اعلام کردند، اما شورای نگهبان صراحتاً در انتخابات مجلس هفتم صيغه ای متفاوت را القا کرد. موضع تحریم در انتخابات نهم ریاست جمهوری به این معناست که مردم از حکومت به کلی نا امید شده اند که رواج این موضوع حاکمیت را در بن بست خطرناکی قرار خواهد داد.
مهدی میرزایی، دیگر عضو شورای مرکزی طیف نوگرا که چند ماهی است از تحکیم وحدت شیراز منشعب شده است، پیش بینی می کند: حضور دانشجویان در صحنه انتخابات ممکن است چندان پر رنگ نباشد، اما قطعاً پس از تجربه نتیجه انتخابات مجلس هفتم این حضور نسبت به قبل بیش تر خواهد بود.
به گفته وی راه کار دست یابی به اصلاحاتی که سال 76 تعریف شد، حرکت گام به گام است و با پذیرفتن چنین رویکردی هم چنان باید در صحنه حضور داشت. چرا که کنار کشیدن در این فضا جز ایجاد وقفه در فرآیند دموکراسی خواهی دست آوردی ندارد. این فعال دانشجويي معتقد است: در ساختار دولت ایدئولوژیک و نظام سرمایه داری حاکم فعلی، بدون حضور در قدرت امکان تحقق خواسته های نهادهای مدنی در جامعه وجود ندارد.

چهار - مشارکت و حمایت از کاندیدا
در شرایطی که به نظر می رسد طیف نوگرای شیراز پس از جدایی از سنتی ترین هاي این طیف کاملاً موضع مشارکت مشروط احزاب اصلاح طلب را پذیرفته است، بهرام نايینی سجادی، عضو دیگر این تشکیلات می گوید: ما تحت هر شرایطي مدافع حضور در انتخابات هستیم.
وی معتقد است: شرکت در انتخابات از معدود مواردی است که در آن مردم ایران می توانند در سرنوشت خود دخالت کنند و به همین دلیل از دست دادن این فرصت به هیچ وجه به صلاح نیست.
سجادی در تبیین موضع خود می گوید: مردم ایران به دفعات شرکت یا عدم شرکت در انتخابات را تجربه کرده اند. اما تا به حال هرگز با هیچ عدم مشارکتی نتوانسته اند به اندازه حضور تقریباً ایده آل در سال 76، خواسته های خود را اعمال کنند. بنابراین حتی می توان شرکت در انتخابات را رفراندوم متمرکزتری برای بیان مطالبات دانست.
در میان اعضای طیف علامه دفتر تحکیم نیز به نظر می رسد که برخی بدون قید شرط چندانی، با ارايه تحلیل شخصی موضع تلویحی خود را در حمایت از یک کاندیدای خاص اعلام می کنند.
بنا بر عقیده بهروز نعمت دوست، عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران وعلوم پزشکی، کسی باید بر مسند ریاست جمهوری تکیه زند که قادر باشد با قدرت چانه زنی بالا، خواسته های مردم و جامعه را بر آورده سازد.
خارج از مجموعه دانشجویی دفتر تحکیم وحدت نیز پرویز امینی، سخن گوی اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل، شعار انتخاباتی تشکل خود را "گفتمان عدالت، حداکثر سازی مشارکت، رییس جمهور کارآمد" اعلام می کند.
طیف شیراز دفتر تحکیم وحدت، پس از انشعاب سال 80 ، موضعی محافظه کارانه اتخاذ کرده است.
مهدی درویش، عضو شورای مرکزی بخش سنتی این طیف، مهم ترین استراتژی تشکل متبوعش را تشویق مردم برای مشارکت حداکثری و جلوگیری از تضییع حقوق آن ها اعلام مي كند و می گوید: ما معتقدیم تمامی گروه های پای بند به قانون اساسی باید امکان معرفی کاندیدای خود را داشته باشند تا مردم هم به صورت آزادانه از میان آن ها بهترین گزینه را انتخاب نمایند.
درویش می افزاید: به عقیده ما رییس جمهور آینده باید شاخصه های هویت ملی و اسلامی تعریف شده در کشور را بشناسد و در چارچوب آن ها عمل کند.
اما در سوي دیگر طیف اعضای گروه های شناسنامه دار دانشجویی، ابراهیم شمشیری دبیر جامعه اسلامی دانشجویان، معتقد است: جمهوری اسلامی مردمی ترین نظام در سراسر جهان است.
وی می افزاید: ما عقیده داریم كه حضور گسترده مردم در این انتخابات لازم است، ولی اگر کسی وارد صحنه نشود، مقصر خود اوست. مجموعه ما مشارکت در انتخابات را وظیفه ملی و شرعی خود می داند.
شمشیری در ادامه می گوید: شعار انتخابات آزاد، تبلیغات اپوزیسیون داخل و خارج از کشور است که پایگاه مردمی ندارند و می خواهند از این طریق بیگانگان را وارد حاکمیت ایران کنند.
***
مجموعه ديدگاه هايي كه ارايه شد، تحلیل های فعالان تشکل های دانشجویی در آستانه ورود به فضای انتخابات نهم ریاست جمهوری است. باید نشست و دید که کنش های بر آمده از تحلیل های هر کدام از این تشکل ها تا چه حد اجرایی خواهد شد، کدام طیف ها موفق تر خواهند بود و کدام یک از دید جامعه مقبول تر عمل خواهند کرد.