نگاهى به سيستم انتخابات رياست جمهورى در آمريکا، ايرنا

تهران ، خبرگزارى جمهورى اسلامى ۰۳ / ۰۸ / ۸۳
اينترنت .انتخابات .آمريکا.
با نزديک شدن روز راىگيرى ، براى تعيين رييس جمهور آمريکا و با وجود
اينکه در نظرسنجىهاى انجام شده ، دو رقيب اصلى اين انتخابات بسيار به هم
نزديک هستند، از اين احتمال صحبت مىشود که شرايطى مشابه با انتخابات
سال۲۰۰۰ در آمريکا بوجود آيد.
انتخابات سال۲۰۰۰ در آمريکا، يکى از موارد نادر در انتخابات رياست
جمهورى آن کشور بود که " جرج بوش " رييس جمهور فعلى از حداکثر آراى شرکت
کنندگان در انتخابات برخوردار نشد.
در انتخابات سال۲۰۰۰ ميلادى "ال گور"۵۰ ميليون و۹۹۶ هزار و۵۸۲ راى
آورد در صورتى که رقيب او "جرج دبليو بوش " با۵۰ ميليون و۴۵۶ هزار و۶۲
راى به رياست جمهورى آمريکا انتخاب شد.
اينکه چرا الگور ، کانديداى حزب دمکرات آمريکا با۵۴۰ هزار و۵۲۰ (بيش
از نيم ميليون ) راى بيشتر نتوانست مقام رياست جمهورى آمريکا را بدست آورد
به قوانين راىگيرى آن کشور بر مىگردد.
انتخاب رياست جمهورى در آمريکا ، به صورت "غير مستقيم " صورت مىگيرد
بدين معنى که هر راىدهنده در آمريکا ، بجاى اينکه به رييس جمهور مورد
نظر خود راى بدهد ، به فردى راى مىدهد که او انتخابکننده يا "Elector"
ناميده مىشود.
الکتورها (انتخابکننده ها) نهايتا با راى خود رييس جمهور آمريکا را
انتخاب مىکنند.
نظرات مختلفى در مخالفت و موافقت با اين سيستم انتخاباتى وجود دارد.
اما هدف اين مقاله بيان اين نقطه نظرات نيست ، بلکه منظور ارائه تصويرى
از سيستم انتخابات رياست جمهورى در آمريکا مىباشد، البته انتخابات سال
۲۰۰۰ ميلادى نمونه بسيار خوبى براى توضيح اين سيستم است .
آمريکا از۵۰ ايالت تشکيل شده است و تمامى ايالت ها در يک سيستم فدرال
عمل مىکنند و هر ايالت در بسيارى زمينه ها از استقلال برخوردار است .
هر ايالت داراى دو سناتور انتخابى در مجلس سناى اين کشور است و متناسب
با جمعيت ، در هر ايالت ، تعدادى نماينده مجلس (کنگره ) انتخاب مىشوند.
در سيستم انتخابات رياست جمهورى آمريکا ، پايتخت اين کشور نيز يک ايالت
محسوب مىشود.
بنابراين در سيستم انتخاباتى۵۱ ايالت وجود دارد. هر ايالت به ازاى
تعداد سناتورها و نمايندگان مجلس حق ارسال الکتور به "الکتورال کالج "
(مجلس انتخابکنندگان ) را دارد.
افرادى که به الکتروال کالج راه پيدا مىکنند با آراى خود که آراى
الکتورال ناميده مىشود ، رييس جمهور را انتخاب مىکنند.
بدين ترتيب اتباع آمريکايى براى انتخاب رييس جمهور ابتدا به الکتورها
راى مىدهند که سپس آنها در الکتروال کالج ، رييس جمهور مورد نظرشان را
انتخاب مىکنند.
الکتورها معمولا به کانديدايى راى مىدهند که در هنگام شروع انتخابات
وفادارى خود را به او اعلام کرده اند و بندرت پيش آمده است که راى خود را
تغيير داده باشند ، اگرچه اين موضوع ، ناقض قانون اساسى نيست .
آراى الکتورها شمارش مىشود و در اکثر ايالت ها (به جز دو ايالت ) ،
چنانچه تعداد کل آراى داده شده به الکتورهاى يک حزب (افراد انتخابکننده )
بيشتر از آراى الکتورهاى حزب ديگر باشد ، تمامى آراى الکتورال به آن حزب
تعلق مىگيرد.
انتخابات رياست جمهورى در آمريکا بر اساس قانون اساسى اين کشور ، در
اولين سه شنبه ماه نوامبر صورت مىگيرد.
الکتورال کالج در اولين دوشنبه بعد از آن تشکيل و انتخاب رييس جمهور
رسمى مىشود.
از آنجا که الکتورها به کانديداى خود وفادار هستند ، در روز انتخابات
نتيجه راىگيرى مشخص است .
در انتخابات سال۲۰۰۰ در ايالت "نيومکزيکو" ، الکتورهاى کانديداى حزب
دمکرات ۲۸۶ هزار و۷۸۳ راى و الکتورهاى کانديداى جمهوريخواه يعنى بوش
۲۸۶ هزار و۴۱۷ راى آوردند .
بدين ترتيب تمامى۱۳ آراى الکتروال ايالت نيو مکزيکو به کانديداى حزب
دمکرات يعنى الگور تعلق يافت .
در صورتى که در ايالت "فلوريدا" ، در انتخابات سال۲۰۰۰ ، الکتورهاى
کانديداى حزب دمکرات دو ميليون و۹۱۲ هزار و۲۵۳ راى آوردند و الکتورهاى
کانديداى حزب جمهوريخواه دو ميليون و۹۱۲ هزار و۷۹۰ راى را به خود
اختصاص دادند و با يک نتيجه جنجالى تمامى۲۵ راى الکتروال ايالت فلوريداى
آمريکا به کانديداى حزب جمهوريخواه تعلق گرفت .
در حال حاضر۵۳۸ آراى الکتورال وجود دارد که شامل۱۰۰ سناتور بعلاوه ۴۳۵
نماينده کنگره و سه نماينده پايتخت هستند. در انتخابات آمريکا کانديدايى
پيروز مىشود که حداقل۲۷۰ راى الکتورال را بدست آورد.
در سال۲۰۰۰ ، جرج بوش کانديداى حزب جمهوريخواه توانست ۲۷۱ راى
الکتروال را بدست آورد در صورتى که کانديداى حزب دمکرات ۲۶۶ آراى
الکتروال را از آن خود کرد.

اين در حالى است که جمع کل آراى سراسرى در آمريکا براى کانديداى حزب
دمکرات بسيار بيشتر از آراى سراسرى در آمريکا براى کانديداى حزب
جمهوريخواه بود.
علاوه بر انتخابات سال۲۰۰۰ ، در سال۱۹۸۸ نيز وضعيت مشابهى پيش آمد که
آراى سراسرى در حمايت از يک کانديدا با نتيجه آراى الکتورال در تضاد بود.
در مورد تاريخچه اين سيستم اظهار نظرات مختلفى مىشود برخى مىگويند،
اين سيستم براى رعايت حق ايالت هاى کوچکتر بوجود آمده است .
برخى معتقدند بنيانگذاران اين سيستم قصد داشتند از طريق انتخابات غير
مستقيم الکتورها (انتخابکنندگان ) بررسى دقيق ترى انجام بدهند ، کما
اينکه براساس قانون اساسى آمريکا ايالت ها مجبور به برگزارى انتخابات
براى انتخاب الکتورها نيستند و به لحاظ تئوريک مجلس ايالتى مىتواند آنها
را منصوب کند و تا سال۱۸۶۰ ايالت کاروليناى جنوبى همين کار را مىکرد.
اين سيستم بحث هاى بسيار زيادى را بوجود آورده است و هر دو طرف مخالفين
و موافقين ، استدلالهاى قوى در اين باره ارائه مىدهند.
يکى از مخالفت هاى اخير از سوى "هيلارى کلينتون " (همسر "بيل کلينتون "
رييس جمهور سابق آمريکا) پس از برگزارى انتخابات سال۲۰۰۰ صورت گرفت که
اين شيوه اخذ راى را مخالف اصول دموکراسى دانست و خواهان برچيدن آن و اصل
قراردادن آراى عمومى شد.