در روزهاى پايانى سال ۲۰۰۵، اعضاى سازمان ملل متحد و دبير كل آن، كوفى عنان، به كارنامه سازمان در اين سال مىنگرند. با وجود اينكه سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۵ با انتقادهاى بسيارى مواجه بوده است، بسيارى از ديپلماتها دستاوردهاى آن را مد نظر قرار مىدهند و كوفى عنان را، كه دوره خدمتش به عنوان دبير كل سازمان ملل متحد درسال ۲۰۰۶خاتمه مىيابد، برجستهترين دبير كل اين سازمان مىدانند. اين در حاليست كه عنان به اصلاحات و وظايف ناتمام خود مىنگرد و اهداف سازمان در سال آينده را ”مبارزه با فقر و بيمارى، استقرار صلح و امنيت و ادامه اصلاحات“ مىخواند.
سال رو به اتمام ۲۰۰۵، از نگاه كوفى عنان، دبيركل سازمان ملل متحد: سالى دشوار هم براى جهان، هم براى سازمان ملل متحد و هم براى خود او بود.
عنان خدمات سازمان ملل را در سال گذشته جمع بندى مىكند. به گمان وى وقوع سونامى در آسيا از سويى و زمينلرزه پاكستان از سويى ديگر باعث شد كه نقش اين سازمان از حد سازمان دهندهى خدمات امدادى در شرايط بحرانى فراتر رود. همچنين ترور رفيق حريرى، نخست وزير سابق لبنان و وظيفهى حساسى كه سازمان ملل با ايجاد كميته بينالمللى تحقيق بر عهده گرفت، سازمان را به چالشهاى جديدى فراخواند.
با وجود گذشت ۶۰ سال از تاسيس سازمان ملل متحد، بسيار طبيعى بود كه سال گذشته، سال اصلاحات و بازنگرى در اين سازمان باشد. اعضاى سازمان در نشست عالى ماه سپتامبر وظايف بسيارى را پيش روى خود نهادند كه با نزديك شدن به پايان سال مىبينيم كه اندكى از آنها جامه عمل پوشيده است. با وجود اين عنان خوشبين است و مىگويد: ”ما صندوق كمك در مواقع اضطرارى و كميسيون ايجاد صلح را تاسيس كردهايم. اميدوارم در سال آينده كارآيى بيشترى داشته باشيم، بتوانيم يك نهاد جديد دفاع از حقوق بشر را بنا نهيم و اصلاحات بيشترى را در عرصه مديريت سازمان به انجام برسانيم.
منظور عنان از اصلاحات در عرصه مديريت، اصلاحات شوراى امنيت و افزايش شمار اعضاى دائمى آن است. آلمان يكى از كشورهايى است كه در كسب كرسى دائم در اين شورا شكست خورد. با اين همه اين امر مانع از آن نمىشود كه سفير اين كشور در اين سازمان از خدمات كوفى عنان ستايش نكند.
”گونتر پلويگر“، سفير آلمان در سازمان ملل متحد، خدمات عنان را بسيار ارزنده مىداند و معتقد است كه هيچ يك از ديگر دبيركلهاى اين سازمان نتوانستند چنين كارآيىاى را از خود نشان دهند. با وجود اين، پلويگر در رابطه با عدم دستيابى آلمان به كرسى دائم در شوراى امنيت مىگويد: ”از آنجايى كه آلمان سومين تامينكننده مالى سازمان ملل متحد است، از آنجا كه اين كشور عضو اين سازمان و نزد ديگر اعضاء از اعتبار برخوردار است، تصور مىكنم كه در طرح اصلاحى سازمان ملل و شوراى امنيت نمىتوان آلمان را از قلم انداخت و به خواست اين كشور براى كسب كرسى دائم در شوراى امنيت بىتوجهى كرد.“
گذشته از تمامى بحرانها و اصلاحات پيشنهادى كه سازمان ملل را در سال ۲۰۰۵ به رويارويى طلبيد، اين سال بر خود دبير كل نيز آسان نگذشت. رسوايى و اتهامهاى مربوط به ”برنامه نفت در برابر غذا“ى سازمان ملل از اعتبار عنان و پسرش را به زير سئوال برد. انتقادها تا به حدى بود كه عنان را وادار به پاسخى اينچنين كرد: ”من از انتقاد نمىترسم. بعضى از انتقادها سازنده بودند و من آنها را پذيرفتم، ولى وقتى انتقادها از حد و مرزهاى تعيين شده خارج مىشوند، نمىتوانم آنها را بپذيرم.“
عنان در روزهاى پايانى سال جارى به جلو مىنگرد و اهداف سازمان ملل را در سال ۲۰۰۶ چنين برمىشمارد: مبارزه با فقر و بيمارى، دفاع از صلح و امنيت و انجام اصلاحات در اين سازمان.
سال ۲۰۰۶ آخرين سال دبير كلى كوفى عنان خواهد بود، بىدليل نيست كه بسيارى از سياستمداران همچون پلويگر دستاوردهاى او را مرور و ستايش مىكنند. سفير آلمان در سازمان ملل معتقد است كه عنان برجستهترين و موفقترين دبير كل اين سازمان است، مردى كه خدمات و شخصيتش باعث شده كه سازمان ملل را در دو كلمه خلاصه كنند، در ”كوفى عنان“.
با اين همه عنان به آينده مىنگرد و از آنجائيكه بسيارى بر اساس قانونى نانوشته بر اين باورند كه دبير كل بعدى آسيايى است، مىگويد: ”مهم نيست كه او از كدام كشور باشد. مهم اين است كه او پوستى كلفت داشته باشد و هميشه به خود و به دنيا بخندد.“