اسلامآباد، خبرگزاري جمهوري اسلامي ۸۵/۰۲/۲۳
تامين امنيت، مبارزه با منكرات ، مقابله با جريانات ضد شريعت و تبليغ قرآن و سنت ، تاكيد به مردان بر گذاشتن ريش به سبك رژيم سابق طالبان در افغانستان توسط جمعي از طالبان محلي ( طلاب مدارس ديني ) جان تازهاي به افكار طالبانيسم داده است و اين تفكر مجددا در شمال پاكستان در حال جان گرفتن است.
درپايان سقوط رژيم طالبان در افغانستان در ماه نوامبر سال ۲۰۰۱و تجاوز آمريكا به اين كشور، بيشتر رهبران طالبان به مناطق شمالي پاكستان فرار كرده و در شهرهاي مختلف به ويژه مناطق قبايلي هم مرز با افغانستان پناه گرفتند.
عدهاي از وابستگان به طالبان و طرفداران آنها در وزيرستان شمالي هم مرز با ولايت پكتيا، وزيرستان جنوبي هم مرز با ولايت خوست، منطقه قبايل اوركزئي هم مرز با ولايت ننگرهار ، منطقه قبايل خيبر هم مرز با ولايت ننگرهار، منطقه قبايل مهمند هم مرز با ولايت ننگرهار و كونر ، منطقه قبايل باجور هم مرز با ولايت كونر، منطقه قبايل كرم هم مرز با ولايت ننگرهار و خوست و پكتيا افغانستان ساكن شدند.
بين دو كشور پاكستان و افغانستان يك خط مرزي بطول ۱۲۰۰كيلومتر به نام " ديورند " از زمان حكومت انگليس در منطقه علامتگذاري شده است.
با تعيين اين مرز پشتوانهاي ساكن در پاكستان از افغانستان جدا شدند.
مردم قبايل كه عمدتا بسيار متدين و متعصب مذهبي هستند با فرار گروههاي طالبان و رهبران شان آنها را در ميان خود جاي داده و حمايت كردند.
برخي از مناطق قبايلي شامل وزيرستان شمالي و جنوبي تحت نفوذ جمعيت العلماي اسلام(گروه مولانا فضلالرحمان) و مناطق مهمند و خيبر تحت نفوذ جماعت اسلامي پاكستان و منطقه باجور تحت نفوذ نهضت شريعت محمدي و منطقه قبايل كرم تحت نفوذ شيعيان و اهل تسنن است.
در زمان حاكميت طالبان در افغانستان جمعيت العلماي اسلام و جماعت اسلامي نهضت شريعت محمدي مالاكند جنگ افغانستان را جهاد ميدانستند و از طالبان حمايت ميكردند.
بعد از مهاجرت جمعي از طالبان و رهبرانشان از افغانستان به مناطق قبايلي در وزيرستانهاي شمالي و جنوبي در شمال پاكستان، آنها اقدام به راهاندازي مجدد مدارس ديني و تقويت مدارس مذهبي موجود كردند.
مولانا " جلالالدين حقاني " وزير امور قبايل و مرزهاي رژيم طالبان بعد از سقوط اين رژيم به " ميران شاه " مركز وزيرستان شمالي پناهنده شد و حوزه علميه و مدرسه ديني بزرگي به نام " خليفه اسلامي" در سال ۲۰۰۲تاسيس كرد.
وي با ثبت نام از نوجوانان و جوانان قبايل و مهاجرين افغان در اين مدرسه به آموزش ديني با افكاري كه در سر ميپروراند، مشغول شد.
در مدرسه خليفه اسلامي علاوه بر آموزش كتب ديني به طلاب آموزش نظامي براساس تفكر طالبان نيز داده ميشد.
در اسفند ماه سال ۸۴نيروهاي نظامي و امنيتي فعاليتهاي وي را غيرقانوني اعلام كردند و اين حوزه علميه را محاصره و كليه كتب ديني را بيرون آوردند و ساختمان مدرسه را منفجر كردند.
از اطاقهاي زير زميني اين مدرسه تعداد زياد سلاح سنگين ، مهمات و فشنگ كشف شد.
تاكنون مولانا جلالالدين حقاني فراري است و تلاش نيروهاي امنيتي پاكستان براي دستگيري وي به جايي نرسيده است.
از زمان سقوط رژيم طالبان در افغانستان و حضور رهبران و طرفداران آنها در مناطق قبايلي پاكستان بيش از چهار سال است كه ميگذرد. در اين مدت طلاب در مدارسي كه با تفكر طالبانسيم اداره شدند و آموزشهايي را نيز فرا گرفتند، جمع زيادي فارغ التحصيل شدند و تحت تاثير اين تفكر وارد جامعه شدهاند.
از سوي ديگر در اسفند سال " ۸۴مولوي عباس " يكي از علماي برجسته در وزيرستان جنوبي كه تا سال ۸۳يكي از مخالفان سرسخت محلي دولت مركزي (فدرال) بود طي توافق نامهاي با حكومت همكاري خود را شروع كرد.
وي با كمك جمعي از طالبان محلي( طلاب مدارس ديني ) در منطقه وزيرستان جنوبي فعاليتهايي را براي كنترل و تامين امنيت ، مبارزه با فساد و فحشا و منكرات آغاز كرد.
تاسيس نخستين دفتر طالبان محلي
.............................
در اسفند سال ۱۳۸۴شوراي بزرگان و سران قبايل وزيرستان جنوبي در شهر "وانا" مركز وزيرستان جنوبي در مدرسه و حوزه علميه "جامعه العلوم" نشستي برگزار كردند و خواستار آن شدند كه با كمك طلاب حوزههاي ديني براي تامين امنيت ، مبارزه با دزدي ، فحشا و منكرات در جامعه و مقابله با رفتارهاي ضد شرعي دفتري تاسيس شود.
در نشست اين شورا و رهبران قبايل، تصويب شد كه نهضتي به نام "نهضت اصلاح جامعه " تشكيل شود تا با اين گونه مواردي كه در شان قبايل نيست مقابله كند.
لازم به ذكر است كه در مناطق قبايلي، شوراي رهبران قبايل تصميم گير امور و ادارهكننده مسايل شهري و منطقهاي هستند و قوانين خاص خود قبايل اجرا ميشود.
نقش دولت محلي (ايالت سرحد) وفدرال هماهنگ و كمكدهنده براي انجام امور اجرايي است.
طالبان محلي (طلاب مدارس ديني ) كه مسلح نيز هستند در نخستين اقدامات خود در وزيرستان شمالي و جنوبي با حمايت رهبران به شناسايي افراد، مبادي فساد و منكرات پرداختند.
لازم به ذكر است كه در تفكر قبايلي، سلاح وسيله جدا نشدني از مردان است.
طالبان محلي در اولين اقدام اجرايي خود ، تعدادي از عاملان فحشا، دزدان قاچاقچيان و آدم ربايان را بازداشت كردند و مغازههاي ويديو فروشي و عرضه مواد مخدر را بستند.
رهبران مذهبي و سران قبايل نيز از اين اقدامات حمايت همه جانبه كردند.
طالبان محلي در شهر "ميران شاه" مركز وزيرستان شمالي با عناصر شرور به رهبري "حكم خان" درگير شدند كه در نتيجه آن شش نفر از طالبان محلي عضو نهضت اصلاح جامعه كشته شدند.
طالبان محلي براي انتقام بهمراكز و منازل مسكوني افراد شرور حمله كردند زنان و بچهها را بيرون آورده و منازل را به آتش كشيدند. در اين عمليات هشت نفر از عناصر وابسته به حكم خان را نيز كشتند و اجساد و سرهايشان را به تيرهاي چراغ برق در ميدانهاي شهر آويزان كردند.
اين گروه با صدور بيانيهاي اعلام كردند، افراديكه به عناصر شرور پناه دهد به همين سرنوشت دچار خواهد شد.
مردم به دليل تعصب مذهبي و متانت قبايلي و رنج از آنچه كه بيدينيناميده ميشد، از نهضت اصلاح جامعه حمايت كردند.
بعد از تشكيل اين دفتر، ديگر طالبان محلي نيز در "جاني خيل" دروزيرستان جنوبي و در حوزه علميه " فاروقيه " دومين دفتر اين گروه را ايجاد و فعاليت خود را آغاز كرد.
علماي منطقه پاراچنار در قبايل كرم و بارا در منطقه خيبر با كمك شبكههاي ديداري وشنيداري كابلي به رهبري "حاج نامدار خان" سازماني به نام "امربه معروف و نهي از منكر" را تاسيس كردند.
مولانا " عبدالودود " يكي از رهبران برجسته شهر بارها اعلام كرد كه مردم قبايل با سازمان مذكور همكاري ميكنند.
مردم شهر" لنديكوتل " در منطقه قبايلي خيبر نيز در شهر خود مبارزه با فساد و فحشا را آغاز كردند و كليه مغازههاي ويديو فروشي ، كاست فروشي و مواد مخدر را بستند.
منطقه قبايل خيبر كه هم مرز با ولايت ننگرهارافغانستان است، مركز انتقال مواد مخدر و كالاهاي قاچاق نيز ميباشد.
دامنه فعاليت اين نهضت توسط طالبان محلي به شهر " لدها" در وزيرستان جنوبي نيز كشيده شد تا جايي كه دو نفر از غارتگران كاميونهاي ميوه را دستگير و آنها را كشتند.
نكته حاضر اهميت اين است كه رهبران مذهبي با توجه به حمايت از طالبان محلي( طلاب مدارس ديني ) خود اقدام به صدور حكم اعدام، زندان و تعزير ميكنند.
آمارها نشان ميدهد كه درحال حاضر درمناطق شمالي پاكستان بيش از ۱۲دفتر طالبان محلي تاسيس شده است و دولت و حكومت فدرال بيم آن را دارد كه اين دفاتر افزايش يابد.
آمارها نشان ميدهد كه دفاتر طالبان محلي به بيش از ۱۲شعبه رسيده است.
طالبان محلي در پاكستان در شهرهاي "وانا، لدها و جاني خيل" در وزيرستان جنوبي چهار دفتر و در "ميران شاه" وزيرستان شمالي در مدارس ابوشعيب، خليفه، فاروقيه، جاني خيل دفاتري نيز ايجاد كردهاند.
همچنين در منطقه قبايل خيبر در محل " بارا " و قبايل خيبر در محل " لنديكوتل " نيز دفتر طالبان محلي فعال است
علاوه بر مناطق قبايل ، مناطق شهري هم مرز با مناطق قبايلي سوات در ايالت سرحد، " مالا كند " و" كبل" مردم با الگو گرفتن از حركت طالبان محلي دفاتر نهضت مبارزه با منكرات و فحشا را تاسيس كردهاند.
از سوي ديگر مجلس متحده عمل در ايالت سرحد شمالي طبق اساسنامه اين مجلس سازماني را با نام " امر به معروف و نهي از منكر" تشكيل داد كه اهداف آن جلوگيري از فحشا و منكرات و فعاليتهاي غير شرعي در اين ايالت اعلام شده است.
در آغاز سال جاري ميلادي جديد سازمان ديگري به نام " پاسبان " متعلق به حزب جماعت اسلامي در ايالت سرحد كار خود را آغاز كرد.
اين سازمان با نفوذ خود در اجتماعات شهري از اجراي مراسم رقص و آواز، لهو و لعب در هتلهاي شهر و اقامتگاههاي شخصيتها جلوگيري و با آن برخورد ميكند.
موضع مقامات دولتي:
....................
هفته گذشته ژنرال " پرويز مشرف " رييس جمهوري پاكستان اعلام كرد كه در جنگ عليه القاعده در وزيرستانهاي شمال و جنوبي ايالت سرحد تقريبا پيروز شده است.
وي افزود: اما به جاي القاعده ، در اين مناطق طالبان محلي ( طلاب مدارس ديني ) جايگزين شدهاند.
ژنرال مشرف اشاره كرد: مساله طالبان محلي( طلاب مدارس ديني ) در مناطق قبايلي وزيرستان شمالي و جنوبي شدت گرفته است و تندرويهاي آنها جاي القاعده را ميگيرند.
اما مقامات محلي و نيروي انتظامي ايالت سرحد از فعاليتهاي طالبان محلي ( طلاب مدارس ديني ) در مناطق قبايلي تا حدي حمايت ميكنند كه براي تامين امنيت اين مناطق لازم است.
برخي نيز اعلام ميكنند كه چون طالبان محلي مثل طالبان افغانستان اهداف سياسي ندارند ، بلكه اجتماعي است و با عناصر شرور و منكرات مبارزه ميكنند از آنان حمايت ميكنيم.
آنها ميگويند كه اگر طالبان محلي مستقيما در امور انتظامي دولت و قبايل دخالت كنند از فعاليتهاي آنها جلوگيري خواهد شد.
مناطق قبايلي در وزيرستانهاي شمالي و جنوبي تحت نظر مستقيم وزارت كشور دولت مركزي (فدرال)است و مقامهاي ايالت سرحد در امور آنها دخالتي ندارند.
قبايل مستقيما در مجلس ملي و سناي پاكستان نماينده دارند و اين مناطق در ايالت سرحد شمالي هم مرز با افغانستان هستند.
در اين گزارش با ارايه چگونگي شكلگيري " نهضت اصلاح جامعه " با حضور طلاب مدارس ديني كه پيشتوانه مذهبي، قومي، قبيلهاي خاص خود را دارند، سووالهاي بسياري مطرح است كه تاكنون بيجواب مانده است.
- ۱باتوجه به اعلان مقامهاي ارشد و نظامي پاكستان كه بيش از ۷۵هزار نيروي نظامي و امنيتي در مناطق قبايلي مستقرند ، دولت فدرال و محلي سرحد پيش بيني چنين روزي را ميكردند ؟
- ۲با توجه به اين كه هر قدرت و حكومتي در خلال بحرانهاي داخلي و بين- المللي اقداماتي براي تقويت امنيت و منافعش انجام ميدهند ، اسلامآباد در اين رابطه چگونه عمل خواهد كرد ؟
- ۳با توجه به تحركات جدي اين گروه (طالبان محلي) در شمال، دولت فدرال با فرسايشي شدن مبارزه عليه طالبان و دهشتافكنان مواجه نخواهد شد ؟ - ۴آيا دولت ميتواند از روند چانهزني به شكلهاي گوناگون استفاده كنند و اعمال و رفتار اين طلاب مدارس را تعديل نمايد ؟
- ۵هر حركت اجتماعي و سياسي در ساختار اوليه خود نياز به قلمرو ، فضا و امكانات دارد، آيا طالبان محلي ازامكانات دراختيار بهره كافي خواهند برد؟
- ۶نظرات دولت فدرال بر رهبران و حاميان اين گروه تا چه ميزان تاثير گذار است ؟
- ۷در آينده وسعت عمل اين گروه (طالبان محلي) تا چه ميزان خواهد بود ؟ - ۸آيا همراهي بخشي از حاكميت با اين گروه براي استفاده از نقطه فشار نخواهد بود ؟
- ۹طالبان ساكن درمناطق قبايل به خوبي ميدانند كه حكومت در پي ترساندن و به تسلم كشيدن آنهاست و امنيت در اين مناطق مرزي براي پاكستان بسيار اهميت دارد، در آينده تاچه ميزان همكاري خواهند كرد ؟
- ۱۰آيااعلام نگراني مقامهاي ارشد پاكستاني چانهزني قهري را افزاش خواهد داد و حركتها اصلاحي طالبان محلي با سرعت افزايش مييابد ؟
- ۱۱با توجه به بافت جمعيتي مناطق قبايل پاكستان و افغانستان كه خط " ديورند " آنها را از يكديگر جدا كرده است ، اين امكان بوجود خواهد آمد كه روزي به يكپارچگي فكر كنند ؟
شايد دهها سووال ديگر درباره اين پديده اجتماعي، سياسي ومذهبي ( نهضت اصلاح جامعه ) وجود داشته باشد ، آيا ميتوان منتظر زمان بود و يا همانند آنچه كه با حمايت پاكستان در افغانستان اتفاق افتاد را شاهد خواهيم بود و يا دولت فدرال اسلامآباد در شرايط جديد تحولات جهاني و تعهدش به عنوان هم پيمان با آمريكا، تصميم قاطعي در اين رابطه اتخاذ خواهد كرد؟