سند بنیاد مستضعفان به نام چه کسی ثبت شده است؟ ويدا سماعي

با تشکیل حکومت جمهوری اسلامی ایران بسیاری از مردمی که در خیابانها برای تشکیل این حکومت مشت گره کرده بودند،سفره گسترانیدند تا سهم نفت خود را از اموال حکومت غاصب شاه بگیرند.قولی که آیت الله خمینی در اولین روز ورود به کشور پس از پانزده سال زندگی در فرانسه با مشت محکمی بر دهان دولت وقت به مردم داده بود.پس از پایان دیدارهای مردمی با وی تشکیل نهادها و ارگانهای انقلابی شکل گرفت.کمیته امداد،سپاه پاسداران،ستاد اجرایی صد امام،بنیاد شهید و البته بنیاد مستضعفان که بعد ها نام جانبازان هم به آن اضافه شداز جمله نهادهایی بودند که با پشتوانه احساسات انقلابی مردم چنان ریشه در تنه ایران انقلابی آن روزها تنید که حتی تا لانه مورچگان هم پیش رفت.

در این میان بنیاد مستضعفان دارای شرایط ویژه و خاصی است.بنیادی که بر اساس نظام فکری مصادره اموال رژیم گذشته و وابستگان آن شکل گرفته بود.تشکیل این بنیاد از نگاه ساده لوحان ،نوید روزهای مساوات اقتصادی را می داد اما رفته رفته و بعد از گذشت سالها نامی که مردمان خسته از احساسات انقلابی بر آن نهاده اند مترادف با واقعیت موجود این بنیاد شده است: بنیاد مستکبران.

تولد یک پاندورا

در تاریخ نوزدهم اسفند ماه سال 1357 در حالیکه کمتر از یک ماه از عمر انقلاب می گذشت دستور مصادره اموال رژیم شاه و وابستگان آن صادر شد در حکم آیت الله خمینی برای تاسیس این نهاد آمده است:لازم است نهادی تاسیس شود تا با جمع آوری اموال رژیم شاهنشاهی و بازماندگان و وابستگان آن این اموال را به مصرف مستضعفان برساند .بدین ترتیب نهادی تشکیل شد که سرمايه آن ازمصادره اموال و دارايي‌هاي متعلق به خاندان پهلوي و وابستگان به آنها و افرادي كه به نحوي اموال و سرمايه خود را ترك و از ايران گريخته‌اند، تأمين شده است در بند اول اساسنامه آن آمده است.: متمركز ساختن كليه وجوه نقد، سهام و اوراق بهادار، اموال منقول و غيرمنقول خاندان پهلوي و تمام اشخاص حقيقي و حقوقي كه با وابستگي به اين خاندان ثروت هاي نامشروع به دست آورده اند، دادگاه انقلاب حكم استرداد يا اداره موقت اموال مزبور را صادر كرده و مي كند و تملك و اداره و بهره برداري آن ها از سوي بنياد مستضعفان صورت مي گيرد، اعم از اين كه در داخل يا خارج كشور باشد.» و در بند دوم اساسنامه ديگر منابع درآمد بنياد «قبول وجوه نقد و اموال منقول و غيرمنقول كه از طرف اشخاص حقيقي يا حقوقي به بنياد اهدا مي شود و اداره و بهره برداري آن ها».عنوان شده است.از هنگام صدور این فرمان سپاه پاسداران به عنوان ابزار اجرایی این فرمان وارد کارزار شد.املاک بسیاری در تمام نقاط کشور تصرف این بنیاد درآمد.اراضی مرغوب کشاورزی شمال ایران،باغات و مزارع در سراسر کشور،مجتمع های صنعتی دراطراف تهران،هتلهای سراسر کشور و ...از جمله اموال غیر منقولی بودند که به تصرف بنیاد در آمد.موج دیگر این مصادره، اموال غیرمنقول نظیر جواهرات،اتومبیلها،آثار هنری،حسابهای بانکی و...را شامل می شدکه هیچ آمار قابل اطمینانی از آنچه که مصادره شده و آنچه که اکنون در در اختیار بنیاد قرار دارد و در موزه های بنیاد به نمایش گذارده می شودوجود ندارد.این روال یعنی مصادره اموال طاغوتیان پایه و اساس بنیادی شد که امروز یکی از بزرگترین کارتل های اقتصادی خاورمیانه است. بنياد تقريباً در همه زمينه‌هاي اقتصادي فعال است و نزدیک به 400 شرکت، كارخانه و واحد توليدي در زمينه‌هاي ساختمان و عمران، توريسم، كشاورزي، صنعت، معدن، حمل و نقل و بازرگاني ،هتلداری،مراکز تفریحی و .... جزء داراییهای این نهاد انقلابی است که بی اعتنا به فشارهای مراجع مالی ایران برای حسابرسی اموال آن،همچون دژی تسخیر ناپذیر به اندوختن گنجینه عظیم خود ادامه می دهد.اما اگر از درون نگاهی به آن انداخته شود چپاول،رانت خواری،اختلاس و...به وفور دیده می شود.در طول ریاست روسای پیشین تا رییس کنونی این بنیاد این مسئله وجود داشته است.خاموشی،شهید رجایی و بهشتی،مهندس سحابی و ...از اولین روسای آن بوده اند.

بزرگترین این رسوایی مالی در زمان ریاست محسن رفیق دوست اتفاق افتاد که رهبر حکومت را ناگزیر به عزل وی کرد.اگر چه سیاست اصلی رییس کنونی بنیاد محمد فروزنده بر شفاف سازی استوار است اما ماهیت مالی و اقتصادی بنیاد مستضعفان همچنان مستتر است.بنیاد در حال حاضر دارای 6سازمان است که هر کدام در زمینه اقتصادی خاصی فعالیت می کند.این سازمانها به ترتیب زیر به فعالیت می پردازند.

سازمان عمران و مسکن اين بنياد با بيش از 100 شركت ساختماني- مهندسي در داخل و خارج كشورفعالیت داردو بيش از 80 پروژه با رقمی بالغ بر2400ميليارد ريال وچندین پروژة عمراني در کشورهای حاشیه خلیج فارس به ارزش 800 ميليارد ريال را در دست اقدام دارد.

گروه صنايع و معادن اين بنياد با 120 شركت و كارخانه (بخش نفت و معدن بيش از 50شركت، بخش نساجی34 شركت، بخش شيميايي و سلولوزي 12 شركت، بخش فلزي و ماشين سازي با 14 شركت) فعال است.

گروه كشاورزي بنياد داراي 70 شركت توليدي 80،000 هكتار زمين زير كشت و فرآوري مواد غذايي 25 كارخانه ، دامداري 19 مزرعه، شيلات با سرمايه‌گذاري 1،120 ميليارد ريال مشغول فعاليت مي‌باشد.

گروه سیاحتی و مراکز تفریحی با 24 هتل و مجموعه‌هاي تفريحي بخش مهمی از صنعت توریسم را در اختیار دارد. باشگاه ایرانیان در دوبی از دارائیهای این سازمان در منطقه آزاد تجاری دوبی است.

گروه حمل و نقل بنياد بازرگاني با 15 شركت بازرگاني و خدماتي.در بخش‌هاي كشتيراني، حمل و نقل هوايي، راه‌آهن و حمل و نقل جاده‌اي را در دست دارد که بخش هوایی آن با ورشکستگی روبرو شده است.

موسسه مالی و اعتباری بنیاد نیز از دیگر موسسات متعلق به بنیاد مستضعفان است که با در آمد سرسام آور خود تبدیل به یکی از بزرگترین بانکهای خصوصی ایران شده است .این موسسه با بهره های بالای 27 درصد دریافتی از وامهای ارائه شده به مردم سود سرشاری را روانه خزانه بنیاد می کند.سازمان امور جانبازان از دیگر سازمانهایی بود که به تازگی از بنیاد مستضعفان جدا شده و به بنیاد شهید و ایثارگران پیوسته است.

بنیاد همچنین دارای چهار موزه است که از اموال مصادره شده ی غیر منقول تشکیل شده است

سفره گسترده بنیاد و چند میهمان همیشگی

اداره سازمانهای زیر نظر بنیاد با شیوه ای خاص متاسفانه به دلیل فساد اقتصادی موجود در آن با مشکلات عدیده ای اداره می شوند.سازمان کشاورزی و دامپروری با در اختیار داشتن بهترین مزارع و باغات و مجتمع های دامپروری با زیاندهی روبرو است چرا که منافذ خروج سود در این مجموعه ها بسیارند .ویلاها و کاخهای موجود در این باعات سرسبز در فصول گرم سال در اختیار سران و شهروندان درجه یک حکومت جمهوری اسلامی ایران قرار می گیرد.باغات مهدشت و دشت ناز ساری و ...که بهترین مرکبات ایران را تولید می کند عمدتا در اختیار گروه خاصی قرار می گیرد.وضعیت سازمان صنایع غذایی و آشامیدنی بنیاد نیز که نزدیک به پنجاه شرکت نوشابه سازی را در اختیار دارد هم با عدم مدیریت صحیح با بحران روبرو است.تنها دریک مورد این سازمان با خسارتی بالغ بر پانصد میلیون ریال مواجه شد چرا که شرکت زمزم که از بزرگترین تولید کننده های نوشابه در خاورمیانه است با بی توجهی قوطی های نوشابه را نیمه پر به مشتری که از کشورهای حوزه خزر بوده است تحویل داده بود و کشور مورد نظر نیز به این دلیل تمامی قراردادهایش با این شرکت را لغو کرد.ضمن اینکه این شرکتها به دلیل مصادره ای بودن با صاحبان اصلی که اینک در خارج از کشور هستند مشکلات حقوقی پیدا می کنند.از جمله موردی که بین این بنیاد و صاحب اصلی شرکت آشامیدنی پاکدیس ایجاد شده بود.صاحب اصلی شرکت پاکدیس ارومیه با برند این شرکت که به نام خود وی است اقدام به تولید نوشابه الکلی در آمریکا می کرد وبنیاد تلاش داشت تا این مسئله متوقف شود اما تلاش بنیاد نتیجه ای در بر نداشت(بگذریم از اینکه هنوز سی هزار لیتر از مشروبات تولید شده در این شرکت اززمان شاه در زیر زمین این شرکت باقی مانده و کسی از مسئولان بنیاد تمایلی به نابودی آن ندارد)هتلهای بنیاد به بازسازی نیاز دارد و در مواجه با بخش خصوصی با کاستی های فراوانی روبرو است و سازمان عمران و مسکن بنیاد که از ثروتمند ترین سازمانهای بنیاد است و پروژه های زیادی در کشور و خارج از بنیاد در دست دارد با سستی در انجام برخی پروژه ها پیش می رود و با صرف هزینه های کلان دولتی در انجام پروژه ها بیشتر در پی اتلاف وقت و دریافت بودجه است ودر ساختن یک آزادراه پس از هشت سال هنوز به اندازه یک اتوبان هم پیشرفت نداشته است.سازمان امور محرومان که نزدیک ترین رابطه با اساسنامه بنیاد را دارد برای واگذاری وام سیصد هزار تومانی به یک خانواده بی بضاعت پس از چند بار مراجعه به محل زندگی آنها برای تحقیق و پرسش از همسایگان،وام را در حالی به آنها واگذار می کند که خانواده تقاضا کننده مستضعف پس از سپری شدن بیماری فرزند خود دیگر به آن نیازی ندارند چرا که مجبور شده اند تمام زندگی خود را بفروشند.در این میان آنچه که دیگر اهمیتی ندارد صرف بخشی از این سرمایه برای جانبازان است.از آنجاییکه در ایران برای هر کاری باید فتوا صادر شود با صدور فتوای آیت الله خمینی در سال 67 هر عمل اقتصادی بر روی اموال مصادره شده به منظور سود دهی بیشتر در جهت صرف امور محرومان و جانبازان بلا اشکال عنوان شد اما در این مورد نیز همانند سایر وظایف این بنیاد ره به بیراهه رفت.وضعیت آسایشگاههای جانبازان با انتقادات زیادی همراه است ،یک جانباز هفتاد در صد که 160هزار تومان از بنیاد حقوق می گیرد باید معادل 90 هزار تومان به بنیاد برای زندگی در آسایشگاه به این نهاد باز گرداند.این در حالی است که اکثر این آسایشگاهها فاقد امکانات لازم برای جانبازان شیمیایی و جسمی است.صرف در آمد بنیاد برای جانبازان تا به حال بهانه ای برای عدم پرداخت مالیات از سوی روسای این بنیاد رهبری بوده است در حال حاضر در ایران نزدیک به 500جانباز اعم از شیمیایی و جسمی وجود دارد که همگی نیاز به توجه خاص به لحاظ دارا بودن شرایط جانبازی دارنداما سیاست برخورد بنیاد با آنها نیز به گونه ای بوده که کمتر با اساسنامه این نهاد مطابقت کرده است.بنیاد مستضعفان تنها به جانبازان بالای 45 درصد حقوق پرداخت می کند و اصلا اهمیتی نمی دهد که جانبازی که بر اساس نظریه پزشکان بنیاد در تعیین درصد نمره 30 دریافت داشته و به علت داشتن بیماری ریوی ناشی از مجروحیت شیمیایی از کارخانه کپسول سازی اخراج شده است از کجا باید گذران زندگی کند.درمقابل جانبازی که از دوستان نصرت الله کاشانی رییس وقت سازمان امور جانبازان بنیاد بود با 20 درصد جانبازی در خانه ای که از بنیاد دریافت کرده است با حقوق ماهیانه خوبی زندگی می گذراند.در مقابل این همه منابع مالی عظیمی که بیناد مستضعفان در اختیار دارد هنوز هیچ مرجع حسابرسی نتوانسته است رسما بنیاد را به پرداخت مالیات ملزم نماید چرا که این نهاد زیرنظر رهبری اداره می شود و طبیعتا از حاکم حکومت نمی توان مالیات گرفت.همین دلایل فساد مالی در این بنیادرا افزایش داده است.گفته می شود که معاونت مالی و اداری بنیاد در سال گذشته تنها به عنوان پاداش پایان سال 40 میلیون تومان دریافت داشته است این درحالی بود که مدتی قبل از آن به توصیه مدیر روابط عمومی این بنیاد در نماز جماعت بنیاد شرکت می کرد تا شایعه اختلاس وی در بین کارکنان از بین برود.

ارزان بودن نیروی کار در این بنیاد از دیگر بختهایی است که به یاری بنیاد مستضعفان آمده است نیروی کار در کارخانجات این بنیاد بسیار ارزان به کار گرفته می شود و در مواقع اضطراری کمبود بودجه اولین جایی که صرفه جویی را تجربه می کند نیروی انسانی است.سیاست تعدیل نیرو در تمام کارخانجات بنیاد به چشم می خورد و این در حالی است که هر باریکی از کارخانجات زیر نظر بنیاد با ورشکستگی روبرو و به بخش خصوصی واگذار می شود جالب اینکه بعد از واگذاری به بخش خصوصی (که عمدتا خریداران این کارخانجات مدیران پشت پرده بنیاد هستند)کارخانه مذکور مجددا به سود دهی می رسد.وفوراخباراعتصاب کارگران بنیاد گویای این است که استثمار نیروی کار در این کارخانجات به شکلی گسترده وجود دارد.

کارخانجات بخش نساجی بنیاد خصوصا بیش از سایر بخشها با این خصیصه روبرو هستند.پاکریس،چیت ری،نساجی یزد،قرقره زیبا و ....همگی یا ورشکسته شده اند و یا در آستانه ورشکستگی قرار دارند.نوسازی خطوط تولید و تجهیزات و ماشین آلات کارخانه ها بهانه مناسبی است تا تعدیل کارگران کارخانجات در اختیار بنیاد مستضعفان به راحتترین شکل ممکن انجام شودو از آنجا که بنیاد دارای ماموران حراست (که عمدتا از ماموران اطلاعات و عقیدتی سپاه هستند)و حفاظت فیزیکی مستقل است در مقابل اعتصابات کارگران مستقیما برخورد می کند و البته این تنها بخشی از اسرار مگوی بنیاد مستضعفان است.

کارخانجات یکی پس از دیگری به مرحله توقف و یا فروش می رسد،اموال موزه ها در حال نابودی است و حتی ساختمان موزه ها تخریب می شوند تا برج ها توسط سازمان عمران و مسکن این بنیاد که در خاورمیانه به قدرتی عظیم در زمینه ساخت و ساز حتی در بخشهای زیر بنایی مثل سد سازی و پالایشگاه تبدیل شده است بر روی این موزه ها جای گیرند.(شرکت ساختمانی اسکان قرار است به زودی ساختمان موزه تماشاگه تاریخ را تخریب کرده و سه برج دیگر اسکان را به جای آن بسازد)بنیاد مستضعفان ایران که از قدرتهای بلا منازع در زمینه های اقتصادی در ایران است همانند کمیته امداد خط قرمزی است که با توجه به متصل بودن به حکومت امکان هرگونه بررسی و نظارت بر اموال خود را از ادارات حسابرسی کشور گرفته است.ظاهرا تنها هدف رژیم گذشته از چپاول ثروت ایران زمین اعطای آن به بنیاد مستضعفان رهبری بوده است که سرخوش از این همه ثروت بدون پرسش حلبی آبادها را هنوز میراث ظلم طاغوت می داند و بس.