مرجان توحیدی - شرق ـ وزارت کشور قرارداد خود را لغو کرد و پژوهشکده وزارت نیرو هم به آنها گفت بهتر است مراسم خود را در اینجا برگزار نکنید. لاجرم، تنها جایی که «اتحادملتی‌ها» را برای دومین بار گرد هم جمع کرد، سالن پذیرایی هتل «اسپیناس‌پالاس» تهران بود. از پنجره‌های سالن، شهر زیر پا گسترده بود و آسمان گرفته‌اش، ارتفاع بیشتری داشت. خورشید به آهستگی بالا می‌آمد که اعضای حزب اتحاد ملت ایران به تدریج صندلی‌ها را پر می‌کردند و قبل از هر نشست و برخاستی، گعده‌ای شکل می‌گرفت و خوش‌وبشی. با آمدن مصطفی تاج‌زاده هم بازار سلفی‌گرفتن‌ها داغ شد و تا هدایت اعضا به روی صندلی‌ها، ساعتی گذشت.جلسه که با استقرار هیئت‌رئیسه رسمیت پیدا کرد، انتقادها از وزارت کشور هم آغاز شد. تا چند روز مانده به برگزاری کنگره، هنوز معلوم نبود مکان برگزاری کجا خواهد بود. این را در گپ‌وگفت‌های دوستانه از برخی اعضای حزب شنیده بودم، اما سخنان حسین کاشفی رئیس هیئت‌رئیسه کنگره مهر تأییدی بر آن شنیده‌ها بود.کاشفی در ابتدای سخنانش به ماجرای قراردادهایی که حزب برای دراختیارگرفتن سالن منعقد کرده و همگی لغو شده‌اند، اشاره کرد و گفت با سالن وزارت کشور هماهنگی به عمل آمده بود، اما در لحظه آخر گفتند سالن را برای تعمیرات یا فعالیت‌های ستاد انتخابات نمی‌توانند در اختیار ما بگذارند. او در ادامه با همان لحن انتقادی گفت: از یک ماه پیش هم با پژوهشکده وزارت نیرو صحبت کردیم که در نهایت به ما گفتند بهتر است کنگره اینجا برگزار نشود.کاشفی در ادامه انتقاداتش گفت: وزارت کشور باید حامی احزاب باشد، نه اینکه به شکلی باشد که با یک حزب قانونی، به گونه‌ای برخورد شود که برای دراختیارگرفتن یک سالن به این چالش‌ها خورده و با موانعی از این دست مواجه شویم.این انتقادات همچنین چاشنی سخنان «رویا بلوری» از دیگر اعضای حزب بود. او هم به همین موضوعات اشاره کرد و یکی از موانع برگزاری کنگره دوم را وجود موانع برای یافتن مکان مناسب عنوان کرد و گفت وزارت کشور قرارداد رسمی خود را با حزب لغو کرد و پژوهشکده وزارت نیرو هم با آنکه قول مساعد داده بودند، در نهایت گفتند برگزاری کنگره در این مکان امکان‌پذیر نیست.شنیدن این دست از انتقادات البته تازگی نداشت و در این سال‌ها بارها پیش آمده که به علت نبودن مکان مناسب یا تحرکات خودسرها، نشست‌های رسمی اصلاح‌طلبانه یا برگزار نشود یا در لحظات آخر تمام برنامه‌ریزی‌ها به هم بخورد و با وجود اطلاع‌رسانی‌های قبلی مراسم در مکان‌های دیگری برگزار شود. دقیقا چند روز پیش از برگزاری کنگره اتحاد ملت، قرار بود مراسم چهلمی برای آیت‌الله هاشمی در نوشهر برگزار شود. ممانعت‌ها تا جایی پیش رفت که هیچ مسجدی پذیرای نیروهای اصلاح‌طلب شهر نبود و در نهایت با هماهنگی‌های فرمانداری، مراسم در یک سالن دولتی برگزار شد.
بااین‌حال و با وجود همه خلف وعده‌ها، اتحادملتی‌ها کنگره دوم خود را به صورت سراسری برگزار کردند. کنگره اول در میانه‌های سال ٩٤ برگزار شده و در آن اعضای شورای مرکزی و دبیرکل و سایر ارکان حزب انتخاب شده بودند. در این کنگره اما اعضای حزب در سایر استان‌های کشور هم حضور داشتند.سخنران افتتاحیه، علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب بود. او در سخنانی نسبتا طولانی به بررسی و ارزیابی شرایطی که کشور دارد، پرداخت و با بیان چالش‌ها و تهدیدها و فرصت‌ها از لزوم بهره‌مندی از همه نیروهای کشور سخن گفت. او با اشاره به حوادث ٨٨ تأكید کرد باید از گذشته‌های تلخ عبور کرد و از مردم خواست در انتخابات پیش‌رو حضور فعال داشته باشند. در سخنان شکوری‌راد، نقد و تأیید برخی سیاست‌ها به طور هم‌زمان دیده می‌شد. از تأیید خط مشی انتخاب‌شده در سیاست خارجی گرفته تا انتقاد از برخی سیاست‌های داخلی و گلایه از اختلاس‌ها، رشوه‌ها و نبود شفافیت در فضای اقتصادی. شکوری‌راد با برشمردن چالش‌ها، تهدیدها و فرصت‌ها در کشور این سؤال را مطرح کرد که اگر این موارد نادیده گرفته شود، آیندگان بر ما خرده نمی‌گیرند که چرا به جای استفاده از نیروی‌های کشور از ظرفیت آنها در جهت خنثی‌کردن کشور استفاده شده است؟
ضرورت عبور از فضای ٨٨
شکوری‌راد سخنانش را با نقد فضای حاکم بر فعالیت‌های سیاسی آغاز کرد؛ آنجا که گفت: «هنوز فضای سیاسی کشور از حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ متأثر است و با وجود امیدواری‌های پس از انتخابات دوره یازدهم ریاست‌جمهوری و تلاش‌های ارزنده دولت تدبیر و امید، هنوز موانع مختلفی برای عبور از آن فضا به فضای سیاسی وجود دارد. با این حال تجربه‌ای که از آگاهی و عقلانیت ملت به دست آورده‌ایم، حاکی از داشتن چشم‌اندازی بهتر از اکنون است».او در همین جا به موضوع درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی پرداخت و با تأكید بر اینکه مشی حرکت اعتدالی در این مراسم به تأیید رسید، گفت: از سوی دیگر خویشتن‌داری و رواداری شرکت‌کنندگان در مراسم تشییع نسبت به یکدیگر با وجود تنوع در انگیزه‌ها و شعارها، مهم بود.او در بخش دیگر سخنانش با اشاره به سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و پیوندزدن شعار آزادی و حق انتخاب گفت: فرایند منطقی و عقلانی برای اخذ رأی مردم بستگی تمام به آزادی بیان، رسانه‌ها و فعالیت احزاب و تشکل‌ها دارد و هرگونه محدودکردن این آزادی‌ها اصالت رأی مردم را از بین می‌برد.
لزوم اجرای كامل قانون اساسی
شکوری‌راد با اشاره به موضوع قانون اساسی هم گفت: این قانون ممکن است به اصلاح نیاز داشته باشد؛ اما این موضوع در دستور کار ما نیست و دنبال آن نیستیم. آنچه امروز برای ما موضوعیت بیشتر دارد اجرای کامل قانون اساسی، برای اعمال حق حاکمیت ملت بر سرنوشت است. غفلت از ضرورت اجرای کامل قانون اساسی و تأمین عدالت و آزادی‌های مصرح در آن موجب نابسامانی در عرصه مشارکت سیاسی و اجتماعی می‌شود.شکوری‌راد در این بخش از سخنانش به بازخوانی و مرور آنچه در دولت احمدی‌نژاد رخ داده پرداخت و گفت: در پایان هشت سال زمامداری دولت احمدی‌نژاد، متوسط رشد سالانه اقتصاد کشور ۲.۱ درصد و در مجموع در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۱۷ درصد برای هشت سال بود و تولید ناخالص داخلی حداکثر به ۳۵۰ میلیارد دلار رسید. این در حالی بود که طبق برآوردها و برنامه پیش‌بینی شده در برنامه چهارم و سند چشم‌انداز مجموع رشد کشور در هشت سال باید چیزی نزدیک به ۸۵ درصد (هشت درصد سالانه) می‌بود و به رقم ۵۵۵ میلیارد دلار تولید ناخالص ملی دست می‌یافتیم. نسبت ۱۷ درصد به ۸۵ درصد گویای آن است که در هشت سال احمدی‌نژاد پنج‌برابر از حد لازم (۵۰۰ درصد) کندتر حرکت کرده‌ایم و به عبارت بهتر درجا زده‌ایم و اگر در سال ۹۲ کسی از جنس رئیس دولت پیشین بر سر کار آمده بود، وضعیتی مشابه شرایط امروز کشور ونزوئلا با تورمی بالای۸۰۰ درصد برای اقتصاد ما متصور بود.شکوری‌راد با اشاره به عملکرد دولت روحانی گفت: اقتصاد ملی رشد متوسطی نزدیک به ۳.۷۶ درصد و در مجموع نزدیک به ۱۱.۶ درصد رشد داشته و به رقمی بیش از ۳۹۰ میلیارد دلار رسیده است. با وجود تلاش‌های انجام‌شده در حوزه اقتصاد داخلی و روابط بین‌المللی و گشایش‌های حاصل‌شده از برجام هنوز تا رقم مطلوب برنامه چشم‌انداز ۳۱۰ میلیارد دلار فاصله داریم.اگر بخواهیم از نیمه راه چشم‌انداز ٢٠ساله دوباره به هدف هزارو ۴۰۰ میلیارد دلاری در سال ۱۴۰۴ دست یابیم، ناگزیریم، به‌صورت مستمر رشد سالانه ۱۵ درصد را داشته باشیم. این هدف به معجزه می‌ماند و به نظر دست‌یافتنی نیست؛ اما گویای دو حقیقت است؛ اول آنکه کشور به معنی کامل کلمه هیچ‌وقت، فرصت، هزینه و توانی ندارد که مصروف آزمون و خطا، اختلاف و تنش، قهر و درگیری‌های فرساینده سیاسی و اجتماعی کند و دوم آنکه تحقق اهداف چشم‌انداز ٢٠ساله مستلزم گفت‌وگو و عزم و اتحاد است.
شکوری‌راد بی‌کاری و استفاده‌نکردن از سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را از چالش‌های مهم پیش‌رو دانست و گفت: انتظار اینکه دولت به‌تنهایی بتواند این معضل را حل کند، انتظار درستی نیست. گفت‌وگوی ملی در اینجاست به کار می‌آید.
انتقاد از صداوسیما
شکوری‌راد با اشاره به شرایط اقتصادی کشور و فعالیت بانک‌ها در این فضا گفت: بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری که پس از اعمال سیاست‌های اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و با ولنگاری تمام در دولت پیشین و به تعداد زیاد مجوز دریافت کردند و شعب خود را گسترش داده‌اند، امروز به یک معضل بزرگ در نظام اقتصادی ما تبدیل شده‌اند. جای تعجب است که چرا نهادهای ناظر و رسانه‌ها به‌خصوص رسانه ملی که اکنون در آوارکردن همه معضلات بر سر دولت حاضر کوتاهی نمی‌کند، در آن زمان که این بانک‌ها مجوز می‌گرفتند و تأسیس می‌شدند هیچ‌گونه ابراز نظر و نظارت نمی‌کردند. بااین‌حال، حل این بحران بدون یک توافق جامع حاکمیتی امکان‌پذیر نخواهد بود. او بحران دیگر را واگذاری‌های دولتی به بخش «خصولتی» دانست و گفت این رویکرد فقط منجر به تضعیف اقتدار دولت در اعمال سیاست‌های اقتصادی شده و رفع این عارضه مهم در اقتصاد کشور بدون تفاهم ملی و اعمال سیاست واحد امکان‌پذیر نخواهد بود. شکوری‌راد، بحران آب و محیط زیست را بحران استراتژیک دیگری دانست که حل آن به اتخاذ و اعمال سیاست‌های کلان در سایه تفاهم ملی نیاز دارد.
مبنای قهر و آشتی
او از جمله هزینه‌‌هایی را که بر دولت بار شده است، پرداخت سالانه ١٢ هزار میلیارد دلار از بودجه عمومی کشور برای پرداخت یارانه عنوان کرد و گفت: حقیقت آن است که رسیدن به اهداف چشم‌انداز ٢٠ساله، به یک فضای تفاهم‌آمیز و شکل‌گیری یک گفت‌وگوی ملی نیاز دارد. اگر مبنای قهرها همان باشد که مقام معظم رهبری برشمردند، به آشتی ملی نیاز نیست و این آشتی حاصل شده است. آنها عده قلیلی بودند که خارج از کنترل رهبران معترضان شعار‌‌هایی سر دادند یا اقداماتی کردند و مسئله آنها تمام شده است.
از گذشته‌های تلخ عبور کنیم
او افزود: به هر اسم و عنوانی باید این مفارقت، دوری و ناهمدلی از میان رفته و رفاقت و نزدیکی دل‌ها حاصل شود. از گذشته‌های تلخ عبور کنیم و به آینده روشن میهن بپردازیم.
ما بر این باوریم که اشتراکات بسیار بیشتر از اختلافات است؛ اما اختلافات مانند گره‌های کور، دست‌و‌بال همه را به‌هم پیچانده است و اجازه حرکت نمی‌دهد. این مهم در شرایطی که با روی‌کارآمدن دولت ترامپ در آمریکا با تهدیدات جدی‌تر خارجی مواجه هستیم، خود را بیشتر می‌نمایاند. در پیشگاه آیندگان چگونه پاسخ خواهیم داد که چرا درحالی‌که می‌توانستیم نیروهای مؤثر جامعه را هم‌جهت کنیم و کشور را به‌پیش ببریم، اجازه دادیم آنها همدیگر را خنثی کنند و کشور درجا بزند.او در انتها با اشاره به موضوع انتخابات پیشِ‌رو گفت: اعتدال و میانه‌روی بر رویکردها و روش‌های پیشین غلبه یافته است و افراطی‌گری و تندروی عملا به حاشیه رفته است. ما کار جبهه‌ای، هماهنگ، اتحاد و انسجام اصلاح‌طلبان را در عین حفظ هویت تشکیلاتی همه احزاب و تشکل‌ها، ضروری می‌دانیم. ما امیدواریم با پیشبرد گفت‌وگو، تفاهم و وفاق ملی گره‌ها باز شود.شکوری افزود: باید توجه داشت که انتخابات ریاست‌جمهوری آینده صرفا انتخاب مجدد یک رئیس‌جمهور نیست. قطب‌نمای تحولات سیاسی داخلی و سیاست خارجی کشور در این انتخابات تعیین می‌شود.او گفت: از این رو است که با مفروض‌دانستن چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌گفته، رئیس‌جمهوری مستظهر به رأی حداکثری و سقف آرای ملی می‌تواند با قدرت و اقتدار بر مشکلات داخلی و تهدیدهای خارجی فائق آید. انتخابات شوراها نیز از درجه اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ چراکه نقصان‌ها و ضعف‌های مدیریت شهری محتاج حضور کارشناسان و کاربلدان امر اداره شهر و انتخاب آنان از سوی آحاد شهروندان است. وعده ما و شما، حضور و مشارکت تأثیرگذار در انتخابات، تقویت گفتمان اصلاحات و تحکیم مبانی و رفتار حزبی.با پایان‌یافتن سخنان شکوری‌راد، نوبت اول کنگره که امکان حضور خبرنگاران هم در آن فراهم بود، پایان یافت. در فاصله تنفس ایجاد‌شده در لابی هتل اسپیناس فرصت مناسبی ایجاد شد تا برخی اعضای حزب ادامه رایزنی‌ها و دیدارهای دوستانه خود را آنجا پی بگیرند؛ درحالی‌كه چشم‌انداز روبه‌روی پنجره‌های قدی رو به آسمان، سراسر ابری بود.
