بی بی سی - در باره فواید زردچوبه برای سلامت انسان ادعاهای زیادی شده است. زردچوبه ادویه‌ای است که شکل طبیعی آن تا حدودی شبیه زنجبیل است ولی وقتی به صورت پودر درمی آید، رنگ مشخصی که مخلوطی از زرد و نارنجی است پیدا می کند.
گرد زردچوبه در آشپزی کشورهای جنوب آسیا نقش مهمی دارد. تا این اواخر در بریتانیا از زردچوبه تنها در یکی از غذاهای هندی که با گوشت مرغ تهیه می شود ( تیکا ماسالا) و بریتانیایی ها به آن علاقه فراوانی دارند استفاده می‌شد.
ولی امروزه به خاطر ادعاهایی که در باره فواید زردچوبه برای بهبود بسیاری از مشکلات سلامت از آلرژی گرفته تا افسردگی می شود، مصرف این ادویه به صورت باورنکردنی افزایش یافته، نه تنها در آشپزی و افزودن آن به غذا بلکه اضافه کردن آن به نوشیدنی هایی مانند چای. آیا کسی حاضر است زردچوبه را به شیر اضافه کند؟
من معمولا در صحت یک چنین ادعاهایی تردید دارم ولی در مورد زردچوبه فکر کردم شاید خاصیت هایی را که ادعا می کنند داشته باشد. زردچوبه دست کم از ۲۰۰ ماده متفاوت ساخته شده، ولی دانشمندان بخصوص به رنگدانه ای که باعث رنگ زرد این ادویه می شود (کورکومین) توجه دارند.
هزاران مقاله علمی در باره تحقیقاتی که در آزمایشگاه ها در باره زردچوبه و کورکومین شده به چاپ رسیده که برخی از آنها نتایج نویدبخشی دارند. ولی این آزمایش ها تا کنون عمدتا بر روی موش ها و با استفاده از مقدار زیاد زردچوبه صورت گرفته. آزمایش هایی که در دنیای واقعی و بر روی انسان انجام شده بسیار کم است.
به همین جهت در برنامه تلویزیونی بی بی سی موسوم "من دکتر هستم به من اعتماد کن" در صدد برآمدیم تاثیر زردچوبه را بر روی انسان آزمایش کنیم. در این راستا با شماری از پژوهشگران برجسته در سراسر بریتانیا تماس گرفتیم و با کمک آنها ۱۰۰ داوطلب از شمال شرق بریتانیا را برای آزمایشات جدید انتخاب کردیم. در میان این عده کمتر کسی به صورت منظم غذاهای حاوی زردچوبه مصرف کرده بود.
سپس این عده را به سه گروه تقسیم کردیم.
از یک گروه خواستیم که به مدت ۶ هفته هر روز یک قاشق مرباخوری زردچوبه و ترجیحا با اضافه کردن آن به غذایشان مصرف کنند. قرار شد گروه دوم هر روزه از قرص مکمل زردچوبه به همان اندازه یک قاشق مرباخوری، استفاده کنند. برای گروه سوم پلاسیبو (دارونما) تجویز کردیم.
داوطلبانی که قرار بود هر روز یک قاشق مرباخوری زردچوبه مصرف کنند، از راههای ابتکاری استفاده می کردند مثلا آنرا با شیر گرم می خوردند یا به ماست اضافه می کردند. ولی همه آنها از طعم زردچوبه خوششان نمی آمد. عده ای می گفتند بسیار بدمزه است و بعضی می گفتند طعم بسیار قوی دارد که تا مدت ها در دهان می ماند.
ولی زردچوبه چه تاثیری بر روی این گروه داشت؟
برای آگاهی از این تاثیر تصمیم گرفتیم از روش جدیدی که پرفسور مارتین ویدچوندتر، و تیم تحقیقاتی او در یونیورسیتی کالج لندن، ابداع کرده اند، استفاده کنیم.
پرفسور ویدچوندتر، علاقه بخصوصی به زردچوبه ندارد و در مورد این که چگونه سرطان ها تولید می شوند، تحقیق می کند. گروه پژوهشی تحت نظر او، نمونه های نسوجی را که از زنان مبتلا به سرطان پستان گرفته بودند، با نسوج زنان سالم مقایسه کرده و دریافتند که تغییری که در دی ان ای سلول ها اتفاق می افتد کاملا قبل از سرطانی شدن این سلول هاست.
تغییر در بسته ژن هاست که متیلاسیون دی ان ای، خوانده می شود و تا حدودی مانند کلیدی که با آن می توان نور چراغی را کم و زیاد کرد، می تواند فعالیت یک ژن را بالا یا پائین ببرد.
نکته جالب این است که اگر به این تغییر به موقع پی برده شود، قبل از سرطانی شدن سلول، می توان مسیر تغییر را بالقوه عوض کرد و به عقب برگرداند. به طورمثال ممکن است متیلاسیون دی ان ای، روشن کند که به چه دلیل وقتی شخص سیگار کشیدن را ترک می کند، خطر مبتلا شدنش به سرطان ریه به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. شاید دلیل آن این باشد که متیلاسیون ناسالم ژن‌ها که ناشی از کشیدن سیگاراست، پس از ترک سیگار متوقف شده یا حتی ترمیم می شود.
به همین دلیل ما از پرفسور ویدچوندتر، پرسیدیم آیا الگوی متیلاستیون دی ان ای سلول های خون داوطلبان ما در موقع شروع و نیز پایان آزمایشات، هر گونه تغییری در خطر ابتلا به سرطان و سایر عارضه ها مانند آلرژی را نشان خواهد داد؟ این کاری بود که تا آنموقع انجام نشده بود.
خوشبختانه پرفسور ویدچوندتر، خیلی از برنامه ما استقبال کرد و گفت گروه تحقیقاتی او از این که در این آزمایش ها شرکت داشته باشد خیلی خوشحال می شود چون اثبات آن به تحقیقات اساسی که امکانات جدیدی را برای بررسی تدابیر پیشگیری، بخصوص در مورد سرطان فراهم می کند، کمک خواهد کرد.
چه اتفاقی افتاد؟
وقتی از او این سئوال را کردم کامپیوترش را باز کرد و به آهستگی شروع به صحبت کرد: "ما تغییری در گروهی که دارونما مصرف می کردند ندیدیم" که البته تعجب آور نبود.
"در گروهی هم که مکمل زردچوبه به آنان تجویز شده بود تغییری مشاهده نشد."
تا اینجا این نتیجه گیری تعجب آور و تا حدودی نومیدکننده بود.
"ولی در گروهی که زردچوبه را به غذایشان اضافه کرده بودند، تغییرات کاملا قابل توجهی ایجاد شده بود. این موضوع واقعا هیجان آور بود. ما ژن بخصوصی را پیدا کردیم که بزرگ ترین تفاوت را نشان می داد. و چیزی که جالب است این است که ما می دانیم این ژن، در چند بیماری بخصوص: افسردگی، آسم، اگزما و سرطان دخیل است. این یک کشف بی نهایت مهم است."
مطمئنا این کشف مهمی است ولی چرا این تغییرات تنها در داوطلبانی دیده شد که گرد زردچوبه را به غذایشان اضافه کرده بودند نه آنانی که همان مقدار زردچوبه را به عنوان قرص مکمل مصرف کرده بودند؟
دکتر کریستن براندت، که در دانشگاه نیوکاسل تدریس می کند و به انجام این آزمایش ها کمک کرده معتقد است احتمال دارد این موضوع به نحوه مصرف زردچوبه ارتباط داشته باشد:
"ممکن است اضافه کردن چربی یا گرم کردن آن (زردچوبه) ترکیبات فعال آن را بیشتر قابل حل کرده و سبب می شود جذب زردچوبه آسان تر شود. ما باید در این باره تحقیقات بیشتری کنیم و سعی کنیم بفهمیم دقیقا چه اتفاقی می افتد."
دکتر براندت، همچنین گفت به دلیل این که همه داوطلبان ما سعی کرده بودند زردچوبه را به طرق مختلف مصرف کنند، می توانیم مطمئن شویم که تنها زردچوبه موجب تغییرات شده، نه ادویه های دیگری که ما در تیکا ماسالای مرغ از آن استفاده می شود.
برای تایید این نتیجه گیری باید تحقیقات بیشتری باید صورت گیرد؛ از جمله تکرار همین آزمایشی که انجام دادیم. ولی با توجه به یافته هایمان آیا از این به بعد من بیشتر زردچوبه مصرف خواهم کرد؟ احتمال دارد. مصرف بیشتر زردچوبه به این که به طعمش عادت کنم کمک خواهد کرد. از همین حالا من آزمایش های تازه با زردچوبه را شروع کرده ام و هنگام درست کردن املت علاوه بر فلفل تند کمی هم زردچوبه به آن اضافه می کنم.
