رئیس سازمان اطلاعات فدرال آلمان (ب.ان.د) گفت که گمان نمیکند فتحالله گولن در کودتای نافرجام ژوئیه گذشته ترکیه نقش داشتهاست.
برونو کال، رئیس ب.ان.د شنبه ۱۸ مارس در گفتوگو با نشریه «در اشپیگل» آلمان گفت که «ترکیه در سطوح مختلفی تلاش کرده تا ما را [نسبت به حضور گولن در پشت پرده کودتا] قانع کند، اما تا به حال موفق نبودهاست.» ب.ان.د سازمان اطلاعات و امنیت برونمرزی آلمان است.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه و مقامهای دولت او از زمان وقوع کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه گذشته بارها گفتهاند که فتحالله گولن، روحانی اسلامشناس ساکن ایالات متحده سازماندهنده اصلی این کودتا بودهاست. گولن خود بارها این اتهام را رد کردهاست.
تا همین چندسال پیش، گولن و اردوغان متحدان اصلی یکدیگر در جریان اسلامگرای سیاست ترکیه بودند. اما اکنون آنکارا گولن و حامیان او را «تروریست» میخواند.
ترکیه تا کنون بارها از ایالات متحده خواسته تا گولن را به اتهام سازماندهی کودتا به ترکیه استرداد کند.
برونو کال در پاسخ به سوال خبرنگار اشپیگل درباره اینکه «آیا جنبش گولن یک جنبش اسلامگرای افراطی یا تروریستی است» پاسخ منفی داد و گفت که جنبش گولن «یک تعاونی مدنی است که میخواهد امکان آموزش دینی و سکولار را برای آدمهای بیشتری فراهم کند.»
گولن سردمدار سازمانی تحت عنوان «جنبش خدمت» است که در بسیاری از کشورها مدرسه و آموزشگاه تأسیس کرده و جنبههای خیریه دارد. با این حال، عدهای نیز از گولن به عنوان سردمدار شبکهای سازمانیافته از صاحبان ترکتبار کسبوکار در اروپا و آمریکا نام میبرند که سرمایه زیادی در آن در جریان است.
کال در عین حال مخالفت خود را با این ایده نیز اعلام کرد که دولت ترکیه خود ترتیبدهنده این کودتا بودهاست. او گفت که «تلاش برای کودتا کار دولت ترکیه نبود. دولت ترکیه پیش از ۱۵ ژوئیه تصفیه و پاکسازی ارتش را شروع کرده بود و به همین خاطر بخشهایی از ارتش تصمیم گرفتند تا پیش از اینکه روند پاکسازی دامن آنها را نیز بگیرد، به سرعت کودتا کنند.»
ضمن کودتای نافرجام ترکیه، سربازان ارتش با تانک، جتهای جنگنده و هلیکوپتر در شهرهای بزرگ ظاهر شدند، به پارلمان حمله کردند و تلاش کردند تا دولت را ساقط کنند، اما با حضور طرفداران اردوغان در خیابان کودتا شکست خورد. این کودتای ناموفق ۲۴۰ کشته برجای گذاشت.
دولت اردوغان هنوز وضعیت اضطراری اعلامشده پس از کودتا را حفظ کرده و تا کنون هزاران نفر را به بهانه ارتباط با شبکه گولن و یا حزب کارگران کردستان (پ ک ک) از مشاغل دولتی، دانشگاهها و ... اخراج کردهاست.
ارتش نیز در پی کودتا تصفیه شد و اکنون اردوغان با برگزاری همهپرسی تغییرات قانون اساسی در آوریل به دنبال افزایش قدرت خود در مقام رئیسجمهوری است.