البته بايد به صراحت گفت كه كشور نفتىِ ما با كار اداره نمى شود. بهترين دليل آن هم تعطيلات سيزده روزه بلكه هفده هجده روزه نوروز است. آخر، چند روز هم از سال قديم، براى استقبال از سال جديد، مى توان كارها را تعطيل و به عبارتى تق و لق كرد.

قبول بايد كرد كه ما ايرانيان اعتقاد به كار و موثر بودن كار در روند رشد جامعه نداريم. كشور، براى ما، «خود به خود» اداره مى شود. ما مسووليتى در اداره ى كشور نداريم. كارِ ما اهميتى در پيشرفت جامعه و كشور ندارد، و ما به اين موضوع «كاملا» باور داريم.

كار كردن براى ما، انجام وظيفه است. وظيفه اى كه اگر بتوانيم از زير آن شانه خالى مى كنيم و از اين شانه خالى كردن لذت مى بريم.

اين ها مجموعا فرهنگ ماست. فرهنگ بيمارى كه افراد سالم را هم بيمار مى كند. اگر هم افراد سالم، بيمار نشوند، در اين روند ايجاد خلل خواهند كرد و ما چنين كسانى را دوست نمى داريم. با يك نفر و دو نفر هم در جمع چند صد و چند هزار نفرى، بهار نخواهد شد و درخت كار شكوفه نخواهد داد.

خوب است، گاهى به نمونه هاى خارجى نگاهى بيندازيم. به تعداد روزهاى تعطيل شان. به موضوع عجيب بين التعطيلين، به موضوع تعطيل كردن كار بعد از تعطيلات و راه انداختن تدريجى موتور كار.

جشن سال نوى آلمان ها يك نمونه ى خوب است. شب ژانويه، مردم مى زنند و مى رقصند و مى نوشند، و روز اول ژانويه، همه به خواب و استراحت مى پردازند تا اثر خوشگذرانى و ميخوارگى شب قبل از سر و تن به در رود و روز دوم ژانويه همه بدون استثنا و بدون خستگى و بدون نياز به تعطيل خودخواسته ى اضافه بر سرِ كارهايشان هستند.

ممكن است اين جمله ى معروف گفته شود كه اينجا ايران است؛ آلمان نيست! بله. اينجا ايران است و انتظار آلمان شدن در خيلى از موارد نمى رود، ولى اين يك موردِ به موقع سرِ كار حاضر شدن و تعطيل خودخواسته بر تعطيلات دراز مدت نوروزى نيفزودن، كارى ست كه از ما ايرانيان هم بر مى آيد. به عبارتى با موضوع دشوارى رو به رو نيستيم كه فقط از عهده ى آلمان ها بر آيد.

من كارى به روسا و معاونان دولتى و روساى شركت هاى خصوصى ندارم كه موضوع «اضافه تعطيلات» را مى پذيرند يا پذيرفته اند يا خودْ به آن علاقه دارند. من با خودمان و كارِ خودمان و مسووليت شناسى خودمان و تفكر خودمان كار دارم كه به خاطر يكى دو روز تعطيل اضافه، كل شخصيت اجتماعى مان را زير پا مى گذاريم و مسووليت مان در قبال آحاد جامعه را به هيچ مى انگاريم.

ما دستكم در اين گونه موارد بايد از خود انتقاد كنيم. بايد انتقاد پذير باشيم و بيهوده خشم نگيريم و انتقاد را توهين به شخصيت مان قلمداد نكنيم. در اين مورد كه ديگر موضوع حكومت و تبهكارى هاى آن در ميان نيست، لااقل به خودسازى بپردازيم و چنان باشيم كه بتوانيم به خودْ و به جامعه ى خود افتخار كنيم. آن چه امروز مى بينيم، برايمان جز سرشكستگى چيزى به ارمغان نمى آورد. يا اين را مى پذيريم و در رفتار اجتماعى و كارى خود تغيير به وجود مى آوريم، يا اثرات تلخ اين بى مسووليتى غريب را در زندگى خود و آينده ى فرزندان مان خواهيم ديد.