گزارش مشروح پولیتیکو که چندین صفحه را به خود اختصاص داده، از پنهانکاریهای دولت اوباما پرده برداشته بویژه در مورد تهدیدهای امنیتی ایرانیانی که به جرم‌های بسیار جدی در آمریکا زندانی و یا خارج از این کشور تحت تعقیب بودند. این افراد به رغم مخالفت مقام‌های وزارت دادگستری آمریکا آزاد و از اتهامات وارده مبرا شدند.

این روزنامه می گوید: « در تاریخ هفدهم ژانویه ۲۰۱۶ میلادی، اوباما و مقام‌های ارشد دولت او تمام داستان مربوط به مبادله زندانیان را که با توافق هسته‌ای گره خورده بود، افشا نکردند». توافق هسته‌ای اما از جانب باراک اوباما، جان کری وزیر خارجه و همچنین مقام‌های اروپایی بزرگتیرن دستآورد دیپلماتیک و توافق تاریخی عنوان گرفت.

پرزیدنت اوباما در پیام هفتگی خود که بامداد یکشنبه (۲۷ دیماه ۱۳۹۴ خورشیدی) خطاب به آمریکاییان ایراد کرد تصویری از هفت غیرنظامی را ترسیم کرد که در انتظار محاکمه بسر می بردند و اتهمامشان به نقض تحریم‌های بازرگانی مربوط می شد ولی به گفته پولیتیکو بعضی از آنها در واقع مجرمانی بودند که مقام‌های قضایی خود دولت اوباما آنها را در زمره تهدیدهای امنیتی قرار داده بودند.

اقای اوباما در ۲۷ دیماه سال ۱۳۹۴ خورشیدی گفت که پس از تکمیل توافق اتمی مذاکره بین دو دولت ایران و آمریکا سرعت گرفت و سرانجام خانواده‌های آمریکاییان زندانی در ایران از خبر آزادی آنها آگاه شدند.

رییس جمهوری وقت آمریکا فهرستی از این زندانیان را با ذکر نام آنان مانند جیسون رضاییان، امیر حکمتی، سعید عابدینی و... ارایه داد ولی به جزییات زندانیان ایرانی که با جرمهای سنگین در بازداشت و یا تحت تعقیب بودند اشاره‌ای نکرد.

پولیتیکو، بطور مفصل نام و اتهام این افراد را منتشر کرده و افزوده که در یک سری از پرونده‌های قضایی که عمومی نشده وزارت دادگستری وقت آمریکا اتهامات این متهمان را پاک کرد و دستور دستگیری ۱۴ متهم دیگر را از پلیس بین المللی پس گرفت و تنها به انتشار یک بیانیه ۱۵۲ کلمه‌ای در مورد مبادله زندانیان بسنده شد.

یکی از این افراد « بهروزعبدالله زاده» بود که به تلاش برای خرید هزاران عدد تفنگ و اسلحه جنگی ساخت آمریکا و صدور آنها به جمهوری اسلامی متهم بود.

دیگری فردی با نام «امین روان» به قاچاق آنتن‌های نظامی ساخت آمریکا از طریق هنگ کنک و سنگاپور به ایران محکوم شده بود.

به گفته مقام‌های آمریکایی این فرد جزو شبکه‌ای بود که تجهیزات و اجزای تکنیکی پیشرفته و بویژه وسایل ساخت بمب‌های کنارجاده‌ای تهیه می کرد. این بمب‌ها در عراق موجب قتل صدها سرباز آمریکایی شدند.

ازجمله ایرانیان دیگری که در آمریکا زندانی بودند از بهرام مکانیک، خسرو افغانی، تورج فریدی و متین صادقی از ترکیه، نام برده شده که طی پنج سال از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی سیستم‌های نظامی ساخت آمریکا، تجهیزات مایکروالکترونیک و وسایلی که ازجمله در موشک‌های کروز زمین به هوا بکار می روند، به ارزش ۲۴ میلیون دلار به ایران قاچاق کرده بودند.

در پرونده بهرام مکانیک تصریح شده بود که از نیمه دهه هشتاد میلادی، او شبکه قاچاق کالاهای تحریم شده به ایران را از هوستون ایالت تگزاس رهبری می کرده است.

آرش قهرمانی ایرانی - آمریکایی (محکوم به ۷۸ ماه زندان) کوروش طاهرخانی، حمید عرب نژاد، غلامرضا محمودی و علی معطر از مدیران شرکت هواپیمایی ماهان ایر و از سوداگران وابسته سپاه پاسداران و نیروی قدس دیگر افراد زندانی بودند که توسط دولت اوباما آزاد شدند.

نام‌های دیگری نیز در این گزارش دیده می شوند، مانند بهروز دولت زاده و پرویز خاکی که این یکی در زندان درگذشت. با این افراد و شبکه‌ای که در چند قاره و بویژه در آسیا و اروپا پایگاههای تماس و عملیاتی داشتند، چندین شهروند سایر کشورها مانند شریکان چینی نیز همکاری می کردند.

ولی به گزارش پولیتیکو مهمترین فرد در میان این افراد شخصی بود با نام «سید ابوالفضل شهاب جمالی» که طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲ میلادی، هزاران یدکی و تجهیزات مربوط به صنایع اتمی را از طریق چین به ایران رسانده بود، مانند صدها حسگر (سنسور) ساخت آمریکا برای سانتریفیوژهای غنی سازی اورانیوم.

ماموران و مقام‌های قضایی و دادستانهای فدرال پس از آگاهی از ابعاد توافق بر سر مبادله زندانیان دچار شوک و خشم شدند چرا که برخی از آنها، برای یافتن این قاچاقچیان و نفوذ در شبکه آنها، سالها تلاش کرده بودند.

تحقیقات پولیتیکو نشان می دهد که دولت اوباما در تلاش برای سرانجام بخشیدن به توافق هسته‌ای و مبادله زندانیان، تهدیدهایی را که از جانب این متهمان ناشی می شد کم اهمیت جلوه داد و آنها را به راحتی آزاد کرد.

در واقع مذاکره کنندگان ایرانی، از تعجیل طرف‌های آمریکایی برای سرانجام بخشیدن به توافق برجام، بهره بردند و به امتیازهای مهمی دست یافتند.

هرب کوهن از مقام‌های مذاکره کننده در دولت‌های پیشین آمریکا در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی، در گفتگوی اختصاصی با رادیو فردامی گوید که ایرانیان از مبرزترین مذاکره کنندگان بشمار می آیند و معامله کردن با آنها آسان نیست.

آقای کوهن می گوید: «ایرانیها در مورد مذاکره کردن بسیار می دانند. در مذاکره هرگز نباید به اصل توافق دل بست، علاوه براین ما می دانیم که در این قبیل گفتگوها امتیاز دادنها با مهلت زمانی مذاکره پیوند دارد و اگر مهلت زمانی نباشد، امتیازی در کار نخواهد بود».

او اضافه می کند که در سال‌های ۱۹۷۷ و ۱۹۷۸ میلادی برای مذاکره در ایران بوده و ایرانی‌ها خوب می دانند که چگونه مذاکره کنند.

ماجرای مبادله زندانیان بدلیل طبیعت محرمانه بودن چنین پرونده هایی تاکنون از افکار عمومی پنهان مانده ولی این وضع احتمالن تغییر خواهد کرد چرا که دولت ترامپ با در اختیار داشتن دو مجلس قانونگزاری همچنان که وعده کرده است، در پی بازنگری برنامه‌های اتمی و موشک‌های بالستیکی ایران است.

چهارشنبه هفته پیش، ۳۰ فروردین ماه، رکس تیلرسون وزیر خارجه دولت ترامپ از «بازبینی کامل» توافق اتمی وین سخن گفت و اظهار داشت که ایران بزرگترین پشتیبان تروریسم در جهان و مسئول تشدید درگیریها در چند کشور مانند سوریه، یمن، عراق و لبنان است که به منافع آمریکا لطمه می زند.

به گزارش رویترز، وزیر امور خارجه آمریکا همچنین گفته است که یک ایران مهار نشده، ظرفیت آن را دارد که مسیر کره شمالی را در پیش بگیرد.