محمدحسن نجمی ـ شرق ـ صبح روزی که قرار بود ویدئوی صحبت‌های «باقر قالیباف» نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری از سیما پخش شود، یکی از نزدیکان رسانه‌ای او در صفحه توییتر خود نوشت که ویدئوی قالیباف باید سانسور شود. «سیدمحمود رضوی» تهیه‌کننده فیلم «ماجرای نیمروز» نوشته بود: «آشنایان آقای روحانی حق داشتند می‌گفتند مناظره‌ها ضبطی باشد. می‌روم برای سانسور برنامه ضبطی امشب آقای قالیباف! خداحافظی با دولت حرف». اما در واکنش به این توییت بخشی از کاربران از او درخواست کردند تا بگوید کدام بخش از حرف‌های قالیباف سانسور شده؛ اما از سوی تیم قالیباف پاسخی ارائه نشد. چهارم اردیبهشت‌ماه، «تسنیم» در خبری نوشته بود: «سیدمحمود رضوی سرپرست تبلیغات ستاد انتخاباتی محمدباقر قالیباف شد»... .پس از ماجرای پنجشنبه نوبت به ماجرای یکشنبه رسید؛ عصر یکشنبه ستاد قالیباف در اطلاعیه‌ای که در پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر منتشر کرد، مدعی شد: «برنامه گفت‌وگوی رادیویی محمدباقر قالیباف که قرار بود عصر امروز پخش شود، به علت اصلاحات زیاد کمیته نظارت بر تبلیغات انتخابات و عدم امکان اصلاح، توسط صداوسیما حذف و به جای آن صوت برنامه «رو به دوربین» شبکه یک مجدد پخش شده است». برای روشن‌شدن این ادعاها، با «سیداحسان قاضی‌زاده‌هاشمی» نماینده احمدآباد، رضویه، سرخس و فریمان در مجلس و سخنگوی کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری گفت‌وگو کردیم. او اصلاحیه در ویدئو یا صوت نامزدها را امری عادی می‌داند؛ درحالی‌که بقیه نامزدها چنین بحث‌هایی را مطرح نکردند. او همچنین از نامه مکتوبی صحبت می‌کند که روز شنبه ستاد قالیباف به کمیسیون ارسال کرده و خواهان جایگزینی صوت برنامه تلویزیونی پنجشنبه به جای برنامه رادیویی یکشنبه شدند؛ آن هم به خاطر دو، سه جمله که باید اصلاح شود. اما بیانیه به گونه‌ای بود که گویی اصلاحات برنامه بسیار گسترده است درحالی‌که چنین نبوده. او در این مصاحبه درباره شکایت چهار نامزد (روحانی، رئیسی، میرسلیم و قالیباف) با موضوعیت مناظره جمعه گذشته صحبت می‌کند و البته مسائل مربوط به ادعای ستاد قالیباف.
* اعلام شده شکایت‌هایی درباره مناظره اول از نامزدها به کمیته رسیده است. موارد شکایت چه بوده؟ نامزدها به چه چیزی معترض بودند؟
- ریز موارد را نمی‌توان اعلام کرد.
* مثلا ستاد آقای قالیباف گفته مجری مناظره بی‌طرف نبوده. بررسی شده؟
- از سوی چهار نفر از آقایان اعلام شکایت داشتیم که بعد شنیدم هر چهار نفر شکایاتشان را منتشر کردند. این شکایت به چند بخش تقسیم شد. یکی درباره بحث عدم عدالت زمانی بود. موضوع زمان‌هایی که کمتر و بیشتر وجود داشت که قرار شد در مناظره دوم جبران شود. یعنی مثلا بر فرض همه زمان ثابتی دارند، افرادی که کمتر صحبت کردند، به میزان اختلافشان با حداکثر صحبت، زمان داده شود تا صحبت کنند. بخش بعدی درباره ساختار اجرا بود که به سؤالات و نحوه اجرا برمی‌گشت و بنا شد همان مسیر مناظره اول را ادامه دهیم. موضوع سوم درباره محتویات بود؛ یعنی افرادی که در نقد همدیگر یا در رد دیدگاه‌های یکدیگر صحبت کردند که خواهان پاسخ‌گویی برای تنویر افکار عمومی شدند. در این موضوع قرار شد کمیسیون بررسی محتوایی کند. بررسی محتوایی یعنی ما باید مستندات و ادله را دقیق بررسی و بعد تصمیم‌گیری کنیم. فکر می‌کنم درواقع عملا در مناظره دوم، اگر تدبیری باشد با این زمانی که خود نامزدها دارند، ممکن است بخشی از آن را در زمان خودشان پاسخ دهند. اما ما بررسی محتوایی می‌کنیم و فکر می‌کنم این عزیزان اگر نیاز به تنویر افکار داشته باشند، خودشان در موضع‌گیری‌هایشان در صداوسیما این تنویر افکار را انجام می‌دهند.
* خب اگر از سوی آقای الف به آقای ب اتهامی زده شود، برای پاسخ‌گویی از وقتش صرف می‌شود.
- آن را هم بررسی و در هر مورد، تصمیمی اتخاذ می‌کنیم.
* معلوم شده که به کدام‌یک از نامزدها وقت داده خواهد شد؟
- ملاک ما زمان است. زمان‌سنجی داریم که به صدا حساس است، زمان‌ها را ارزیابی می‌کنیم و یک فرمول دارد. تفاوت هر فردی را که حداکثر صحبت را کرده باشد با بقیه افرادی که کمتر از او صحبت کردند، می‌سنجیم و آن تفاوت زمانی را به افراد دیگر اضافه می‌کنیم. یعنی همه، زمان ثابت موجود در کنداکتور دارند و آنها که از حداکثر زمان، کمتر صحبت کردند، آن میزان دقایق را می‌توانند استفاده کنند. این موضوع اول مناظره دوم هم اعلام خواهد شد.
* آقای رئیسی دقیقا به چه چیزی معترض بود و از چه موردی شکایت کرده؟
- شکایت ایشان یک ترکیب بود. یک‌سری اعتراضات مشترک بود و فردی نبود. یک اعتراض کلی این بود که خیلی از موارد خارج از سؤالات پاسخ داده شده. مثلا سؤال فلان موضوع بوده؛ ولی جواب در موضوع دیگری مطرح شده. یعنی موضوع پاسخ سؤالات، غیرمتناسب با سؤال بود. نکته دیگر عمومی هم همان بحث زمان‌بندی‌ها بود. بخشی از اعتراضات بحث بی‌طرفی مجری برنامه بود که این را هم ان‌شاءالله با آقای حیدری قرار است صحبت شود و این بی‌طرفی ان‌شاءالله به صورت کامل رعایت شود تا از هر نوع شائبه‌ای پرهیز شود.
* البته ستاد آقای قالیباف معتقد بود ایشان بی‌طرف نبود و شائبه حضور در برنامه‌های آقای روحانی را داشتند.
- ما نمی‌خواهیم قضاوت کنیم؛ اما تأکیدمان بیشتر خواهد شد؛ ضمن اینکه تمام فضایی که در مناظره بعدی خواهد بود، سعی می‌کنیم آقای حیدری ظهور و بروز بیشتری در روند مناظره داشته باشند.
* بحث دیگر این است که افراد نزدیک به ستاد آقای قالیباف مطرح می‌کنند. پنجشنبه گذشته یکی از این افراد مدعی شد که از آنها خواسته شده بیایند برنامه تلویزیونی ایشان را سانسور کنند. یکشنبه‌شب هم ستاد قالیباف مدعی شد برنامه رادیویی به‌دلیل سانسور زیاد و عدم امکان اصلاح حذف شد. موضوع چه بوده؟
- اصلاحیه برای برخی نامزدها هم بوده و من قصد اسم‌بردن ندارم. ممکن است اصلاحیه‌هایی برای نامزدها باشد که اگر زمانش خیلی زیاد باشد، در نهایت یک یا دو دقیقه می‌شود. بعضی اوقات به ١٠، ١٥ ثانیه می‌رسد و حتی یک کلمه یا یک جمله؛ این موضوع روندی عادی دارد که درباره بیشتر نامزدها این موضوع را داشتیم که به این دوستان هم اعلام شد؛ اصلاحیه‌ها را هم تدوینگر آن مجموعه انجام می‌دهد. درباره برنامه رادیویی هم وقتی به آنها اعلام شد، دوستان گفتند خودمان می‌خواهیم همان صدای برنامه تلویزیونی، پخش شود. درباره فیلم آقای قالیباف هم اصلاحیه وجود داشت و فقط مربوط به برنامه رادیویی نبود.
* اصلاحیه فیلم چند دقیقه بود؟
- برای فیلم آقای قالیباف تقریبا دو جمله بود که حدود ١٠ ثانیه می‌شد.
* چون برخی رسانه‌ها فضاسازی سنگینی می‌کنند و طوری جلوه می‌دهند که مخاطب فکر می‌کند نصف فیلم حذف شده است.
- نمی‌خواهم اسم ببرم؛ اما اصلاحیه‌ها برای بیشتر نامزدها اتفاق افتاده است و عزیزان دیگر چنین بحث‌هایی را مطرح نکردند. نکته دیگر اینکه ستاد آقای قالیباف دو روز پیش (روز شنبه) نامه مکتوب فرستادند که خودمان خواهان این موضوع هستیم. چون ما گفتیم اصلاحیه (برنامه رادیویی) در حد دو، سه جمله است. به نظر من این کار را بیشتر می‌توان کار رسانه‌ای تفسیر کرد.
* یعنی برای پخش صوت برنامه تلویزیونی به‌جای برنامه رادیویی، ستاد آقای قالیباف نامه داده بود؟!
- بله؛ خودشان خواهان این بودند که این جابه‌جایی انجام شود. ما نظری نمی‌دهیم که جابه‌جا کنند یا نکنند.
* خب این موضوع در افکار عمومی این‌طور القا می‌شود که انگار کمیته بی‌طرف نیست. کمیته بنای پاسخ‌گویی دارد؟
- اگر بخواهیم به این موارد جواب بدهیم، باید صبح تا شب جواب بدهیم. کمیته کمال بی‌طرفی را دارد. اینجا هیچ‌کدام از علایق و دیدگاه‌هایمان را دخالت نمی‌دهیم. ما هر روز با نامزدها و ستادهایشان در تماس هستیم. شب‌ها قبل از گفت‌وگوی ویژه خبری، نامزدها را می‌بینیم و مفاد قانونی و الزامات قانونی را توضیح می‌دهیم که البته خودشان کامل در جریان هستند. قبل از مناظره اعضای کمیسیون با کل نامزدها جلسه برگزار می‌کنند و مواد ٦٢ تا ٦٥ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری را بیان می‌کنیم؛ یعنی کاملا ضابطه‌مند و در چارچوب قانون است و برای ما این شش نامزد علی‌السویه هستند. ما درباره ثانیه صحبت‌های این نامزدها هم حساس هستیم؛ برای نمونه سیستمی که ما تأکید می‌کردیم، حساسیت در حد میکروثانیه است. از طرفی برای مثال برنامه صحبت با دوربین ٤٥ دقیقه است و نامزد محترم ٥٥ دقیقه صحبت کرده که ما به ستادشان می‌گوییم خودتان از این ٥٥ دقیقه، ٤٥ دقیقه به ما بدهید چون همه باید یک زمان داشته باشند وگرنه اعتراض بقیه را در پی دارد؛ از طرفی نامزدها روی یکدیگر حساس هستند و خیلی موضوعات بقیه را همین عزیزان به ما می‌گویند که فلان نامزد فلان کار را کرده. ما براساس اصول و ضوابط خودمان پیش می‌رویم. نمی‌شود به نامزدی که ٥٥ دقیقه نوار آورده بگوییم کمیسیون این را گفته که کم کنند، چون برنامه ٤٥ دقیقه‌ای است.
* منظورم پاسخ‌گویی به پروپاگانداست.
- بنا نداریم بگوییم جملات اصلاحی عزیزان چه بوده؛ اما واقعیت این است که وارد حاشیه هم نمی‌شویم. ما کار خودمان را بر مبنای قانون پیش می‌بریم. امیدواریم اخلاق و قانون‌مداری را رعایت کنند.
* درباره برنامه رادیویی آقای قالیباف گفته شده به‌دلیل نام‌بردن از سردار سلیمانی بوده است، شما این را تأیید می‌کنید؟
- خیر؛ ارتباطی به اسم‌بردن از ایشان نداشته است.
* از برنامه پنجشنبه‌شب آقای قالیباف، شکایتی از سمت ستاد آقای روحانی رسیده است؟
- آنچه از آقای روحانی رسیده، فقط مربوط به مناظره بوده است.
* غیر از شکایات از مناظره، شکایتی دیگری مطرح شده است؟
- خیر؛ موضوع دیگری نبوده است. چهار شکایت مربوط به مناظره بوده که البته آقای میرسلیم دو شکایت مطرح کردند.
* هر دو مربوط به مناظره بود؟
- یکی مربوط به عدم پوشش زنده ورود ایشان به صداوسیما بوده و دیگری هم مربوط به مباحث مناظره. آنچه ما می‌بینیم درباره ویدئوی ضبط‌شده و فیلم مستند است، ما طبق معیار قانونی خودمان ارزیابی می‌کنیم و اعضای کمیسیون مقام تشخیص را دارند. ما گاهی یک فیلم را چهار یا پنج بار می‌بینیم. درباره بعد از پخش یعنی درمورد جبران، پاسخ، عدم عدالت یا بی‌طرفی باید شکایت برسد تا بررسی کنیم.
