زمانه ـ سیاوش حیاتی، سخنگوی مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان، از رد صلاحیت اغلب نامزدهای متعلق به اقلیت یارسان (اهلحق) در انتخابات شوراهای شهر و روستا خبر داد.
به گزارش کمپین حقوق بشر در ایران سیاوش حیاتی، سخنگوی مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان گفت: «از سی نامزد یارسان برای انتخابات شورای شهر هشتگرد تنها دو نفر صلاحیتشان تایید شده و صلاحیت ۲۸ تن دیگر رد شده است.»
یارسان (اهلحق)، آیینی با مناسک عرفانی است که جمعیت پیروانش در ایران بین یک تا دو میلیون نفر برآورد میشود و عمدتا در غرب و شمال غربی ایران سکونت دارند.
سخنگوی مجمع فعالان مدنی یارسان ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۵، گفت: «حتی تعدادی از نامزدهای یارسان که اصلا خود را یارسان معرفی نکردهاند، نیز رد صلاحیت شدهاند.»
«مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان» نام تشکلی از پیروان آیین یارسان است که خود را با اهداف «حفظ هویت آیینی»، «رسیدن به آشتی ملی»، «کسب آزادی»، «حق برابری با سایر شهروندان» و «رفع تبعیضهای همه جانبه» معرفی میکند.
به گفته سیاوش حیاتی شهر هشتگرد جمعیت یارسان قابل توجهی دارد و این اقلیت مذهبی توانسته در شوراهای قبل دو تا سه کرسی در شورای شهر به دست آورند.»
هَشتگِرد شهری واقع در استان البرز ایران است.
سیاوش حیاتی همچنین گفته است: «در اسلامآباد غرب برای اینکه ببینند فضا چقدر تغییر کرده، آقای فرزاد الماسی در شورای شهر نامزد شد ولی به دلیل همان فعالیتهای مدنی و اعتراضاتش به تضییع حقوق یارسان صلاحیتش رد شد تا ما بفهمیم برای یارسانها شرایط اصلا عوض نشده است.»
به گفته سخنگوی مجمع فعالان مدنی یارسان «آقای روحانی نتوانسته تفاوتی به وجود بیاورد، حالا یا ارادهاش را نداشته و مهمتر از آن اینکه خیلی از این تبعیضها ریشه در قانون اساسی دارد که ممکن است در قدرت روحانی هم نباشد.»
علی یونسی، دستیار ویژه رئیسجمهور در امور اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی با شماری از پیروان آیین اهل حق (یارسان) دیدار داشت و پذیرفته بود که در کشور برخی «تنگنظریها» در مورد آنان صورت میگیرد و وعده داده بود که از «حقوق شهروندی» آنان دفاع کند.
اهل حق یا یارسان با نامهای دیگری مانند آیین یاری، کیش حقیقت، طایفه سان، علی اللهی و کاکایی نیز شناخته میشود و به طور عمده درکردستان ایران و عراق پیرو دارد. اگرچه برخی آنها را شاخهای از تشیع میدانند ولی پیروان آن به مستقل و ازلی و ابدی بودن آیین خود اعتقاد دارند.
اقلیت دینی یارسان در قانون اساسی ایران به عنوان اقلیت دینی به رسمیت شناخته نشده است. پیروان این اقلیت دینی در استانهایی مانند کرمانشاه، همدان، آذربایجان شرقی، لرستان، مازندران و تهران سکونت دارند. به گفته فعالان یارسان این آئین ریشه در آئین زروانیسم، میترائیسم و زرتشتی دارد که حدود هشتصدسال پیش توسط سلطان اسحاق اورامانی تاسیس شده و مانند دیگر دینها یکسری اصول، شاخص و نماد دارد که نمایانگر هویت آن است. یکی از این اصول کوتاه نکردن سبیل است.
مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان در سالهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵ در نامههایی به رهبر جمهوری اسلامی ایران، خواستار رفع تبعیض و به رسمیت شناخته شدن «آیین یاری» در قانون اساسی شده بودند.
برخی از رسانههای داخل ایران از این اقلیت دینی بهعنوان «فرقه» یاد کردهاند که موجب اعتراض پیروان آن شده است. فشار بر این دسته از شهروندان واکنش برخی از نهادها و مدافعان حقوق بشر ازجمله احمد شهید، گزارشگر ویژه پیشین سازمان ملل در امور ایران را در پی داشته است.
مرداد ۱۳۹۲ یکی از پیروان آئین یارسان مقابل ساختمان مجلس خود را به آتش کشید و پس از انتقال به بیمارستان درگذشت.