دویچه وله ـ درباره علت واقعی کناره‌گیری محمد باقر قالیباف از نامزدی در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری روایت‌های مختلفی وجود دارد. مشاور قالیباف می‌گوید ریزش آرای او در نظرسنجی‌ها صحت ندارد و علت کناره‌گیری نیست.
در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری، شهردار کنونی تهران برای سومین بار وارد رقابت‌های انتخاباتی شد اما برخلاف سال‌های ۸۴ و ۹۲ چند روز پیش از آغاز رأی‌گیری انصراف داد.
جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) که ادعای نمایندگی بیشترین گروه‌های اصول‌گرایان را دارد هفدهم فروردین ماه در دومین مجمع عمومی خود پنج نفر را به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری معرفی کرد و قرار بود در روزهای بعدی یک نفر از میان آنها رقیب نهایی حسن روحانی باشد.
در این مجمع که گفته می‌شود حدود سه هزار نفر در آن حضور داشتند ابراهیم رئیسی با کسب ۲۱۴۷ رای اول و محمدباقر قالیباف با ۱۳۷۳ رأی چهارم شد.
با آغاز رقابت‌های انتخاباتی جمنا به وعده‌های خود عمل نکرد و به جای یک نفر، رئیسی و قالیباف را وارد کارزار انتخابات کرد و در نهایت شهردار تهران پس از مناظره‌های تلویزیونی به نفع تولیت آستان قدس رضوی کنار رفت.
ورود پرهیاهو، انصراف غیرمنتظره
درباره ورود پرهیاهوی قالیباف به صحنه انتخابات و کناره‌گیری غیرمنتظره‌ی او از این رقابت‌ها خبرها، شایعه‌ها و تحلیل‌های متفاوتی وجود دارد.
حسین قربانزاده، مشاور قالیباف و دبیرکل "حزب پیشرفت و عدالت ایران اسلامی"، که تشکل حامیان شهردار تهران محسوب می‌شود روایت جدیدی از کناره‌گیری نامزد پیشین انتخابات ریاست جمهوری ارائه کرده که نافی تمام روایت‌های قبلی است.
پیش از این گفته می‌شد که کاهش شدید آرای قالیباف در نظرسنجی‌ها علت اصلی کناره‌گیری او بوده است. شهردار تهران در بیانیه‌ی انصراف از حامیانش خواست که "تمام ظرفیت و حمایت خود را برای موفقیتِ برادر ارجمندمان حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی" به کار بگیرند.
حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی روحانی در پیامی در کانال تلگرامی خود با اشاره به ریزش آرای قالیباف در نظرسنجی‌ها انصراف او به نفع رئیسی را به نذر کردن روغن ریخته پای امامزاده تشبیه کرد و نوشت: «آبروی رفته‌ای فدای آینده‌ای مبهم شد ولی معادله‌ای چند مجهولی حل شد، عمل انقلابی یعنی یا معاون اولی یا نایب تولیتی.»
روزنامه شرق، چهارشنبه سوم خرداد از قول مشاور قالیباف نوشت، علت انصراف شهردار تهران ریزش آرای او نبوده زیرا در تمام "نظرسنجی‌ها معتبر" هیچ روزی نبوده که رئیسی بالاتر از قالیباف قرار داشته باشد.
محمدحسن رحیمیان، عضو موسس جمنا گفته است: «رئیسی در نظرسنجی‌ها از قالیباف پیشی گرفته بود. شاید از همین رو او و تیم انتخاباتی‌اش تصمیم گرفتند از کارزار انتخابات خداحافظی کنند.»
در این میان برخی منابع اعمال نفوذ جمنا و عدم حمایت تشکل‌های پر نفوذ اصول‌گرایان از قالیباف، از جمله جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جامعه روحانیت مبارز و جبهه پایداری را از دلایل اصلی کناره‌گیری او عنوان کرده‌اند.
قربانزاده این گمانه‌زنی‌ها را نیز نادرست می‌داند و می‌گوید در انتخابات سال‌های ۸۴ و ۹۲ نیز تشکل‌های اصلی اصول‌گرایان از شهردار تهران حمایت نکردند اما او اطمینان دارد که "همه جا بدنه جریان اصول‌گرایی به شدت از ایشان حمایت می‌کرد".
اگر رئیسی انصراف می‌داد ...
دبیرکل حزب پیشرفت و عدالت در گفت‌وگو با روزنامه شرق پا را از این فراتر گذاشته و گفته است: «معتقدم اگر آقای رئیسی به جای آقای قالیباف کنار می‌رفتند، نه‌تنها فاصله این نبود؛ بلکه انتخابات به دور دوم هم می‌رفت. همه نظرسنجی‌های معتبر با یک منطق دودوتا چهارتا، چنین حالتی را پیشنهاد می‌دادند.»
در این میان این پرسش مطرح است که اگر با کناره‌گیری رئیسی انتخابات دست‌کم به دور دوم کشیده می‌شد چرا اصول‌گرایان که طرفدار این سناریو بودند او را تشویق به کنار رفتن نکردند و چرا قالیباف به رغم شانس بیشتر انصراف داد؟
قربانزده می‌گوید تیم انتخاباتی قالیباف به این نتیجه رسیده بود که برای ایجاد تحرک در میان اصول‌گرایان لازم است که فقط یک نفر در رقابت‌ها باقی بماند: «ماندن دو نفر به نتیجه مطلوب منجر نمی‌شد. باید یک شوک ایجاد می‌شد؛ اگرچه با کنار رفتن رئیسی شوک بزرگ‌تری رقم می‌خورد.»
مشاور شهردار تهران همچنین گفته است: «به هرحال نهایتا چون رئیسی کنار نرفت، آقای قالیباف کنار رفت.» بر این اساس قربانزاده علت شکست سنگین اصول‌گرایان در انتخابات ۲۹ اردیبهشت را اصرار رئیسی به ماندن در صحنه ارزیابی می‌کند.
قربانزاده در حالی مدعی است که با کنار رفتن رئیسی انتخابات به دور دوم کشیده می‌شد که اعتراف می‌کند نظرسنجی دانشگاه تهران که به گفته‌ی او "حتی در انتخابات اخیر هم، فقط هفت‌دهم درصد اختلاف و خطا داشت" دو روز پیش از رأی‌گیری پیروزی روحانی با رأی بیش از ۵۷ درصد را پیش‌بینی کرده بود.
