زمانه ـ خالد قدومی، نماینده جنبش حماس در تهران معتقد است که اگرچه نمیتوان اختلافات با ایران را نادیده گرفت اما دو طرف توافق دارند که روی اشتراکات تمرکز کنند. او از منشور جدید حماس دفاع کرد و آن را سندی واقعبینانه خواند.
خالد قدومی در گفتوگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) رابطه کنونی ایران و حماس را «در مسیر درست» دانست و گفت: «شاید بتوان گفت موارد اختلافی بین ایران و حماس حدود ۱۰ درصد است و نباید اجازه داد این ۱۰ درصد ۹۰ درصد اشتراکات را تحت تأثیر خود قرار دهد.»
بهگفته نماینده حماس دو طرف بر روی این موضوع توافق دارند که بر اشتراکات تمرکز کنند.
قدومی همچنین از گشودن شدن صفحه نوین در روابط ایران و حماس از اواخر سال ۲۰۱۶ سخن گفت و افزود این روابط طی شش ماه گذشته وارد فاز جدیدی شده است.
پیش از این، روزنامه شرقالاوسط در اوایل خردادماه جاری طی گزارشی نوشته بود که پس از آنکه اسماعیل هنیه به جای خالد مشعل بهعنوان رئیس دفتر سیاسی حماس منصوب شد و سپس در بهمن سال گذشته یحیی سینوار یکی از فرماندهان گردانهای عزالدین قسام و از طرفداران احیای روابط با ایران از اعضای دفتر سیاسی حماس شد، روابط ایران و حماس که در جریان جنگ سوریه سرد شده بود رو به گرمی نهاد، دو طرف نشستهای مشترکی برگزار کردند و در نهایت به توافق رسیدند.
گفته میشد که خالد مشعل نگران آن است که گرم شدن روابط با ایران باعث خدشهدار شدن روابط حماس با کشورهای سنی شود. اما با توافق ایران و حماس قرار شد که روابط دیپلماتیک دو طرف به سطح قبل از جنگ سوریه بازگردد. شرقالاوسط نوشت مقامات ایرانی پذیرفتهاند که حماس همچنان روابطش با عربستان سعودی را حفظ کند.
خالد قدومی گفت: «در فرآیند این رابطه آنچه که برای ما بسیار مهم است، حمایت ایران از موضوع مقاومت است که این حمایت هیچگاه قطع نشده، گرچه گاهی کاهش یا افزایش پیدا کرده است، اما همواره این حمایت وجود داشته است.»
بهگفته قدومی در فضای پرتلاطم منطقه اشتباههایی هم از سوی حماس و هم ایران سر زده ولی مسأله این است که دو طرف باید آنچه در گذشته رخ داده است را پشت سر بگذارند و بر اشتراکات تاکید کنند.
منشور جدید حماس: سندی پراگماتیستی و واقعبینانه
نماینده حماس در تهران بخش دیگری از سخنان خود را به موضوع منشور جدید حماس اختصاص داد که گفته میشود تغییر در دکترین سیاسی این جنبش بهمنظور بهبود روابط آن با کشورهای حوزه خلیج فارس و با مصر و همچنین بهبود چهره حماس در نظر کشورهای غربی است. بر اساس منشور جدید حماس شکلگیری فلسطین را در مرزهای ۱۹۶۷ بهرسمیت شناخت و این تحول تازهای در دیدگاههای این گروه محسوب میشود.
خالد قدومی با بیان اینکه «این سند پراگماتیست و واقعبینانه» است، گفت: «در سند جدید حماس، صحبت از تغییر ارزشها نیست و ارزشها همچنان ثابت هستند.»
قدومی در باره اینکه حماس در منشور جدید از اخوانالمسلمین فاصله گرفته تا بتواند مشکلاتش را با مصر حل کند گفت: «در منشور نخست جنبش حماس نیز اشارهای نشده که ما خود را جزو سازمان اخوانالمسلمین میدانیم. در ماده ۲۰ اساسنامه ۱۹۸۸ حماس تاکید شده که ما بخشی از مکتب فکری اخوانالمسلمین هستیم ولی ارتباط تشکیلاتی و ساختاری با اخوانالمسلمین نداریم.»
حماس با روی کار آمدن دولت محمد مرسی، مورد حمایت اخوانالمسلمین در مصر، به این گروه نزدیک شد اما حکومت مرسی با کودتای ارتش مصر سرنگون شد. آمریکا و متحدانش در خاورمیانه، از جمله مصر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی اخوانالمسلمین را یک سازمان تروریستی میشناسند.
خالد قدومی تدوین این سند جدید را نه بر اساس فشار یا خواست دیگران که در راستای «بازتعریف جنبش حماس» خواند. او همچنین در مورد کمتر شدن جنبه دینی منشور حماس با جایگزین کردن کلمه «صهیونیست» به جای «یهود» در مقابله با اسرائیل، نبرد حماس با اسرائیل را نه «جنگ دینی» که «جنگ با اشغالگر» دانست.
نماینده حماس در تهران تنها موضع رسمی و علنی از سوی مقامات ایرانی درباره منشور جدید حماس را سخنان علیاکبر ولایتی، مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی در امور بینالمللی و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام دانست که گفته بود اگر منشور حماس در جهت اتحاد فلسطین باشد و در آن به هیچ وجه سازش با اسرائیل تجویز نشود جمهوری اسلامی از آن حمایت میکند.
بهگفته قدومی، حماس ۲۰۱۷ حماس ۱۹۸۸ نیست و مناسباتی که اکنون به لحاظ سیاسی دارد گستردهتر از قبل شده و در همین چارچوب «طبیعی است که ادبیات سیاسی و دیپلماتیک بنا بر این تحولات تغییر کند، اما حماس از دفاع از حقوق مشروع ملت فلسطین و دیگر اصول خود عقبنشینی نمیکند.»
جنبش حماس از سال ۲۰۰۷ تاکنون سه درگیری نظامی علیه اسرائیل داشته و صدها حمله به خاک اسرائیل و سرزمینهای اشغالی انجام داده است. کشورهای غربی و آمریکا حماس را یک گروه تروریستی میدانند.