دویچه وله - یکی از مسائل جدی نشست وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو، موضوع ترکیه است. مشکل ناتو و شماری از اعضای آن با ترکیه، تنها به نقش این کشور در بحران سوریه محدود نمیشود. ترکیه برای ناتو هم عضوی مهم است و هم دردسرساز.
نشست وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو روز پنجشنبه، ۲۹ ژوئن (۸ تیرماه) در بروکسل آغاز به کار کرد. سباستیون شوبل خبرنگار سایت شبکه یک آلمان در رابطه با مشکلات اعضای ناتو با ترکیه گزارشی تهیه کرده است که بر روی سایت تاگسشاو منتشر شده است.
تلاش برای رفع اختلافات
در این موضوع که ترکیه به لحاظ ژئوپولیتیک یکی از مهمترین اعضای ناتو به شمار میرود، تردیدی نیست. ژنرال پتر پاول، سرپرست کارگروه نظامی ناتو از سایر اعضای این پیمان خواست تا با ترکیه تفاهم بیشتری داشته باشند.
به باور پاول، ترکیه در حال حاضر در سه عرصه مهم و کلیدی درگیر شده است. سیاست ناتو در قبال روسیه، مسئله تروریسم و همچنین بحران پناهجویی.
سرپرست کارگروه نظامی ناتو وضعیت امنیتی داخلی ترکیه را حساستر از سایر کشورهای عضو ارزیابی کرده و از اینرو از سایر اعضا خواسته است تا این تفاوت مهم را از نظر دور ندارند.
پاول، برای ترکیه در تامین امنیت اروپا نقشی کلیدی قائل است. اما، آیا این نقش کلیدی برای فراموش کردن سایر مشکلاتی کفایت میکند که ترکیه برای دیگر اعضای ناتو ایجاد کرده است؟
علل تنش و اختلاف با ترکیه
مارک پیرینی، یکی ازکارشناسان اندیشکده کارنگی در اروپا، بر این باور است که ترکیه با سیاستهای خارجی خود میتواند برای کل ناتو مشکلساز گردد. لازم به یادآور است که پیرینی پیش از این پنج سال نماینده اتحادیه اروپا در ترکیه بوده و با سیاستهای داخلی و خارجی این کشور کاملا آشنا است.
پیرینی با اشاره به اقدامات دولت ترکیه پس از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ معتقد است که دور شدن دولت ترکیه از قانونمداری میتواند در آینده برای سایر اعضا مشکلاتی ایجاد کند. از آن گذشته، مشکلاتی که ترکیه برای دیگر اعضای ناتو ایجاد کرده است به باور او از این قرارند:
• در سوریه، ترکیه عملا هدف سرکوب یگانهای مدافع خلق و نیروهای کرد را دنبال میکند. حال آنکه کردها در جنگ با داعش در شمار نیروهای متحد ناتو به حساب میآیند.
• هواپیماهای ترکیه بارها و به طور غیرقانونی حریم هوایی یونان را نقض کردهاند.
• ترکیه حاضر به کاهش نیروهای نظامی مستقر خود در قبرس نیست و همین امر گفتوگوهای صلح قبرس را دشوارتر ساخته است.
• به خواست ترکیه بسیاری از برنامههای همکاریهای ناتو با اتریش به حالت تعلیق درآمدهاند. این اقدام ترکیه در واکنش به خواست دولت اتریش مبنی بر قطع گفتوگوهای اتحادیه اروپا با ترکیه در ارتباط با عضویت این کشور صورت گرفته است.
• تنش با آلمان هم یکی دیگر از عرصههای مشکلاتی است که ناتو با ترکیه دارد. ترکیه عملا با خواست دیدار نمایندگان مجلس آلمان با سربازان آلمانی مستقر در پایگاه اینجرلیک مخالفت کرده است. مخالفتی که باعث تصمیم آلمان به انتقال نیروهای خود از این پایگاه شد. مخالفت اردوغان با دیدار نمایندگان بوندستاگ با سربازان آلمانی مستقر در این پایگاه به علت انتقادهایی بوده که مسئولان سیاسی آلمان از اصلاحات قانون اساسی ترکیه کرده بودند.
• صرفنظر از همه موارد یاد شده، ترکیه برای خرید سامانه دفاع ضد موشکی اس۴۰۰ از روسیه ابراز تمایل کرده است. تا کنون سابقه نداشته است که یک عضو ناتو اقدام به خرید جنگافزارهایی بکند که با سامانه نظامی کشورهای عضو ناتو ناهمخوان باشد. از آن گذشته، خرید این سامانه دفاع ضد موشکی به معنی آن خواهد بود که برای آموزش نحوه استفاده از این سامانه، پای نیروهای نظامی روسیه به خاک ترکیه باز شود.
به باور پیرینی، این اقدامات میتوانند باعث تضعیف ناتو شوند و این عملا در راستای همان سیاستی است که دولت روسیه در قبال ناتو دنبال میکند.