العربیه - از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران تا کنون هفت نفر بر مسند ریاست‌جمهوری نشسته‌اند و در آخر هر کدام به سرنوشت مختلفی دچار شده‌اند. سه رئیس‌جمهور اول ایران، نقش چندانی در دولت خود به برادرانشان نسپردند و حتی می‌توان گفت برادر اولین رئیس‌جمهور ایران از او نیز معروف‌تر بود، لیکن از دوران هاشمی رفسنجانی نقش برادران روسای جمهور در دولت‌ها پررنگ‌تر شد و به مرور این نقش بیشتر تقویت شده و قدرت بیشتری به برادران روسای جمهور سپرده شد.
در مواردی نیز برادر رئیس‌جمهور قربانی اختلاف میان مراکز و رده‌های بالای قدرت در کشور شد. حسین فریدون برادر حسن روحانی رئیس‌جمهوری فعلی ایران در 25 تیر 1396 به دلیل آنچه "مسائل مالی" عنوان شد، از سوی نهادهای امنیتی ایران دستگیر شد. به همین بهانه نگاهی می‌اندازیم به سرنوشت برادران روسای جمهور در ایران.
بنی صدر
بنی صدر و برادرش
فتح الله بنی صدر برادر بزرگتر ابوالحسن بنیصدر اولین رئیس‌جمهوری منتخب ایران است. فتح‌الله بنیصدر در سال 1300 به دنیا آمد. پس از تحصیل در رشته حقوق، در دوران پهلوی کار خود را به عنوان قاضی ادامه داد و در دوره حکومت مصدق، او یکی از جوان‌ترین قاضیان دیوان کیفر بود. پس از کودتای 28 مرداد 1332، فتح‌الله بنیصدر و دیگر یاران مصدق، نهضت مقاومت ملی ایران را تشکیل داده و از آن زمان به مخالفت با شاه پرداخت. پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران نیز فتح‌الله بنیصدر یکی از نویسندگان پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود. او در دولت موقت مهدی بازرگان به عنوان دادستان کل کشور منصوب شد. وقتی برادر کوچکترش ابوالحسن بنیصدر به عنوان نخستین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد او هم پست مشاور حقوقی رئیس‌جمهور را بر عهده رفت. بنیصدر در انتخابات مجلس اول هم شرکت داشت ولی موفق به ورود به مجلس نشد. او پس از برکنار شدن بنیصدر از ریاست‌جمهوری ایران، دستگیر شده و به زندان فرستاده شد، لیکن بعد از مدتی آزاد شد. فتح‌الله بنیصدر در29 مهر 1375 درگذشت.
رجایی
محمد حسین رجایی
محمد حسین رجایی برادر بزرگتر محمد علی رجایی، دومین رئیس‌جمهور ایران، در سال 1302 در قزوین به دنیا آمد. او در گفتگویی که سایت جماران از او منتشر کرده، درباره زندگی خانوادگی‌اش گفت: « پدرم در قزوین مغازه بزازی داشت که روزی به همراه 600 باب مغازه دیگر در آتش سوخت؛ جنگ جهانی هم که آغاز شد شرایط طوری شد که دیگر نمی‌تواستیم در قزوین بمانیم؛ لذا اجباراً به تهران مهاجرت کردیم. بعد از فوت پدرم در سال 1315 من سرپرستی خانواده 5 نفره را به عهده گرفتم؛ هر چند 2 خواهرم ازدواج کرده بودند اما سرپرستی دو خواهر دیگرم به همراه محمدعلی که 3 ساله بود به من سپرده شد.
با وجود اینکه در قزوین مشغول کار بودم به این فکر می‌کردم که بهتر است در یک جا مستقر شویم به همین دلیل با فروش مغازه پدر و تقسیم هزینه آن، تهران را به عنوان تنها شهری که همیشه با آن در تماس بودیم، برای زندگی انتخاب کردیم... وقتی به تهران آمدیم محمدعلی هم کاری را در بازار تهران دست و پا کرد؛ او در بازار شاگردی می‌کرد و ما هر روز با هم به سرکار می‌رفتیم. محمدعلی با تغییر شغلش از شاگردی به «دست فروشی» توانست ادامه تحصیل دهد و در «مکتب خانه اسلام» در گذر قلی خان، شب‌ها به تحصیل بپردازد و موفق شد کلاس نهم اکابر خود را به پایان ببرد؛ بعد از آن هم با اعلام فراخوان نیروی هوایی برای استخدام جذب این نیرو شد.»
هیچ سمتی در دولت ایران بر عهده برادر دومین رئیس‌جمهوری ایران گذاشته نشد. او در این‌باره گفت: «شهید رجایی با تقلید از امام راحل هیچ‌کدام از اقوام و بستگانش را سرکار نگذاشت، هرگز اهل توصیه و سفارش هم نبود و در رسیدن مسئولیت‌ها به تخصص افراد توجه داشت.»
خامنه‌ای
محمد و هادی خامنه ای
حسن خامنه ای
سید علی خامنه‌ای سومین رئیس‌جمهوری ایران و رهبر فعلی این کشور سه برادر دارد. سید محمد حسینی خامنه متولد 1314 برادر بزرگتر رهبر ایران است که همینک ریاست بنیاد ایران‌شناسی و بنیاد حکمت اسلامی صدرا را بر عهده دارد. محمد حسن خامنه‌ای دیگر برادر رهبر ایران است که پیش از این عضویت در شورای نظارت بر نمایش آثار سینمایی، عضویت در کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه در صنعت نفت، فعالیت به عنوان عضو اصلی هیئت بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان وزارت نفت و چند مسوولیتی نظارتی دیگری در وزارت نفت را در کارنامه خود دارد. برادر دیگر رهبر ایران، سید هادی خامنه ای است. او چهار دوره نماینده مجلس شورای اسلامی بوده و عضو مجمع روحانیون مبارز است. او مدیرمسئول دو روزنامه جهان اسلام و حیات نو بود که هر دو این روزنامه‌ها از سوی حکومت ایران بسته شدند. او در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1388، بر خلاف نظر رهبر ایران از میرحسین موسوی حمایت کرده و به مخالفت با محمد احمدی‌نژاد پرداخت.
هاشمی رفسنجانی
محمد هاشمی رفسنجانی
محمود هاشمی رفسنجانی
احمد هاشمی رفسنجانی
اکبر هاشمی رفسنجانی، چهارمین رئیس‌جمهوری ایران چهار برادر به نام‌های قاسم، محمد، احمد و محمود دارد. برادر بزرگتر او که قاسم نام داشت در سال 1344 فوت شد. محمد هاشمی معروفترین برادر رفسنجانی است. محمد هاشمی در سال 1321 به دنیا آمد. از سال 1361 تا 1373 ریاست سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت. او پس از روی کار آمدن علی لاریجانی به عنوان رئیس صدا و سیما، به هیات دولت رفت و به عنوان معاون اجرائی برادرش به فعالیت خود ادامه داد. او پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری رفسنجانی، به همراه او به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت و تا پایان عمر اکبر هاشمی رفسنجانی، ریاست دفتر او را بر عهده داشت. محمد هاشمی برای انتخابات ریاست‌جمهوری 1396 کاندیدا شد ولی صلاحیت او از سوی مجلس شورای نگهبان رد شد.
خاتمی
برادران محمد خاتمی
سید محمد خاتمی، پنجمین رئیس‌جمهوری ایران، دو برادر به نام‌های محمدرضا و علی دارد. سید علی خاتمی، دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه بروکلین است. او در دوره دوم ریاست‌جمهوری خاتمی به عنوان رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور فعالیت کرد و پس از پایان دوران خاتمی، به عنوان رئیس دفتر او در بنیاد باران به فعالیت خود ادامه داد. محمدرضا خاتمی پزشک فوق تخصص بیماری‌های کلیه است که در ایران و انگلیس سابقه طبابت دارد. با انتخاب محمد خاتمی به عنوان رئیس‌جمهور، محمدرضا خاتمی به عنوان معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران فعالیت کرد. او در خرداد 1379 و در انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران به عنوان نماینده تهران به این مجلس راه یافت و نائب رئیس مجلس شد. در آن سال او توانست بیشترین رایی که یک نماینده در تاریخ مجالس ایران کسب کرده را از آن خود کند. محمد رضا عارف در سال 1394 با کسب تعدادی بیشتری از آراء این رکورد را شکست. پس از پایان دوران محمد خاتمی و به حاشیه رانده شدن اصلاح‌طلبان، ستاره محمد رضا خاتمی نیز افول کرد و سال‌ها خبری از او منتشر نشد. او و دیگر اصلاح‌طلبان در این سال‌ها بارها از سوی نهادهای امنیتی احضار و بازجویی شدند. محمدرضا خاتمی در 19 شهریور 1394 خبر داد که با شکایت سپاه پاسداران، ممنوع الخروج شده است.
احمدی‌نژاد
داوود احمدی نژاد
داوود احمدی‌نژاد تنها برادر محمود احمدی‌نژاد، ششمین رئیس‌جمهوری ایران است. او که از اعضای سابق بخش اطلاعات و امنیت سپاه پاسداران بود، در مقطع کارشناسی علوم سیاسی و کارشناسی ارشد دافوس (دانشکده فرماندهی و ستاد) تحصیل کرد. با روی کار آمدن احمدی‌نژاد، سمت ریاست بازرسی نهاد ریاست جمهوری به داوود احمدی‌نژاد سپرده شد. او در مرداد 1387 به دلیل اختلافاتی که با برادر خود پیدا کرد، از این سمت کنار گذاشته شد. دلیل اصلی اختلافات برادران احمدی‌نژاد، اعتراض داوود احمدی‌نژاد به قدرت بی‌حد و حصر اسفندیار رحیم‌مشایی در دولت، دانسته شد. داوود احمدی‌نژاد بعدها از سوی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به عنوان دبیر کمیته دائمی پدافند غیرعامل ایران انتخاب شد. او پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری برادرش، در سال 1392 برای ریاست جمهوری کاندیدا شد و سپس به نفع علی اکبر ولایتی کناره‌گیری کرد.
روحانی
حسن و حسین روحانی
حسین فریدون، متولد 1342 برادر و دستیار ویژه حسن روحانی، هفتمین رئیس‌جمهوری ایران و رئیس دفتر بازرسی او است. او پیش از این به عنوان مشاور محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز فعالیت می‌کرد. در اوایل انقلاب ایران در سال 1357، حسین فریدون فرماندار شهرهای نیشابور و کرج بود. او مدتی نیز سفیر ایران در مالزی بود. عضویت در تیم حفاظت و امنیت از آیت‌الله خمینی در سال 1357 و عضویت در کمیته نگهداری از زندانیان سیاسی و اعضای ارشد ساواک از دیگر سوابق اوست. با اینحال نام او به مانند نام همه برادران روسای جمهوری ایران، پس از روی کار آمدن برادرش بر سر زبان‌ها افتاد.
او تیم مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات هسته‌ای را همراهی کرد و به عنوان چشم و گوش برادرش، همه جزئیات این مذاکرات را به او گزارش می‌کرد. در یکی از جلسات مذاکره، او برای جلوگیری از شنود مکالمات تیم ایران، اطلاعات مورد نظر را به زبان سرخه‌ای (شهر محل تولد و او برادرش) به حسن روحانی منتقل کرد.
با اینحال نام او در پرونده‌های فساد مالی متعددی مطرح شد. او متهم شد که از بابک زنجانی، 5 میلیارد تومان دریافت کرده است. در یک مورد دیگر گفته شد که شب دوست مالامیری، یکی از معروفترین بدهکاران بانکی ایران، خانه‌ای به مبلغ 16 میلیارد تومان در محله تجریش تهران به نام آذر غفوری، همسر حسین فریدون خریده و به او هدیه کرده است. نقش او در تعیین روسای بانک‌های مختلف نیز بارها جنجال آفرید. او متهم است که برای انتخاب علی صدقی سرخه‌ای به عنوان رئیس بانک رفاه اعمال فشار کرده است. علی صدقی به دلیل افشای فیش حقوقی که نشان می‌داد ماهانه بین 180 تا 230 میلیون تومان حقوق می‌گرفته از سمت خود برکنار شد. علی صدقی، به همراه حسین فریدون در سال 1390، یک صرافی تحت عنوان « شرکت تضامنی صدقی و شرکا» تاسیس کرد؛ صرافی که متهم است در دوران اوج تحریم، با استفاده از رانت‌های مختلف به خرید و فروش ارز و کسب میلیاردها تومان سود متهم است.
حسین فریدون روز یک‌شنبه 25 تیر 1396 از سوی نهادهای امنیتی ایران بازداشت شد. غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه ایران، دلیل این بازداشت را "مسائل مالی" عنوان کرد.
