يكى از نشانه هاى دردناك اين واقعيت اين است كه افراد بسيار ثروتمند نيز دست به خودكشى مى زنند. ديگرى شنيدن و خواندن سرگذشت غم انگيز آن هاست. كم نبوده اند ثروتمندانى كه دست به خودكشى زده اند و عمر خود را كوتاه كرده اند، يا كسانى كه سرنوشت شان پر از غم تنهايى و پوچى در زندگى بوده است.

البته، اين بدان معنا نيست كه افراد ندار خوشبختند و سعادتمند. همان طور كه ثروت، به خودى خود، عاملِ به وجود آمدنِ ارزش هايى مثل خوشبختى و سعادت و لذت نيست، فقر نيز مى تواند اين ارزش ها را از ميان ببرد و انسان را دچار مرارت و سختى كند.

مبحث خوشبختى و خوشبختى مدام، يكى از مباحث فلسفه، در گذشته بوده و دامنه ى آن تا به امروز نيز كشيده شده است. آن چه كه ما ايرانيان آن را لذت مدام مى ناميم و خوشبختى ابدى را در آن مى جوييم، لذت و خوشبختى ست كه از جنس اسكناس و به دست آوردن چيزهاى مادى و احيانا غير مادى توسط آن نيست.

پس در اين دنيا، كه عشق هم به ظاهر مى تواند با پول مبادله شود، لذت مدام و خوشبختى ابدى چگونه مى تواند به دست آيد:
از طريق چشيدن لذت دانايى و دست يافتن به احساس خوشبختى از اين طريق.

براى اكثريت مردم، سر و كله زدن با كلمات و جملات و اعداد و نشانه ها و نقشه ها، نه تنها عامل خوشبختى و كسب لذت نمى تواند باشد، بلكه اظهار چنين نظرى، به ديوانگى و سفاهتِ گوينده نسبت داده خواهد شد.

اما كسى كه به وسيله ى همين عوامل بى ارزش از نظر مادى و رسم خطوط با اشكال مختلف، به مكاشفه مى پردازد و به رازهايى دست مى يابد كه در ذهن اكثريت انسان ها، جايى براى مرور ندارد، لذت اين مكاشفه و غور را با هيچ لذت زمينى و آسمانى مبادله نخواهد كرد.

درست كه بنگريم، اهل دانايى، خود را بى نياز از وسايل و امكانات تجملى مى دانند، و براى چيزهايى كه مردم عادى برايشان هزينه هاى گزاف مى پردازند، دينارى پول خرج نمى كنند. از آن سو اما، اهل دانايى، حاضرند از نان شبِ خود و خانواده شان بزنند، و كتابى را كه به كشف جديدى مى تواند منتهى شود خريدارى كنند؛ حاضرند -اگر دارند- ميلياردها ثروت خود را صرف خريد وسايلى كنند كه احتمالا كشفى اين چنين را در پى خواهد داشت، ولى فرضا پوشاك شان هميشه يكسان باشد و از يك شلوار جين و تى شرت فراتر نرود.

جماعت دانايان، در چشم مردم عادى، كار و رفتارشان غير متعارف است و موارد لذت آن ها متفاوت، و اين تفاوت و فرقِ ميانِ متعارف ها، از آن ها موجودى غير مى سازد كه نزديك شدن بهشان از جهاتى آسان و از جهاتى بسيار دشوار است.

در ميان مردم دانا، هستند جماعتى خاكى كه خيلى راحت با عامه ى مردم ارتباط برقرار مى كنند و جايگاه خود را در ميان انسان ها، جز آن چه از نظر اجتماعى هستند نمى نمايانند. دانايى و مكاشفه در ذهن آن ها هميشه در جريان است و در مواقع عادى نيز با كلمه و عدد و نشانه زندگى مى كنند، اما داشتنِ دانايى عظيم، امر درونى آن هاست و نه عامه اى كه درك آن را ندارند.

همين امر در برخى دانايان، تبديل به غرورى مى شود كه «جامعه آزار» و «عوام آزار» است و پراكنده شدن آدميان را از حول و حوش دانايى اين چنين باعث مى شود.

شخص دانا، چه از نوع اول، چه از نوع دوم، بعد از مشخص شدن جايگاهش در هرم علم و دانش، مورد احترام واقعى عامه قرار مى گيرد و اتوريته اى به دست مى آوَرَد كه از عمق جان است نه از نوع اتوريته هاى دروغين كه با گذاشتن نام و ايفاى نقش هر دو طرف همراه است.

مريم ميرزاخانى، يكى از دانشوران بزرگ زمان ما بود، كه در جوانى، به دليل بيمارى، درگذشت، و دو عامل، يعنى بزرگى دانش او، كه با كسب جوايز معتبر و تاييد نام آوران ساحت عمل به ثبت رسيده بود، و نيز جوانى و چهره ى معصوم اش، عظمت و لطافت را توامان به وجود نازنين اش بخشيد و ملتى را با درگذشت اش متاثر كرد.

از اين نازنينان بسيار بوده اند و هستند، كه به قدر مريم، در زندگى قدر نديدند و مردم با عظمت دانش شان آشنايى نيافتند. بانوان دانشورى چون استاد بدرالزمان قريب، كه اكنون ٨٨ سال سن دارند و استاد ژاله آموزگار با ٧٨ سال سن، دانايانى هستند در حوزه ى فرهنگ ايران زمين و زنده ياد پوران مير هادى كه اخيرا در سن ٨٩ سالگى درگذشت و زنده ياد پورى خانم سلطانى كه در ٨٤ سالگى در گذشت دانايانى بودند كه پايه هاى دانش گسترى را در كشورمان به صورت علمى گذاشتند و جامعه اى را رهين منت خود ساختند. جا دارد كه از مريم هاى زنده مان، از بانوان دانشورمان تا در اين جهان هستند ياد كنيم و افزوده هايشان را به فرهنگ ايران و جهان بزرگ داريم.

قدر و ارزش علمى مريم ميرزاخانى براى ما عوام هرگز مشخص نخواهد شد و به زودى او را از ياد خواهيم بُرد، ولى آثار علم و دانش او، قطعا در تكنولوژى فردا رخ خواهد نماياند و حيات او اثرى بر جامعه ى جهانى خواهد گذاشت كه جدا كردن اش از تاريخ زندگى انسان، به آسانى ميسر نخواهد بود.