زمانه ـ سفارت ایران در شهر دوشنبه پخش فیلم مستندی از تلویزیون دولتی تاجیکستان را که در آن ایران به‌عنوان عامل ترورهای دهه ۹۰ میلادی در این کشور شناخته می شود را اقدامی «تفرقه‌اندازانه» و «مغرضانه» خواند.
سفارت جمهوری اسلامی در دوشنبه عصر روز چهارشنبه ۱۸ مرداد بیانیه‌ای درباره این فیلم مستند منتشر کرد.
در این بیانیه آمده است که «ادعاهای مطرح‌شده در این فیلم» اعتباری ندارد و «اقدامات تفرقه‌اندازانه» به سود دو کشور نیست و از سوی کسانی دنبال می‌شود که مناسبات برادرانه ایران و تاجیکستان را برنمی‌تابند.
تلویزیون دولتی تاجیکستان ۸ اوت/۱۷ مرداد با پخش مستندی ۴۵ دقیقه‌ای، به نقش دولت ایران در ترورهایی پرداخته که در دهه ۹۰ میلادی در این کشور رخ داد.
در رشته ترورهایی که از میانه دهه ۹۰ میلادی در تاجیکستان آغاز شد، شماری از چهره‌های شناخته شده سیاسی، فرهنگی و ادبی این کشور به قتل رسیدند.
در مستندی که از شبکه یک تلویزیون دولتی پخش شد، وزارت کشور تاجیکستان تأیید می‌کند که ایران با کمک مالی به حزب اسلامی تاجیکستان و آموزش شبه‌نظامیان این حزب در خاک خود، به گسترش جنگ داخلی در تاجیکستان دامن زده.
تاجیکستان از سال ١٩٩٢ تا ١٩٩٧ درگیر جنگ داخلی شدیدی بود.
سفارت ایران در دوشنبه جمهوری اسلامی را به‌عنوان «یکی از بانیان و تضمین‌کنندگان اصلی صلح تاجیکستان و میزبان مذاکرات طرف‌های درگیر» معرفی کرده و گفته که ایران «نقش سازنده‌ای» را برای پایان دادن به جنگ‌های داخلی این کشور ایفا کرده است.
در این بیانیه همچنین به کمک‌های اقتصادی و فرهنگی ایران در تاجیکستان اشاره شده و گفته شده جمهوری اسلامی در ساخت تأسیسات زیربنایی نظیر تونل راهبردی استقلال (انزاب) و نیروگاه برق سنگ توده ۲، بیمارستان ابن‌سینا در تاجیکستان نقش داشته و به خانواده‌های کم‌بضاعت و بی‌سرپرست یا بدسرپرست تاجیک خدمات پزشکی و امدادرسانی ارائه کرده و همچنین در «ایجاد مراکز ورزشی ترمیم ابنیه تاریخی، آموزش جوانان تاجیک در مراکز دانشگاهی، کمک به مراکز علمی و دانشگاهی تاجیکستان، تأسیس و تجهیز ده‌ها مراکز آموزشی فنی و حرفه‌ای در سطح جمهوری»، یاری رسانده است.
این بیانیه همچنین با اشاره به سفر اخیر وزیر انرژی و ذخایر آبی و رئیس تاجیکی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی دو کشور به تهران برای شرکت در مراسم تحلیف حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، پخش این «فیلم‌های مغرضانه» پس از این سفر را بیانگر آن دانسته که «برخی گرایشات و محافل تحمل عادی شدن روابط و تقویت دوستی بین دو کشور را ندارند.»
در مستند پخش‌شده از تلویزیون تاجیکستان، وزارت دفاع این کشور ادعا می‌کند در زمان جنگ داخلی تاجیکستان، ایران کمک‌های مالی و همچنین دستورالعمل و آموزش‌های مرتبط با ترورها را از طریق ژنرال عبدالحکیم نظرزاده، منتقل می‌کرده.
نظرزاده در جریان جنگ داخلی از جمله فرماندهان نیروهای اسلامی بود. او بعدتر به سمت معاونت وزارت دفاع تاجیکستان رسید تا آن‌که سرانجام پس درگیری مسلحانه با حکومت در شهریورماه سال ۱۳۹۴ / ۲۰۱۵ کشته شد. حکومت تاجیکستان اعلام کرد نظرزاده در تلاش برای انجام کودتایی علیه حکومت بود.
دولت تاجیکستان همچنین حزب نهضت اسلامی را نیز به سبب همدستی با ژنرال عبدالحکیم نظرزاده، به‌عنوان یک گروه تروریستی اعلام کرد.
اما تنش میان تاجیکستان و ایران پس از آن تشدید شد که ایران در دی‌ماه ۱۳۹۴، از محی‌الدین کبیری، رهبر حزب ممنوع شده نهضت اسلامی تاجیکستان دعوت کرد تا برای شرکت در همایش وحدت اسلامی به تهران سفر کند. محی‌الدین کبیری در حاشیه این همایش دیدار و گفت‌وگوی کوتاهی هم با آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران داشت که تصاویر آن در رسانه‌ها منتشر شد.
این واقعه خشم دولت تاجیکستان را برانگیخت و بر سردتر شدن روابط دو کشور تأثیر گذاشت.
