خبرآنلاین ـ سیاست > مجلس - اولین نتیجه آزمون همکاری مشترک پاستور و بهارستان، بررسی صلاحیت و برنامههای اعضای کابینه دوازهم بود که تکلیف ۱۶ وزارتخانه روشن شد؛ البته این پنج روز آمار دیگری هم داشت.
فائزه عباسی: هر دورهای از مجلس یک سهمیه برای انتخاب وزرا دارد. مجلس دهم نیز از ۲۴ تا ۲۹ مرداد به انتخاب وزرای کابینه دوازدهم پرداخت و از ۱۷ وزیر معرفی شده تکلیف ۱۶ وزارتخانه را مشخص کردند.
ارائه میانگین ۲۲۰ رای به هر وزیر پیشنهادی حکایت از این دارد که این بار همسوترین دوره مجلس و دولت است. در مقابل ۶۹ نطق موافق، فقط ۴۴ نطق مخالف در ایام بررسی برنامه‌ها و صلاحیت اعضای کابینه ایراد شد و این نشان می‌دهد که نمایندگان رضایت بیشتری نسبت به کابینه دارند.
در این میان فراکسیون‌های سیاسی مجلس نیز میدان دار بودند؛ به گونه‌ای که فراکسیون مستقلین با ۲۸ نطق موافق بیشترین همراهی را با دولت داشت و البته در تعداد مخالفت‌ها نیز کم تعداد ظاهر نشدند و در مخالفت‌ها با ۱۶ نطق مخالف در میزان مخالفت‌ها با فراکسیون اصولگرایان که جناح رقیب دولت محسوب می‌شود، برابر بودند.
فراکسیون امید نیز با ۲۷ نطق موافق رضایتش را از کابینه دوازدهم اعلام کرد و در مخالفت‌ها نیز با ۱۲ نطق نشان داد نارضایتی‌اش کمتر از دو فراکسیون دیگر است.
نقش آفرینی زنان در دوازدهمین کابینه
لابی فراکسیون زنان در ایام بررسی صلاحیتها و برنامههای کابینه دوازدهم کمتر از دیگر فراکسیون‌های مجلس نبود. انتظاری که از فراکسیونی با ۱۷ عضو که رکورددار تعداد زنان به نسبت ادوار گذشته است، میرفت. در صحن علنی مجلس نیز آنها از ۶۹ نطق موافق توانستند پنج بار تریبون را در اختیار بگیرند و از ۴۴ نطق مخالف، سه بار صدای زنان از بلندگوهای مجلس به گوش رسید.
از میان ۱۷ زن مجلس هفت نفر توانستند نطق خود را در قالب موافق و مخالف ایراد کنند؛ یعنی ۴۱ درصد از اعضای فراکسیون زنان در روزهای بررسی کابینه دوازدهم پشت تریبون قرار گرفتند و از ۱۱۳ نطق ۸ نطق یعنی ۷. ۰۷ درصد سهم زنان شد.
زهرا ساعی، فریده اولادقباد، حمیده زرآبادی، زهرا سعیدی، طیبه سیاوشی، خدیجه ربیعی و فاطمه ذوالقدر از جمله نمایندگانی بودند که در مقام موافق و مخالف صحبت کردند. البته فاطمه حسینی، فاطمه سعیدی، هاجر چنارانی، پروانه سلحشوری، سهیلا جلودارزاده، ناهید تاج الدین، معصومه آقاپور، سمیه محمودی و پروانه مافی شانس صحبت کردن به دست نیاوردند.
موافقت اهل سنت با دولت
نمایندگان اهل تسنن مجلس نیز که در بزنگاه انتخابات حمایت یکپارچه خود را از ریاست جمهوری حسن روحانی اعلام کردند؛ بعد از معرفی وزرای پیشنهادی مهمترین انتقادشان درباره عدم استفاده از ظرفیت اهل تسنن در کابینه بود. با وجود این، آنها در ایام بررسی کابینه در مجلس باردیگر ردای حمایت به تن کردند؛ به صورتی که از ۶۹ نطق موافق ۹ بار از وزرای دولت دوازدهم دفاع کردند و البته از ۴۴ نطق مخالف نیز هفت بار در مخالفت با وزرا سخنرانی کردند.
به این ترتیب از مجموع ۱۱۳ نطق موافق و مخالف حدود ۱۴ درصد نطق‌ها توسط نمایندگان اهل تسنن ایراد شد. از ۲۲ نماینده اهل سنت، ۹ نفر -یعنی ۶۳ درصد اعضای فراکسیون اهل تسنن- فرصت به دست آوردند تا نظراتشان درباره کابینه را از بلندگوی مجلس به گوش دولت و مردم برسانند.
سهم استانها در بررسی کابینه دوازدهم
استان تهران به عنوان پرجمعیت ترین استان کشور بیشترین کرسی را در مجلس در اختیار دارند و بیشتر ناطقین در جریان بررسی کابینه دوازدهم نیز از این استان بودند. نمایندگان تهرانی ۱۰ بار در موافقت و سه بار در مخالفت با وزرا صحبت کردند.
بعد از استان تهران این مجمع نمایندگان استان گیلان و همینطور آذربایجان غربی بودند که طلایه دار استفاده از تریبون مجلس در ۵ روز بررسی کابینه دوازدهم بودند و هر دو ۸ بار تریبون مجلس را در اختیار گرفتند.
محبوب ترین و پرانتقادترین وزرا
اگر معیار محبوب بودن و پر انتقادترین وزرای پیشنهادی را تعداد نطقهای موافق و مخالف آنها در مجلس قرار دهیم، امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و مسعود سلطانیفر وزیر ورزش از محبوب‌ترین وزرا در میان نمایندگان بودند. چراکه نه تنها هیچ مخالفی در مخالفت با آنها صحبت نکرد بلکه رکورد بیشترین موافق نیز به نام حاتمی ثبت شد و پنج نفر در دفاع از او پشت تریبون قرار گرفتند.
درمقابل اما، محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی و حبیب الله بیطرف وزیر نیرو در کم اقبالی با یکدیگر رقابت می‌کردند و در مورد هر دو چهار نماینده به عنوان مخالف صحبت کردند. ابا وجود آنکه به نظر می‌رسید محمود حجتی با دو نطق موافق وضعیت نامناسب تری نسبت به بیطرف با چهار نطق موافق داشته باشد، اما در نهایت این وزیر نیرو بود که از همراهی با دولت دوازدهم بازماند.
پدیده نوظهور "مخالف نما"!
در جریان بررسی کابینه دوازدهم در مجلس، پدیده نوظهوری به نام "مخالف نما" بروز یافت؛ به معنی موافق صحبت کردن در پوست مخالف! این عبارت درباره نمایندگانی به کار برده میشد که در نوبت مخالفت با وزیری وقت می‌گرفتند اما در موافقت با او صحبت می‌کردند. بارها و بارها در ایام یاد شده نسبت به این موضوع اعتراض شد.
" باید فکری به حال این مخالف‌نماها کرد. عده‌ای در مخالفت شعر خواندند و برخی از حوزه انتخابیه‌شان گفتند. سایت‌ها هم برخی مسائلی را منعکس کردند که موجب وهن مجلس است. " این تذکری بود که مصطفی کواکبیان آن را در صحن علنی مجلس مطرح کرد و مسعود پزشکیان نیز در پاسخ گفت: کسانی که به عنوان مخالف و موافق صحبت می‌کنند، ابتدا ثبت‌نام می‌کنند و هر کس قرعه به نامش درآمد به عنوان مخالف و موافق حرف می‌زند، اما اینکه چارچوب مخالفت و موافقت چه باشد موضوعی است که خود نمایندگان باید مراعات کنند.
البته این اعتراض تنها گلایه کواکبیان نبود و در همین راستا نماینده نجف آباد هم که دل پری از این رویکرد داشت به خبرآنلاین گفت: گاهی نمایندگانی که مخالف برخی وزرا ثبت نام کرده بودند وقتی پشت تریبون قرار می‌گرفتند در موافقت با وزیر صحبت می‌کردند و بعضا به تجمید و تملق گویی می‌پرداختند. برخی موافقان نیز از حد گذرانده بودند و تملقاتی می‌گفتند که اساسا در‌شان نمایندهها نبود.
او با تاکید بر اینکه باید اگر مخالفتی مطرح می‌شود، مخالفتی جدی باشد، گفت: هرچند برخی نمایندگان به خوبی مخالفت خود را مطرح کردند اما از آنجایی که عمده مخالفت‌ها با وزرا بدون مطالعه بود، می‌توان گفت آنهایی که در مقام مخالف پشت تریبون آمدند بیشتر مخالف نما بودند تا مخالف واقعی!
اینکه چرا شاهد پدیده "مخالفت نما"یی در مجلس بودیم، سوالی بود که نمایندگان در پاسخ به خبرآنلاین به تبیین آن پرداختند. ابوالفضل ابوترابی عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در این رابطه می‌گوید: اکثر نمایندگان برای منطقه خود مطالباتی دارند که این مطالبات با نظر دولت و همراهی او انجام می‌شود؛ از این رو نمایندگان برای جلب نظر دولت ترجیح می‌دهند در قالب موافق صحبت کنند؛ حتی اگر مخالف باشد.
جعفرزاده ایمن آبادی نماینده مردم رشت نیز گفت: نمایندگان در این دور از مجلس همسویی بیشتری با دولت داشتند و به همین دلیل است که از آن نطق‌ها و جنجال‌های دور قبل فاصله گرفته شده است.
دغدغه دیده شدن
پخش زنده جلسات علنی مجلس برای بررسی کابینه دوازدهم از صدا و سیما، برای نمایندگان به ویژه نمایندگان شهرهای کوچکتر دغدغه‌ای مضاعف ایجاد کرده بود؛ چراکه اغلب مردم حوزه انتخابیه‌شان به جعبه جادو چشم دوخته بودند تا شاهد عملکرد وکیلشان در مجلس باشند. اما از آنجایی که اصولا زمان اجازه نمی‌دهد تا همه نمایندگان بتوانند صدای خود را از بلندگوی مجلس مخابره کنند، طبق آئین نامه باید قرعه کشی انجام میشد تا اسامی موافقین و مخالفین به قید قرعه انتخاب می‌شدند.
در روزهای بررسی کابینه یکی از بیشترین تذکرهایی که به گوش رسید بحث بر سر همین موضوع بود؛ نمایندگان بسیاری تذکر دادند و از هیات رئیسه خواستند برای مردم توضیح دهند که اگر آنها صحبت نمی‌کنند دلیل بر کم کاری نیست، بلکه فقط قرعه به نامشان نیفتاده است.
همین موضوع موجب شد تا علاوه بر توضیحات چندباره علی لاریجانی، مسعود پزشکیان نیز اعلام کند: این روزها از شهرستان‌ها با نمایندگان تماس می‌گیرند و می‌پرسند که چرا به عنوان مخالف و موافق وزیران پیشنهادی حرف نمی‌زنید. لازم است توضیح داده شود که صحبت به عنوان مخالف و موافق وزیر پیشنهادی بر اساس قرعه کشی انجام می‌گیرد، این طور نیست که هر کس بتواند در این راستا صحبت کند. ممکن است نام برخی نمایندگان در قرعه کشی بیرون نیاید. بنابراین، انتظار نداشته باشید که همه نمایندگان به عنوان مخالف یا موافق صحبت کنند.
