فصل جدید جوایز نوبل روز دوشنبه (۱۰ مهر / ۲ اکتبر) آغاز میشود و اوج این مراسم برنده نوبل صلح است که روز جمعه اعلام خواهد شد. امسال جایزه نوبل صلح با نگرانیهای شدیدی نسبت به برنامه اتمی کره شمالی و ایران همراه است.
آلفرد نوبل ، شیمیدان، مهندس و اسلحه ساز سوئدی قرن نوزدهم، که دینامیت یکی از مهمترین ابداعات اوست در آخرین وصیت نامه خود سرمایه عظیماش را در بنیادی برای تأمین هزینههای جایزه نوبل اختصاص داد.
این جایزه طبق وصیت آلفرد نوبل هرسال به افرادی اهدا میشود که "بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند." رشتههای نوبل نیز طبق نظر آلفرد نوبل فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح هستند.
نخستین جوایز این بنیاد در سال ۱۹۰۱ میلادی اهدا شدند. فهرست نامزدهای این جوایز تا آخرین لحظه فاش نمیشود و به همین دلیل شایعات در این باره به شدت رواج دارند.
ظریف و موگرینی٬ دو نامزد جایزه نوبل صلح
سال گذشته جایزه نوبل صلح سال ۲۰۱۶ به خوان مانوئل سانتوس، رئیس جمهور کلمبیا، اهدا شد. کمیته جایزه نوبل در نروژ روز جمعه (۷ اکتبر / ۱۶ مهر) اعلام کرد که سانتوس جایزه نوبل صلح را به پاس تلاشهایش برای پایان دادن به جنگ در کشورش دریافت خواهد کرد.
در سال جاری میلادی (۲۰۱۷) در مجموع ۳۱۸ نفر نامزد دریافت جایزه نوبل صلح شدهاند. بهنظر میرسد که امسال کاندیدای اصلی و فرعی وجود ندارد. اما گفته میشود که دو طراح اصلی توافق اتمی ایران بخت بیشتری برای دریافت جایزه نوبل صلح داشته باشند.
این دو فدریکا موگرینی٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هستند.
هنریک اوردال، یکی از مسئولان موسسه تحقیقات صلح در اسلو در این باره اعلام کرد که در ارتباط با تنشهای موجود بر سر کره شمالی بسیار ضروری است که نهادهایی مورد حمایت قرار گیرند که مخالف توسعه سلاحهای هستهای هستند.
توافق جامع بر سر برنامه هستهای ایران (برجام) پس از سالها مذاکره در آغاز سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) میلادی جرایی شد.
این توافق ایران را از جمله موظف کرده است غنیسازی اورانیوم را به شدت کاهش داده و اجازه دهد کنترل شدید جهانی بر تاسیسات اتمی ایران برقرار شود. در ازای این اقدام، قرار بر آن شده است که تحریمهای جهانی ایران لغو شوند.
در حال حاضر سرنوشت برجام مشخص نیست، زیرا دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، تهدید کرده است که احتمال خارج شدن این کشور از برجام وجود دارد.
نامزدهای دیگر نوبل صلح
بعضی دیگر از نامزدهای برجسته نوبل صلح به قرار زیر هستند:
• نیروهای امداد موسوم به "کلاه سفیدها" در سوریه که پس از بمباران به محل حادثه میشتابند و به آسیبدیدگان و کسانی که زیر آوار ماندهاند یاری میرسانند.
• دکتر دنیس موکوگه، پزشک اهل کنگو، بهخاطر کمکهایش به زنان و دفاع از حقوق آنان.
• ادوارد اسنودن، کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی که از "عملیات عظیم " جاسوسی و مراقبت در سطح جهانی پرده برداشت و این اطلاعات را به رسانهها داد.
• جان دوندار، سردبیر پیشین روزنامه جمهوریت ترکیه که به اتهام انتشار عکسهایی از تریلیهای حامل اسلحه به مقصد مخالفان سوری بازداشت شد.
• رائف بدوی، نویسنده، وبلاگنویس و فعال حقوق بشر اهل عربستان سعودی و یکی از مؤسسان وبسایتی به نام «شبکهٔ لیبرال سعودی» که به اتهام توهین به اسلام زندانی است.