بی بی سی - دو روز بعد از آن که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که پایبندی ایران به توافق جامع هستهای (برجام) را تأیید نمیکند، مقامهای ارشد آمریکایی در مصاحبههای امروز خود تأکید کردهاند که آمریکا از برجام خارج نشده و به دنبال "رفع نقایص" آن است.
رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که از نظر او ماندن در برجام به نفع آمریکا است و نیکی هیلی، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد هم تاکید کرد که آمریکا فعلا در برجام میماند و امیدوار است که "وضعیت بهبود پیدا کند".
آقای تیلرسون به سیانان گفت که آمریکا به دنبال آن است که با ماندن در برجام و همکاری با دوستان و متحدانش "نقایص" این توافق هستهای را برطرف کند و افزود این تغییرات ممکن است در "توافق ثانویه" منعکس شود.
در این مصاحبه از وزیر خارجه آمریکا سوال شد که آیا او با نظر جیمز متیس، وزیر دفاع، موافق است که گفته بود کنگره نباید در وضع تحریم علیه ایران شتاب کند چون به گفته آقای متیس این کار به معنای خروج آمریکا از برجام خواهد بود.
آقای تیلرسون در پاسخ به این سوال گفت: "من با این نظر موافقم و فکر میکنم که رئیس جمهور هم موافق باشد."
دونالد ترامپ روز جمعه ۱۳ اکتبر (۲۱ مهر) استراتژی تازه و خصمانه آمریکا علیه ایران را اعلام کرد و خبر داد که دولت او این بار پایبندی ایران به برجام را تأیید نمیکند، چون آن را خلاف منافع ملی آمریکا میداند.
با وجود این آقای ترامپ حرفی درباره خروج آمریکا از برجام نزد و گفت که موضوع را به کنگره آمریکا ارجاع میدهد تا بنا بر قانون طی ۶۰ روز درباره بازگرداندن تحریمهای ایران تصمیم بگیرد.
نیکی هیلی، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد هم امروز یکشنبه در مصاحبهای دیگر گفت که آمریکا فعلا در برجام میماند، اما تأکید کرد که دولت آقای ترامپ در حال بررسی راه حل "مناسب" برای واکنش به اقدامات ایران در سطح جهانی است.
آقای ترامپ در سخنرانی روز یکشنبه خود بر مقابله با نقش ایران در منطقه و برنامه موشکی بالستیک ایران به طور ویژه تأکید کرد.
خانم هیلی در مصاحبه امروز خود با شبکه انبیسی آمریکا گفت: "حرف ما این است که نباید اجازه داد که ایران کره شمالی بعدی شود".
پیش از اظهارات امروز مقامهای آمریکایی، ترزا می، نخست وزیر بریتانیا و آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در گفتوگویی تلفنی درباره تصمیم اخیر رئیس جمهور آمریکا در ارتباط با برجام و تأیید نکردن پایبندی ایران به این توافق صحبت کردند و هر دو بر "تعهد جدی" خود به توافق جامع هستهای ایران تأکید کردند.
با این حال، هر دو رهبر اعلام کردند که جامعه جهانی باید اقدامات خود را برای مقابله با "فعالیتهای بیثبات کننده ایران در منطقه" ادامه دهد و راههایی را برای برطرف کردن نگرانی از برنامه موشکی بالستیک ایران در نظر بگیرد."
خواست پرزیدنت ترامپ از کنگره و متحدان آمریکا برای رفع نواقص برجام
صدای آمریکا، تصمیم ترامپ به اجتناب از تایید عملکرد جمهوری اسلامی ایران به توافق اتمی برجام با واکنش توام با ابراز امیدواری متحدان اروپایی آمریکا برای باقی ماندن آمریکا در این توافق مواجه شده است، ضمن آنکه متحدان اروپایی تاکید کردهاند برای رفع نگرانیهای آمریکا در نظر دارند با تهران وارد گفتگو شوند.
در همین حال کنگره آمریکا نیز خود را برای اقداماتی آماده میکند که پرزیدنت ترامپ گفته است اگر با همکاری متحدان آمریکا به رفع نقایص مورد نظر او از برجام منجر نشود، آمریکا را از این توافق خارج میکند.
پرزیدنت ترامپ روز جمعه ۲۱ مهر در تشریح سیاست جامع آمریکا در قبال ایران گفت که باید توافق هستهای توسط کنگره و متحدان آمریکا که در تدوین آن نقش داشتند، بازنگری شود.
او گفت: «من به دولت دستور میدهم از نزدیک با کنگره و متحدانمان برای رفع اشکالات بیشمار این توافق همکاری کنند تا رژیم ایران هرگز نتواند با سلاحهای اتمی جهان را تهدید کند.»
پرزیدنت ترامپ هشدار داد: «در صورتی که نتوانیم در همکاری با کنگره و متحدانمان به راه حلی دست یابیم، آنوقت توافق ملغی خواهد شد.»
جیم متیس وزیر دفاع آمریکا در پی این سخنان گفت حال که پرزیدنت ترامپ تصمیمش را اعلام کرده است، مشورت با متحدان آمریکا در خاورمیانه و دیگر مناطق برایش اولویت دارد و میخواهد دیدگاه آنها را درباره آنچه پرزیدنت ترامپ، رفتار سوء ایران میخواند، بداند.
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا نیز گفت که اطمینان دارد متحدان آمریکا در اروپا و خاورمیانه از تصمیم پرزیدنت ترامپ، حمایت میکنند.
از سوی دیگر، زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان گفت که متحدان اروپایی آمریکا میخواهند به توافق پایبند بمانند و میخواهند آمریکا را نیز برای پایبندی به آن قانع کنند.
او گفت: «ما در هفتههای آتی با همه توان برای متقاعد کردن کنگره آمریکا در حفظ توافق تلاش میکنیم و برای چگونگی تغییر رفتار ایران در زمینههای دیگر سیاسی در خاورمیانه، نیز بحث خواهیم کرد.»
ترزا می نخست وزیر بریتانیا، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه با صدور بیانیه مشترک اعلام کردند که به توافق هستهای با ایران پایبند خواهند بود، اما در عین حال، از تهران خواستند در مذاکراتی سازنده برای توقف اقدامات بیثبات کنندهاش در منطقه شرکت کند.»
در همین حال هیلاری کلینتون، نامزد پیشین حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، و نانسی پلوسی رهبر اقلیت دمکرات در مجلس نمایندگان، تصمیم پرزیدنت ترامپ را یک اشتباه توصیف کردند.
هیلاری کلینتون گفت: «اشتباه بزرگیست. هیچ مدرکی وجود ندارد که ایران در این توافق که بریتانیا و قدرتهای دیگر جهان به همراه آمریکا امضا کردند، تقلب کرده است.»
چاک شومر، سناتور با سابقه دمکرات که در دو سال گذشته از توافق انتقاد کرده بود هم از پرزیدنت ترامپ خواست که به آن پایبند بماند.
در مقابل، رهبران جمهوریخواه در مجلس نمایندگان و سنا از تصمیم پرزیدنت ترامپ استقبال کردند.
اد رویس، رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان همراه با جمعی دیگر از اعضای این کمیته در بیانیهای گفتند در راستای تصمیم پرزیدنت ترامپ گام بر خواهند داشت و تحریمهای غیرهستهای بیشتری را به دلیل حمایت ایران از تروریسم و برنامه موشکی بالستیک آن تصویب خواهند کرد. پل رایان، رئیس مجلس نمایندگان نیز بیانیهای با همین مضمون صادر کرد.