دویچه وله - روحانی اتحادیه عرب را "تشکیلات پوسیده" خواند و آن را به انفعال در برابر جنایتهای داعش در منطقه متهم کرد. او همچنین در گفتوگو با همتای فرانسویاش هرگونه تغییر در متن برجام را "موجب فروپاشی کامل این توافق" دانست.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز سهشنبه (۳۰ آبان/ ۲۱ نوامبر) ضمن تبریک "پایان داعش" به علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، فرمانده نیروی قدس، سپاه پاسداران و دیگر نهادهای کشور، به اتحادیه عرب هم حمله کرد و آن را "تشکیلات پوسیده و بیرمق و بیاثر" خواند.
روحانی با اشاره به حمله موشکی حوثیهای مورد حمایت ایران در یمن به ریاض، پرتاب موشک توسط آنان را "پاسخ دندانشکن مردم مظلوم یمن" دانست.
رئیس جمهوری ایران گفت: «جای تاسف است که عدهای که خود را مسلمان و عرب میدانند، دور هم جمع شوند و از یک پاسخ دندانشکن مردم مظلوم یمن اظهار تاسف کنند. آنها تمام غصهشان این است که چرا مردم، مبارزین و ارتش یمن موفق شدند برد موشک اسکادی که در انبار خود داشتند را افزایش دادند».
کشورهای عضو اتحادیه عرب در نشستی اضطراری که یکشنبه گذشته در قاهره و به خواست عربستان سعودی برگزار شد، در بیانیه خود از "دخالتهای خصمانه ایران"، "پرتاب موشک ساخت ایران" توسط حوثیهای یمن به ریاض و "تحریک گروههای تروریستی در بحرین" توسط جمهوری اسلامی سخن گفتند. آنان همچنین متحد ایران در لبنان یعنی حزبالله را به "حمایت از تروریسم و گروههای افراطی در کشورهای عربی" متهم کرده بودند.
هدف عربستان سعودی از فراخوان برگزاری این نشست که با حمایت امارات متحده عربی، بحرین و کویت همراه بود، برخورد متحد اتحادیه عرب با "مداخلههای ایران" در منطقه اعلام شده بود.
حمله روحانی به "تشکیلات پوسیده و بیرمق"
حسن روحانی در همین رابطه گفت: «جای تأسف است که در شرایطی که مردم منطقه با ریشهکنی داعش کار بزرگی انجام دادهاند، وزرای خارجه یک تشکیلات پوسیده و بیرمق و بیاثر به نام اتحادیه عرب دور هم جمع شوند و تمام فکرشان این باشد که چرا مردم یمن بعد از دو سال در معرض بمباران قرار داشتن، یک موشک به سمت ریاض پرتاب کردند و از این موضوع اظهار تاسف کنند».
اشاره روحانی به حمله موشکی حوثیهای یمن به فرودگاه بینالمللی ملک خالد در حومه ریاض در روز ۱۳ آبان (۴ نوامبر) است که تنش میان ایران و عربستان سعودی را وارد مرحله جدیدی کرد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بلافاصله مسئولیت حمله را متوجه ایران کرد و گفت: «از نظر من حمله به عربستان کار ایران بوده است».
دو روز پس از حمله موشکی به ریاض، ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی نیز جمهوری اسلامی را به "تعرض مستقیم نظامی"متهم کرد و از احتمال تلافی خبر داد.
روحانی در ادامه حمله خود به اتحادیه عرب افزود: «آن زمان که مردم عراق به دست داعش گرفتار شدند، آن زمان که مردم سوریه در دیرالزور و حلب سرشان بریده شد و آن روز که مردم یمن زیر بمباران شدید بودند یا آن روز که در ارتفاعات لبنان تروریستها حاکم شدند و مردم لبنان را تهدید می کردند، اتحادیه عرب کجا بود؟»
انتقاد از "ماجراجویی برخی شاهزادگان کمتجربه"
رئیس جمهوری ایران امروز همچنین در تماسی تلفنی با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، در رابطه با "مهمترین مسایل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی" گفتوگو کرد.
حسن روحانی در این گفتوگو ضمن اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای توسعه روابط با فرانسه در "همه عرصههای مورد علاقه دوجانبه"، از جمله به موضوع توافق هستهای ایران و ۶ قدرت جهانی اشاره کرد و گفت: «از دیدگاه ایران از یکسو اجرای کامل و دقیق برجام آزمون مهمی برای سایر همکاریهای مهم در عرصه بینالمللی است و از سوی دیگر، اضافه کردن بخشی به برجام و یا حذف بخشهایی از آن، موجب فروپاشی کامل این توافق خواهد شد».
مکرون پیشتر با اشاره به اینکه برجام به اندازه کافی علیه قدرتگیری ایران در منطقه بازدارنده نیست، پیشنهاد ایجاد محدودیت در توسعه برنامه موشکهای بالستیک ایران را داده و تأکید کرده بود که بعد از سال ۲۰۲۵ میلادی یعنی پایان دوره ۱۰ ساله برجام نیز بایستی محدودیت غنیسازی برای ایران تمدید شود. او همچنین پیشنهاد "بحث آزاد" با ایران بر سر اوضاع خاورمیانه را مطرح کرده بود.
روحانی در گفتوگوی تلفنی خود با مکرون همچنین با انتقاد از "ماجراجوییهای برخی شاهزادگان کمتجربه در منطقه" گفت: «معتقدیم فرانسه با حفظ استقلال رأی و جایگاهی که در منطقه دارد، میتواند با رویکردی واقعبینانه و بیطرفانه، نقش سازندهای را ایفا کند».
رئیس جمهوری ایران در بخش دیگری از گفتوگوی تلفنی خود با همتای فرانسویاش، در حمایت از حزبالله لبنان گفت: «حزبالله جزو ملت لبنان است و در این کشور فوقالعاده محبوبیت دارد و سلاح آن نیز صرفا دفاعی و برای استفاده در مقابل حملات احتمالی به لبنان است».
روحانی به موضوع یمن هم پرداخت و به مکرون گفت: «ما امیدواریم محاصره و بمباران یمن قطع شود و زمینه برای یک مذاکره یمنی ـ یمنی و بازگرداندن امنیت کامل به این کشور فراهم شود».
لبنان و یمن دو محور دیگر مناقشه میان ایران و عربستان سعودی هستند. کنارهگیری سعد حریری از مقام نخستوزیری لبنان که روز ۱۳ آبان در ریاض و همراه با متهم کردن ایران به مداخله در لبنان و بیثبات کردن این کشور اعلام شد، یکی دیگر از رویدادهایی بود که بر تنش روابط تهران و ریاض افزود.
بحران یمن نیز جنگی نیابتی میان ایران و عربستان سعودی ارزیابی میشود؛ جنگی که در درجه اول بر سر تثبیت یا گسترش نفوذ دو کشور بزرگ منطقه در جریان است.