رادیو زمانه ـ نعیمه دوستدار: چند روز قبل که هواداران فوتبال ایران به ماریا کوماندنایا، خبرنگار زن روسی توصیه کردند برای مراسم قرعه‌کشی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه لباس مناسب بر تن کند تا این مراسم به صورت زنده از تلویزیون ایران پخش شود، کسی فکر نمی‌کرد که پیش از محجبه شدن او، عکس‌های مربی تیم ملی کبدی تایلند، با روسری در سالن برگزاری مسابقات قهرمانی زنان آسیا در گرکان منتشر شود و یک بار دیگر وضعیت ناسازگار سیاست‌های رسمی ورزش قهرمانی جمهوری اسلامی را در قبال مساله حجاب به ابزار تمسخر کاربران شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی در ایران تبدیل شود.
هنوز معلوم نیست که ماریا کوماندنایا، خبرنگار زن روسی یکی از مجریان مراسم قرعه‌کشی جام جهانی روسیه که در کنار گری لینه‌کر، عهده‌دار اجرای قرعه‌کشی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه است، چه واکنشی در قبال درخواست برخی هواداران فوتبال ایران نشان خواهد داد. در برخی از سایت‌ها به نقل از او گفته شده که انتخاب لباس به عهده او نیست و این مساله جزو ضوابط فیفاست. در عین حال از شب گذشته، متنی منتسب به سردار آزمون، بازیکن تیم ملی فوتبال ایران منتشر شده که در آن نوشته است: «ممنون از تو ماریا برای پوشیدن لباس مناسب و حجاب در قرعه‌کشی تا مردم ایران بتوانند از تلویزیون ببینند. او واقعاً به مردم ایران شادی داد. همه ما از او بسیار سپاسگزاریم.»
سردار آزمون، همان بازیکنی است که ماریا کوماندنایا ماه گذشته با او در مسجدی در شهر کازان روسیه مصاحبه کرده بود و در عکس منتشر شده از آنها، ماریا با لباس پوشیده و روسری دیده می‌شود. در عین حال، او عکسی با لباس مشکی بلند اما چاک‌دار در اینستاگرام خود منتشر کرده و نوشته این لباسی زیباست اما لباسی نیست که او برای مراسم قرعه‌کشی برگزیده است.
درخواست هواداران ایرانی از ماریا کوماندنایا در اینستاگرام او برای رعایت موازین پخش زنده در تلویزیون ایران از آن رو صورت گرفته که تلویزیون ایران تاکنون برای نشان ندادن زنانی که با معیارهای این شبکه پوشش مناسب ندارند، از تصاویر ضبط شده استفاده می‌کند، رویدادهایی مانند افتتاحیه المپیک یا قرعه‌کشی جام جهانی برزیل در ایران به همین دلیل در تلویزیون ایران به صورت کامل پخش نشد.
جنجال ایجاد شده بر سر پوشش مجری مراسم قرعه‌کشی جام جهانی در عین حال، پرده از درونی شدن موضوع حجاب برای ایرانیان و پذیرش سانسور حکومتی و مسلط شدن نگاه حاکمیت را در میان شهروندان درباره تعریف «لباس مناسب» و ارزش «پوشیدگی» بر می‌دارد. مروری بر کامنت‌های هواداران فتبال ایران نشان می‌دهد که به نطر آنها، موضوع تنها علاقه شدید آنها به تماشای مراسم قرعه‌کشی و فوتبال نیست -آنها این امکان را دارند که مراسم را از شبکه‌های خارجی و از رطیق اینترنت ببینند- بلکه برای بسیاری از آنها مفهوم مورد نظر حکومت از حجاب و پوشش مناسب زنان، به یک عنصر فرهنگی تبدیل شده است.
ماریا در اینستاگرام خود نوشته که این لباس زیباست اما یکی از گزینه‌های او برای مراسم قرعه‌کشی نیست
مسوولان ورزش ایران تمایل دارند نه تنها ورزشکاران زن ایرانی را وادار به رعایت حجاب کنند، بلکه حجاب اسلامی را به زنان تیم‌های خارجی هم تحمیل می‌کنند. تیم‌های خارجی برای حضور در مسابقات داخلی در ایران یا موظف به رعایت حجابند یا باید مسابقات خود را در پشت درهای بسته برگزار کنند. چند روز قبل، تیم ملی فوتسال زنان ایتالیا که برای بازی دوستانه با تیم ایران به این کشور سفر کرده بود، بازی خود را بدون حضور خبرنگاران و عکاسان و در شرایطی برگزار کرد که موبایل همه تماشاچیان مسابقه از قبل گرفته شده بود تا تصویری از این مسابقه به بیزون درز نکند. بعد از انجام مسابقه، عکسی از بازیکنان دو تیم منتشر شد که در آن زنان تیم ایتالیا هم روسری بر سر کرده بودند. تاکنون به جز چند ورزشکار از جمله نازی پاکیزده شطرنج‌باز آمریکایی که از حضور در مسابقات شطرنج زنان به میزبانی ایران به دلیل اجبار به حجاب انصراف داده بود، کمتر ورزشکاری در مقابل این فشار حکومت ایران ایستاده و برخی از فعالان حقوق زنان و ورزشکاران این کشور، از اجبابر بودن حجاب برای ورزشکاران زن خارجی حمایت کرده‌اند و گفته‌اند که به هر صورت، حضور زنان ورزشکار خارجی در ایران و برگزاری مسابقات به میزبانی ایران، به سود ورزش قهرمانی زنان است؛ رویکردی که به گسترش سیاست‌های ایران در زمینه حجاب اجباری منجر شده است.
مردان با حجاب در عرصه ورزش ایران
اما محجبه کردن خارجی‌ها محدود به زنان نبوده و این بار، در جربان بازی‌های کبدی قهرمانی زنان آسیا در گرگان، مربی مرد دختران تایلند روسری سر کرده تا اجازه حضورش در سالن داده شود.
پس از انتشار تصویر این مرد روسری به سر در شبکه‌های مجازی، فدراسیون کبدی توضیح داد هیچ فردی به مربی تایلند نگفته روسری بر سر کند و این کار ابتکار شخصی خودش بوده تا بتواند به این ترتیب تیمش را هدایت کند. این فدراسیون گفته نیروی انتظامی بعد از شناسایی، او را از سالن خارج کرده است.
فدراسیون کبدی و اداره کل ورزش گلستان عمل مربی تیم تایلند را فریب دادن عوامل کنترل کننده سالن خوانده و آن را محکوم کرده گفته «این رفتار ناشایست مربی تایلند را از طریق فدراسیون آسیایی و جهانی به جهت زیرپا گذاشتن قوانین مسابقات پیگیری خواهد کرد.»
محمدرضا مقصودلو، رییس فدراسیون گفته: «این شیطنت از سوی یک عکاس ایرانی اتفاق افتاده. پس از چند ثانیه، نیروهای حفاظتی آن عکاس و آن مرد تایلندی را به بیرون هدایت کردند. عکاس به مرد تایلندی روسری داد تا از او عکس بگیرد. بخشنامه کرده بودیم فقط مربیان و سرپرستان خانم اجازه حضور در سالن را دارند.»
این در حالی است که برخی خبرنگاران حاضر در مسابقه کبدی قهرمانی آسیا گفته‌اند اینطور نبوده که مربیان مرد خارجی مخفیانه وارد شده و مامورین را گول زده باشند. بلکه اصرار خود نیروی انتظامی بوده که فقط با پوشش سر می‌توانید وارد سالن شوید. همچنین، تصاویر نهیه شده از این مربی نشان می‌دهد که حضور این مربی در سالن، تنها چند ثانیه نبوده است. در عین حال، این پرسش مطرح است که اگر حضور مربی مرد برای تیم زنان ممنوع است، چگونه مربیان مرد تیم‌های زنان ایران مانند علی صانعی، مربی تیم ملی فوتسال زنان ایران و مصطفی شجاعی، مربی تیم ملی والیبال زنان ایران توانسته‌اند این سمت را به عهده بگیرند و در سالن‌ها و محل مسابقات حضور یابند؟
انتشار عکس‌های این مربی تایلندی اما در حایل از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی مورد تمسخر و اعتراض قرار گرفته که به نظر می‌رسد مجبور کردن یک مرد به پوشش زنان برای اغلب آنها بیش از مجبور کردن زنان خارجی به رعایت حجاب در ایران برای آنها گران‌تر تمام شده و به همان نسبت، حساسیت کمتری نسبت به پوشش اجباری زنان ایرانی در افکار عمومی وجود دارد.
