سفره ایرانی‌ها در دهه اخیر کوچک‌تر شده است

بررسی‌های بی‌بی‌سی فارسی در مورد شرایط معیشت خانوارهای ایرانی نشان می‌دهد که متوسط مصرف سالانه بسیاری از مواد غذایی اصلی از جمله گوشت، ماهی، نان، برنج و شیر در یک دهه گذشته بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است.

گوشت پرندگان تنها قلم عمده‌ای است که مصرف آن به طور متوسط در میان خانوارهای ایرانی بالا رفته است، میزان مصرف متوسط تخم مرغ هم تغییر چندانی نکرده است.

مصرف برخی اقلام مانند گوشت قرمز و نان در تمام دو دهه اخیر در حال کاهش بوده است. اما مصرف برخی دیگر از مواد غذایی مانند شیر، ماهی و فرآورده‌های دریایی تا نیمه دهه ۱۳۸۰ در حال افزایش بود و پس از آن سقوط کرد.

مصرف ماهی و فرآورده‌های دریایی بین سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۶ بیش از دو برابر شد. در همین دوره مصرف شیر هم ۷۰ درصد بالا رفت.

اما از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ مصرف ماهی ۴۰ درصد سقوط کرد و مصرف شیر هم ۳۰ درصد پایین آمد.

سقوط مصرف شیر در سال ۱۳۹۰ رخ داد، در این سال یارانه شیر قطع شد.

قطع یارانه شیر به کشمکش پردامنه‌ای تبدیل شده است. با آن که پس از قطع یارانه گفته شده این یارانه دوباره برقرار می‌شود، گزارش‌های مختلف حاکی از عدم پرداخت آن است. برخی مقام‌ها از تعطیلی نیمی از واحدهای لبنی به دنبال قطع یارانه شیر و کاهش مصرف آن گفته‌اند.

برخی نیز درباره تاثیرات منفی آن بر سلامتی شهروندان، به خصوص کودکان در مناطق محروم، هشدار می‌دهند.

با ۲۳۰۰ تومان در روز چه طور سیر می‌شوید؟

با کوچک شدن سفره‌ها، هزینه خوراک و آشامیدنی به طور متوسط بخش کوچکتری از بودجه خانوار را تشکیل می‌دهد.

کم شدن متوسط مصرف مواد غذایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

بعد خانوار، یعنی متوسط تعداد افراد در یک خانوار ایرانی، در دو دهه اخیر روندی نزولی داشته است و به اصطلاح تعداد "نان‌خورها" سر سفره کمتر شده است.

اما میزان کوچک شدن سفره شدیدتر از کوچک شدن بُعد خانوار بوده است، یعنی علاوه بر مصرف کلی خانوار، مصرف سرانه مواد غذایی برای هر نفر هم پایین آمده است.

از آغاز دهه ۱۳۷۰ به مرور میزان توزیع کالاهای کوپنی کم شد، قیمت آنها بالا رفت و در نهایت توزیع کالای کوپنی در سال ۱۳۹۰ پس از سه دهه به کلی متوقف شد.

همچنین با کم شدن بودجه کلی خانوار و فشار هزینه مسکن، به نظر می‌رسد که برخی ناچار شده‌اند از خرج خوراک بزنند.

زرگترین کاهش هزینه در استان فارس رخ داده است که بین سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۹۵ در آن بودجه خوراکی و آشامیدنی خانوار به قیمت ثابت ۴۳ درصد پایین آمده است.

خراسان جنوبی و سمنان تنها استان‌هایی هستند که مبلغ هزینه خوراک و آشامیدنی مصرفی خانوار در آنها به قیمت ثابت به طور محسوسی بالا رفته است.

هزینه خوراک در استان‌های تهران و فارس کمترین سهم از کل بودجه خانوار را نسبت به استان‌های دیگر دارد (۱۷ درصد و ۲۰ درصد در سال ۱۳۹۵).