شرق ـ آیتالله ناصر مکارم‌شیرازی دیروز برای دومین‌بار درباره لایحه بودجه ۹۷ به اظهارنظر پرداخت و البته این‌بار به طور مستقیم درباره شخص خود توضیحاتی ارائه داد. او در پایان درس خارج فقه روز گذشته خود در مسجد اعظم قم گفت: «من تا به امروز یک ریال از بودجه دولتی نگرفته‌ام و در آینده هم نخواهم گرفت. آنچه ما به‌عنوان شهریه به طلاب می‌پردازیم، وجوه شرعیه است و گاهی کمک‌های مردمی برای ساخت‌وسازها که خیرین کمک می‌کنند».
آیتالله باز هم تأکید کرد که: «عقیده من این است که استقلال حوزه را از این نظر حفظ کنم؛ اما هر روز یک دروغ تازه‌ای که مضحک و خنده‌دار است، درست می‌کنند. هر روز دروغی را می‌گویند و نقطه خاصی را هدف گرفته‌اند که آن هم دلیل دارد».
ردیف بودجه حسابی
هم‌زمان با ارائه لایحه پیشنهادی بودجه ۹۷ به مجلس بود که آیتالله درخواست داده بود تا «ردیف بودجه حسابی» برای شهر قم در نظر بگیرند. او این سخن را در دیدار اعضای شورای شهر قم گفته و اعلام کرده بود: «قم پایگاه انقلاب است و رهبری از این شهر مقدس برخاستند. باید با چنین ویژگی‌هایی به قم نگاه کرد؛ اما متأسفانه هنوز کمتر این مسئله مورد توجه قرار گرفته است. لازم است به مشکلات قم نگاه ویژه‌ای صورت گیرد، دولت ردیف بودجه مناسبی را برای قم تعیین کند تا با کمترین مشکلات مالی موانع را رفع کرد». این سخن البته با واکنش‌های متعددی در فضای مجازی مواجه شد و آیتالله مکارم چند روز بعد توضیحات بیشتری درباره این عبارت ارائه داد. او در حاشیه دیدار اعضای ستاد برگزاری همایش امام هادی (ع)، گفت: «سؤال دیگر درباره بودجه بود که باید یک بودجه اختصاصی برای قم قرار داده شود، گویا کسانی که برخی سخنان را می‌گویند، نمی‌دانند که قم میزبان تمام مردم ایران و خارج ایران است.... آیا هزینه ۲۰ میلیون نفری را که از اقصا نقاط به حرم اهل بیت (ع) می‌آیند، باید بر مردم و شهرداری قم تحمیل کنیم؟ افزون بر این قم مرکز بزرگ‌ترین حوزه علمیه شیعه در دنیاست. آیا این حوزه علمیه تنها به قم خدمت‌رسانی می‌کند یا خدمت‌رسانی آن شامل همه‌جا می‌شود؟ حوزه به همه‌جا خدمت‌رسانی می‌کند.... حوزه علمیه برای شهریه و مسائل مانند آن هیچ هزینه‌ای از دولت نمی‌گیرد و نخواهد گرفت؛ اما آیا برای ساخت‌وسازهای فرهنگی که در قم انجام می‌شود، نباید کمک صورت گیرد. حوزه علمیه امام‌جمعه، قاضی، خطیب، مبلغ و عقیدتی - سیاسی تربیت می‌کند و در اختیار کشور قرار می‌دهد و مسئولان در مقابل هریک از اینها مدیون هستند...».
آیتالله اگرچه تأکید کرده بود که قم به ردیف بودجه احتیاج دارد، بااین‌حال از‌جمله علمایی است که درعین‌حال بر استقلال حوزه تأکید داشته است. او پیش‌از‌این دراین‌باره گفته بود: «حوزه‌های علمیه اهل سنت وابسته به حکومت هستند؛ اما حوزه‌های علمیه شیعی همیشه مستقل بودند و اکنون هم نباید استقلال حوزه خدشه‌دار شود. من به شورای‌عالی حوزه گفته‌ام که حوزه باید یک‌سری منابع مالی داشته باشد تا از آن برای گسترش خودش استفاده کند و این تحقق‌یافتنی است».
از زمانی که موضوع مربوط به بودجه حوزه‌های علمیه در لایحه پیشنهادی دولت برای سال ۹۷ مطرح شد، مباحث زیادی دراین‌باره درگرفت. تا‌جایی‌که حجت‌الاسلام رفعتی، سخنگوی حوزه‌های علمیه کشور، هم بر حفظ این استقلال تأکید کرد؛ ولی از میزان بودجه تخصیصی دولت به حوزه‌ها گله داشته و گفته بود که «اگر عایدات حوزه از موقوفات خودش به شکل کامل تامین شود، هیچ نیازی به بودجه حمایتی ندارد؛ برای کل حوزه‌های علمیه سراسرکشور اگر نصف بودجه یک دانشگاه مثل دانشگاه تهران ارائه شود، حاضر به گرفتن هیچ کمکی نیستم».
مؤسسات تحت مدیریت آیتالله
برآوردِ بودجه شورای عالیه حوزه‌های علمیه مجموعا چهار‌هزارو ۴۶۴میلیاردو ۵۵۷ میلیون ریال و شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خواهران دو‌هزارو ۷۱۳میلیاردو ۳۱۰ میلیون ریال در لایحه بودجه ۹۷ است. عدد و رقمی که هم از آن گلایه وجود دارد، هم بر حفظ استقلال از آن تأکید شده و حالا آیتالله مکارم‌شیرازی هم گفته یک ریال از آن را دریافت نمی‌کند. در سایت این مرجع تقلید، به مؤسساتی اشاره شده که تحت مدیریت او اداره می‌شوند. مؤسساتی که به تصریح این مرجع تقلید برای اداره آن به‌هیچ‌وجه از بودجه دولتی استفاده نمی‌شود. در زیر نگاهی به این مجموعه خواهیم داشت که در کنار هر عنوان توضیح مختصری هم در سایت ارائه شده است. بر‌اساس‌این پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیتالله مکارم‌شیرازی، برای دسترسی کاربران و مرکز فناوری اطلاعات دفتر آیتالله مکارم‌شیرازی، برای نشر آثار آیتالله ایجاد شده است. شبکه تلویزیونی الولایه، یک شبکه مستقل تلویزیونی غیردولتی-غیرانتفاعی است که برای مخاطبان عرب‌زبان راه‌اندازی شده و هدف آن تثبیت و تحکیم بنیان‌های تئوریک و تقویت علمی مبانی نظری و پاسخ‌گویی به شبهات و سؤالات و دفاع از اندیشه‌های اسلامی عنوان شده است. تلویزیون اینترنتی ولایت، دیگر رسانه‌ای است که با هدف دسترسی آسان برای آن دسته از بینندگانی که امکان استفاده از ماهواره را ندارند، طراحی شده تا علاقه‌مندان بتوانند برنامه‌ها را از طریق اینترنت و مستقیم مشاهده کنند.
شبکه جهانی ولایت هم براساس توضیح ارائه‌شده، شبکه مستقل تلویزیونی غیردولتی و غیرانتفاعی برخاسته از حوزه علمیه قم است که مورد تأیید مرجعیت شیعه و تحت اشراف آیتالله مکارم‌شیرازی است. از دیگر مؤسسات می‌توان به مراکز آموزشی و درمانی و خدماتی اشاره کرده که بر‌اساس‌این می‌توان به دارالشفای حضرت مهدی عجل‌الله مسجد مقدس جمکران اشاره کرد.
مدرسه علمیه دارالمبلغین فلسفی (ره) که تحت اشراف آیتالله به تربیت مبلغین می‌پردازد، در زمره مؤسسات آموزشی است. همچنین مؤسسه تحقیقاتی دارالاعلام لمدرسه اهل‌البیت که تحت اشراف آیتالله با هدف شناخت، نقد و مقابله با افکار وهابیت از سال ۱۳۸۸ کار خود را آغاز کرده است.
مدرسه امیرالمؤمنین یکی از مجموعه‌های تحت پوشش حضرت آیتالله مکارم است که به‌عنوان دفتر او در شهر قم دایر است و دیدار‌های عمومی و مجالس روضه در این مکان برگزار می‌شود.
مدرسه امام حسن (ع) هم از دیگر مجموعه‌های تحت اشراف آیتالله مکارم است که تعدادی از طلاب علوم دینی در آن مشغول به تحصیل هستند. این مدرسه در سال ۱۳۶۸ ازسوی آیتالله مکارم‌شیرازی تأسیس شده و تولیت این مدرسه برعهده اوست. یکی دیگر از مجموعه‌های تحت اشراف آیتالله مکارم‌شیرازی، مدرسه امام سجاد است که دارای سه واحد، مرکز تخصصی فقه اسلامی، شورای استفتاء و دفتر انتشارات مدرسه امیرالمؤمنین است. در کنار این موارد، در سایت به مجتمع پنج‌منظوره خاتم‌الانبیا شیراز هم اشاره شده که شامل پنج طرح دارالقرآن غدیر، حوزه علمیه خاتم‌الانبیا، مسجد خاتم‌الانبیا و کتابخانه عمومی خاتم‌الانبیا و تالار بزرگ قرآنی فاطمه الزهراست.
مرکز تخصصی شیعه‌شناسی که متعلق و وابسته به حوزه علمیه قم است، نیز ازسوی آیتالله در سال ۱۳۸۷ تأسیس شده و زیر نظر او فعالیت خود را آغاز کرده است. همچنین مدرسه امام حسین (ع) هم محل استقرار مرکز تخصصی تفسیر قرآن است. به دستور آیتالله، دو زائرسرا هم در مشهد احداث شده که یکی، زائرسرای امام صادق علیه‌السلام است که در سال ۱۳۷۴ در زمینی به متراژ ۷۰۰ متر در نزدیکی حرم امام رضا (ع) در شش‌طبقه مرکب از حسینیه، کتابخانه و واحدهای متعدد برای سکونت زوار ساخته شده است و دیگری زائرسرای امام باقر (ع) که در سال ۱۳۸۳ با متراژ هزارو ۵۰۰ متر به مجتمع امام صادق (ع) اضافه شده است. مؤسسه ۱۱۰ مدرسه نیز بنای ۱۱۰ مدرسه در مناطق محروم کشور، مخصوصا در شرق خراسان و منطقه سیستان‌وبلوچستان را برعهده دارد.
دفاتر آیتالله
آیتالله همچنین در شهرهای مشهد، کرج، بابل، کرمانشاه، نیشابور، یزد، اهواز، اصفهان، شیراز، تبریز، اراک و قم دفتر دارد. دفتر آیتالله در استان تهران در محله‌های سعادت‌آباد، فاطمی، یافت‌آباد، پاسداران، ۱۷ شهریور و میدان شهدا واقع شده است. دفتر آیتالله در کشورهای عراق و پاکستان نیز دارای شعبه است.
