صدای آمریکا، یک روز بعد از غرق شدن نفتکش ایرانی با ۳۲ سرنشین، خبرهای ضد و نقیضی درباره ماموریت آن و جزئیات حادثه منتشر شده است. در گزارش هایی از برخی نمایندگان نقل شده که این نفتکش به جای کره جنوبی به سمت کره شمالی می رفته و حتی برخی حادثه آن را ناشی از حمله موشکی و انفجار دانسته اند تا برخورد با کشتی تجاری چینی.
سایت تابناک در داخل ایران به نقل از چند نماینده نوشت که نفتکش ایرانی سانچی قرار بود به کره شمالی برود. این سایت حتی به نقل از نمایندگان و به استناد بولتن های محرمانه امکان حمله موشکی از سوی کشوری دیگر - شاید آمریکا- به نفتکش ایرانی را رد نکرد.
در ماههای اخیر گزارش های زیادی از رابطه مخفی ایران و کره شمالی در رسانه های آمریکایی منتشر شده است. حتی برخی مقام های ارشد کره شمالی به بهانه شرکت در مراسم تحلیف مرداد ماه حسن روحانی، حضور یازده روزه در تهران داشته اند. اما هنوز هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه نفتکش ایرانی به جای کره جنوبی به کره شمالی می رفته، در دست نیست.
ساعتی بعد از این اظهارات، ابتدا، کیم سئونگ هو، سفیر کره جنوبی در تهران و بعد سخنگوی وزارت خارجه مقصد کره شمالی برای این نفتکش را رد کردند.
در حالیکه ادعای حمله موشکی به نفتکش ایرانی مطرح شد که هیچ گزارشی از شلیک موشک در شنبه گذشته در نزدیکی مرزهای چین گزارش نشده است.
نفتکش ایرانی شنبه پیش، پس از برخورد با یک کشتی باربری در آبهای چین آتش گرفت و در هشتمین روز آتش‌سوزی در یکشنبه ۲۴ دی غرق شد. نفتکش ایرانی «سانچی» حامل ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی و معادل حدود یک میلیون بشکه نفت بود. پیشتر، رویترز اعلام کرد ارزش محموله این نفتکش حدود ۶۰ میلیون دلار و ارزش خود نفتکش حدود ۶۰ میلیون دلار است.
یکی از ابهامات دیگر درباره حادثه نفتکش ایرانی، نجات کشتی برخورد کننده است. کشتی فله‌بر «سی‌اف کریستال» به نفتکش ایرانی برخورد کرد اما نه سرنشینان آن کشته شدند و نه کشتی غرق شد.
هادی حق شناس، معاون بنادر و کشتیرانی ایران درباره سالم بودن کشتی چینی گفت: «کارکنان کشتی کریستال پس از برخورد با نفتکش سانچی به آب می‌پرند و به‌وسیله قایق و بالگرد نجات می‌یابند و کشتی چینی نیز که به موتور آن آسیبی وارد نشده بود به ساحل برده شد.»
اما نکته ابهام آمیز این است که دولت چین اجازه سئوال از سرنشینان کشتی چینی درباره اتفاق شنبه شب را به ایرانی ها نداد. معاون بنادر و کشتیرانی ایران روز دوشنبه گفت: نماینده ایران از کشتی چینی بازدید کرد اما مقامات این کشور اجازه مصاحبه با کارکنان آن کشتی را ندادند؛ در صورتی که باید با کارکنان کشتی کریستال نیز مصاحبه کنیم.
یک ابهام دیگر ماجرای حادثه کشتی ایرانی خاموش بودن سیستم ناوبری آن ساعتها قبل از حادثه است. وال استریت جورنال در گزارشی به این موضوع اشاره کرد و نوشته این غیر عادی است. بخصوص که به گفته مقام بنادر و کشتیرانی ایران، منطقه محل حادثه جزو نقطه کور راداری نبود.
فعلا مقام های ایران همه چیز را به بررسی جعبه سیاه نفتکش ایرانی منوط کرده اند؛ جعبه سیاهی که در دست طرف چینی است و شاید چند ماه بررسی آن طول بکشد.
جزئیاتی از تصادف سانچی در نشریه آمریکایی؛ چرا سامانه ردیاب نفتکش قطع بود
روزنامه وال استریت جورنال در گزارشی به حادثه نفتکش سانچی و ابهام های مربوط به تصادف آن پرداخت.
این نشریه در گزارش خود که روز دوشنبه ۲۵ دی منتشر شد به فعال نبودن سیستم های خود کار شناسایی و ردیاب دریایی کشتی چینی و نفتکش سانچی پرداخت.
نفتکش سانچی که حامل ۹۶۴ هزار بشکه میعانات گازی بود از بندر عسلویه در ایران به مقصد کره جنوبی حرکت کرد و حدود ساعت هشت شب روز ۱۵ دی با کشتی باری چینی سی اف کریستال که غلات از آمریکا به چین حمل می کرد در دریای شرق چین تصادف کرد.
بر اساس گزارش وال استریت جورنال، هنوز مشخص نیست که هنگام تصادف تجهیزات سیستم شناسایی خودکار در دو کشتی روشن بود یا به درستی کار می‌کرد.
در این گزارش آمده است: «ساعاتی قبل از سانحه در نزدیکی سواحل چین، نفتکش ایرانی و کشتی باری چینی ارسال پیام در مورد موقعیت خود به سیستم‌های ردیابی دریایی را متوقف کردند.
این نشریه نوشت که یکی از مسئولان بررسی کننده دلیل برخورد این دو کشتی گفته است مشخص نیست که آیا سیستم ردیابی کشتی ها خاموش شده یا از کار افتاده بود.
سیستم شناسایی خودکار توام با رادار نصب شده روی عرشه کشتی برای ناوبری کشتی و جلوگیری از برخورد با کشتی‌های دیگر استفاده می‌شود.
این سیستم همچنین برای انجام تحقیقات در مورد سوانح ضروری است و مسئولان تحقیق می‌توانند از این سیستم برای مرور کردن حرکات کشتی ها استفاده کنند.
سازمان بین المللی دریانوردی بر مجهز کردن کشتی‌های اقیانوس پیما به فرستنده‌های سیستم شناسایی خودکار تاکید کرده است تا امکان مخابره اطلاعات حین دریانوردی فراهم شود.
اما براساس اعلام ناخداهای کشتی و شرکت‌های بیمه کننده و ردیاب، عملکرد این سیستم در راه های شلوغ دریایی در دریای چین شرقی همیشه قابل اطمینان نیست.
دمیتریس مموس، مدیر پروژه تامین کننده اطلاعات ردیابی کشتی‌ها به وال استریت ژورنال گفت که منطقه‌ای که حادثه در آن رخ داد، یکی از معدود مناطقی در جهان است که مخابره اطلاعاتی سیستم ردیابی کشتی‌ها با دشواری خاصی صورت می‌گیرد.
وی یادآور شد که این راه دریایی فراتر از برد گیرنده های سیستم شناسایی خودکار مستقر در ساحل است و دستگاههای ردیابی باید به امواج ماهواره‌ای تکیه کنند.
حادثه ساعت هشت شب به وقت محلی رخ داد اما آنطور که وب سایت‌های ردیابی کشتی نشان می‌دهد، آخرین سیگنال سیستم ردیابی سانچی ساعت ۱۰ و ۴۵ دقیقه صبح و آخرین سیگنال کشتی چینی ساعت ۳ و ۵۸ دقیقه بعدازظهر همان روز مخابره شده است.
سخنگوی شرکت ملی نفتکش ایران گفته است که این شرکت حدودا سه ساعت قبل از حادثه، یک ایمیل از نفتکش سانچی دریافت کرده است.
مسئولان بررسی کننده حادثه خواستار دستیابی به دستگاه ضبط کننده سفری نفتکش سانچی و کشتی باری چینی هستند که شبیه به جعبه سیاه هواپیماهای مسافربری عمل می‌کند.
یک ناخدای باتجربه یونانی در این باره به وال استریت ژورنال گفت: «برخی ناخدایان برای انجام اموری مشکوک همچون انتقال بار غیرقانونی از یک کشتی به کشتی دیگر یا در صورت از کار افتادگی کشتی و عدم تمایل آنها به متهم شدن به تاخیر از سوی صاحبان بار، سیستم ردیابی را خاموش می‌کنند.»
به گفته برخی از دریانوردان، می‌توان سیگنال‌های سیستم شناسایی خودکار را در زمان نزدیک شدن کشتی‌های جنگی از کار انداخت و در آن صورت، خدمه می‌توانند با استفاده از سیستم های رادار نصب شده روی عرشه همچنان به دریانوردی امن ادامه دهند.
شرکت بین‌المللی بیمه کننده آلیانز هم اعلام کرده است که آبهای شلوغ شرق آسیا، منطقه‌ای مطرح برای سوانح دریایی است به طوری که ۳۴ کشتی در سال ۲۰۱۶ در این آب‌ها ناپدید شدند یا به عبارتی، ۴۰ درصد از مجموع خسارات کشتیرانی در سطح جهانی، در آن سال روی داد.
مشاور ارشد این شرکت گفت که دریای چین شرقی برخی اوقات پر هرج و مرج است، زیرا تعداد زیادی کشتی در جهت‌های متفاوت تردد می‌کنند. به گفته او، زمانی که سیستم شناسایی خودکار در مناطقی این چنینی از کار می‌افتد، فضا برای وقوع حادثه مهیا می‌شود.
در پی اعلام مرگ همه ۳۲ خدمه و سرنشین کشتی سانچی، موجی از انتقاد از عملکرد دستگاههای دولتی در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی به راه افتاد و همزمان، ابهامات موجود درباره حادثه به بحث گذاشته شد.
