شرق ـ حسن روحانی در ابتدای سومین گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم در دولت دوازدهم ابراز امیدواری کرد که در این گفت‌وگو سؤالاتی مطرح شود که به ابهامات و پرسش‌های مردم پاسخ داده شود. روحانی درباره حادثه کشتی سانچی گفت: این حادثه بسیار تلخ بود و منجر شد ما ۳۲ عزیز متخصص‌مان را از دست بدهیم و این برای ما بسیار تأسف‌برانگیز بود. من ساعاتی بعد از وقوع حادثه از آن مطلع شدم که نفت‌کش با یک کشتی چینی برخورد کرده است. همان وقت با مسئولان صحبت کردم و فردای آن روز کمیته‌ای متشکل از وزارت خارجه، وزارت نفت، وزارت راه‌و‌شهرسازی و وزارت کار به دلیل خاصی مسئولیت، این امر را بر عهده گرفته است. وزارت خارجه مسئولیت برقراری ارتباط با مسئولان چینی و کشورهای اطراف را داشت تا کار امدادی انجام شود. همه امید ما این بود که آن عزیزان را نجات دهیم؛ اما با وقوع انفجارهایی در نفت‌کش، از این امید ما کاسته شد؛ اما علی‌رغم امید کمی که داشتیم، تمام تلاشمان را برای آنها انجام دادیم و حتی قبل از اینکه تیمی از وزارت کار به چین برود، دو تیم از شرکت ملی نفت و بنادر و کشتی‌رانی به چین رفتند و ما حتی از نیروی دریایی ارتش هم تیمی را برای امدادرسانی به آن منطقه بردیم. باید چرایی وقوع حادثه سانچی و پیگیری‌های حقوقی آن در کنار رسیدگی به خواسته‌های خانواده‌های داغدار این حادثه انجام شود.
باید به این نکته اشاره کنم که دلیل بر عهده‌گرفتن مسئولیت این حادثه در سطحی از سوی وزارت کار، این بود که متأسفانه در دولت‌های نهم و دهم به خاطر اینکه این دولت‌ها به برخی سازمان‌های عمومی و تأمین اجتماعی بدهی داشتند، در ازای آن بدهکاری اموالی را به این سازمان‌ها واگذار کردند که یکی از این اموال نفت‌کش‌ها است که در اختیار سازمان تأمین اجتماعی است و من از اواخر دولت یازدهم و اوایل دولت دوازدهم دستور اکید دادم که بنگاه‌های اقتصادی دستگاه‌های دولتی به بخش خصوصی واگذار شود و این دستگاه‌ها اگر می‌خواهند سهامی در بورس داشته باشند، مدیریت بنگاه‌های اقتصادی را واگذار کنند که به‌جد این کار را در دولت پیگیری کردیم.
اعلام عزای عمومی برای حادثه سانچی
کار شعاری یا غیرشعاری
او در پاسخ به اینکه اعلام عزای عمومی کاری شعاری بود، گفت: من شعاری‌بودن این کار را قبول ندارم. وقتی دولت به صورت رسمی روزی را عزای عمومی اعلام می‌کند، نشان‌دهنده اهمیت مسئله است و نیز تشفی خاطری برای قلوب کسانی می‌شود که در این حادثه داغدار شده‌اند. من بعد از وقوع این حادثه نماینده‌ای را اعزام کردم تا با خانواده‌های داغدار به صحبت بنشیند و دغدغه‌ها و خواسته‌های آنان را دریافت کند. ما کمیته‌ای را برای احقاق حقوقمان در این زمینه تعیین کرده‌ایم که بناست به کار خود ادامه دهد.
چرا از اتومبیل پیاده نشد؟
او در واکنش به سؤالی درباره زلزله نیز گفت: ما حوادث تلخ و شیرین در کشور داریم که شما حوادث تلخ را ردیف کرده‌اید. از همان لحظات اول زلزله با وزیر کشور صحبت کردم و کمیته‌ای برای رسیدگی به موضوع تشکیل شد. همان شب تیمی از مسئولان به منطقه اعزام شدند. او در پاسخ به این سؤال که چرا با اتومبیل ضدگلوله به منطقه زلزله‌زده رفته و از اتومبیل پیاده هم نشده است، گفت: من وقتی می‌خواستم به کرمانشاه بروم، برخی دوستان گفتند چند روز دیگر آنجا بروم؛ زیرا هنوز منطقه بی‌نظم بوده و به خاطر اینکه منطقه در لب مرز است، مسائل ناامنی هم وجود دارد؛ اما من گفتم وزیر کشور و وزیر بهداشت بلافاصله به منطقه بروند و من هم روز بعد رفتم. در سرپل ذهاب محلی مشخص شده بود که من از ماشین پیاده شوم که در مسیر ساختمان فروریخته‌ای دیدم که گفتم ماشین بایستد. من از ماشین پیاده شدم و کنار آن ساختمان با مردم صحبت کردم. نزدیک ماشین بلندگو گذاشته بودند تا با مردم صحبت کنم، ولی آنجا بلندی نبود و من مسلط نبودم و جمعیت را نمی‌دیدم؛ بنابراین داخل ماشین رفتم تا مسلط باشم تا با مردم صحبت کنم. سپس به بیمارستانی رفتم که ۶۰۰ عمل جراحی انجام داده بود و برخی پزشکان و پرستاران نیز از خستگی بیهوش شده بودند.
چرا عکس و فیلمی از او منتشر نشد
روحانی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا عکس یا فیلمی از بازدید او از مناطق زلزله‌زده منتشر نشده است، گفت آنجایی که ما رفتیم، هم عکاس و هم خبرنگار بود و حتما باید از آن بازدید عکسی وجود داشته باشد؛ چراکه ما در میان مردم رفتیم و با آنها حرف زدیم. او در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اشکالاتی که طرح مسکن مهر در مناطق زلزله‌زده داشته است، گفت: مسکن مهر بیرون از شهر ساخته شده، امکانات خدمات‌رسانی ندارد و آب و برق و مدرسه و کلانتری و اتوبوس در آنجا نیست؛ اما مسکن مهر بخش بزرگی از امکانات دولت در وزارت راه‌و‌شهرسازی برای تکمیل جاده‌ها، برق‌رسانی و سایر امور خدماتی از قبیل شبکه فاضلاب را به خود اختصاص داده است. اینکه ما یک قوطی درست کنیم، اسمش ساخت مسکن نمی‌شود. این یک سرپناه است. باید خدماتی برای یک مسکن ارائه شود.
چرا ارز گران شد
او درباره چرایی گران‌شدن ارز نیز گفت: وعده دولت به مردم این بوده است که ارز مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند. ما درآمد ارزی‌مان خوشبختانه بیشتر از مخارج ارزی‌مان است و اگر به صورت حدودی بخواهیم بگوییم، ۹۰ میلیارد دلار درآمد ارزی ما از فروش نفت و غیر آن است که صادرات غیرنفتی ما بالای ۳۰ میلیارد دلار است. ما قاچاق را از ۲۰ میلیارد دلار تا ۱۲ میلیارد دلار کاهش دادیم؛ اما باز هم این رقم بسیار زیاد است. همین که ما توانستیم در چهار سال این میزان را از ۲۰ میلیارد دلار به ۱۲ میلیارد دلار کاهش دهیم، نشان‌دهنده این است که اقدامات خوبی انجام شده است.
روحانی با اشاره به اینکه سال آینده درآمد ارزی ما از امسال حتما بیشتر خواهد بود، در پاسخ به پرسشی در زمینه افزایش نرخ دلار به چهارهزارو ۷۵۰ تومان خطاب به رشیدپور گفت: البته وسط این دعوا شما نرخ تعیین نکنید. میزان نرخ دلار الان کمتر از چهارهزارو ۷۵۰ تومان است. ما در کشور برای توزیع دلار اشکالاتی داریم و هیچ جای دنیا شما نمی‌بینید که مردم در کنار خیابان اسکناس بخرند. وضع منابع ارزی ما خوب است و در آینده بهتر هم می‌شود.
روحانی در پاسخ به این پرسش که در اذهان عمومی شایعاتی مبنی بر اقدامات دولت برای افزایش نرخ دلار و تأمین کسری بودجه‌اش از این طریق مطرح شده است هم گفت: حتما این‌گونه نیست. دولت هیچ‌وقت به نفعش نیست که نرخ دلار را در بازار بالا ببرد، برای اینکه مخارج خودش را بالا می‌برد. به این دلیل که این نوسانات ارزی اثرات ناپسندی را در زندگی مردم می‌گذارد. من به مردم می‌گویم که دولت نمی‌خواهد ارز را برای تأمین بودجه خود گران کند؛ مردم مطمئن باشند. روحانی در پاسخ به این پرسش مجری برنامه که خیال ما بابت دلار راحت باشد، گفت: بله راحت باشد.
اشکالی ندارد مردم به خیابان‌ها بیایند و در چارچوب قانون تظاهرات انجام دهند
روحانی درباره حوادث اخیر هم گفت: قول ما به مردم در انتخابات حفظ امنیت، آرامش، آزادی و پیشرفت بوده است و ما پای آن ایستاده‌ایم و نمی‌خواهیم در کشور ناامنی باشد. اعتراض و انتقاد اشکالی ندارد، حتی اینکه مردم به خیابان‌ها بیایند و در چارچوب قانون تظاهرات انجام دهند، اشکالی ندارد اما آنچه که مردم را ناراحت می‌کند، ناامنی است. شکوفایی در یک فضای آرام، آزاد و امن فراهم می‌شود.
آلودگی‌ها و ریزگرد به ما اعلام می‌کند که باید به محیط زیست برسیم
روحانی درباره مشکل گردوغبار و آلودگی شهرها هم گفت: نمی‌شود محیط زیست را رها کنیم و آلودگی هوا هر روز مدارس ما را تعطیل کند. من محبت مردم اهواز را در ایام انتخابات با شعارهایی که دادند، یادم نمی‌رود. من از بسیاری از شهرها و از جمله اهواز خاطراتی فراموش‌نشدنی در آن مقطع دارم. البته این مسئله زمان‌بر است و ما نمی‌توانیم صدها هزار هکتار را در چند ماه نهال‌کاری کرده یا به‌سرعت به تالاب خشک‌شده آب برسانیم. البته برای حل مشکل گردوغبار که منشأ آن در خارج از کشور مثل عراق، کویت یا عربستان است، به همکاری با آن دولت‌ها و سیاست‌خارجی نیاز داریم. جنوب شهر اهواز یکی از کانون‌های اصلی گردوغبار است که از پارسال نهال‌کاری آن را شروع کرده‌ایم و تاکنون پنج‌هزار هکتار نهال‌کاری شده و تا پایان سال هم ۳۰ هزار هکتار دیگر نهال‌کاری می‌شود. کانالی هم از رود کارون به طول ۴۷ کیلومتر به این منطقه کشیده‌ایم که ۲۰ مترمکعب در ثانیه آب به منطقه می‌رساند و فردا یا پس فردا آب به صورت کامل به این منطقه می‌رسد. ما باید زودتر اقدامات خود را شروع می‌کردیم. برای حل این مشکل به پول، آب، مالچ‌پاشی، سیاست خارجی و همکاری با سایر دولت‌ها نیازمندیم. تا پایان سال مالچ‌پاشی پنج‌هزار هکتار زمین به پایان می‌رسد. رئیس‌جمهور در پاسخ به این پرسش که آیا در بودجه سال آینده، بودجه محیط زیست حذف شده است؟ گفت: من نمی‌توانم این را بگویم، بودجه در کمیسیون تلفیق است و باید به صحن علنی برود. من خبری از حذف بودجه ندارم ولی اگر این خبر هم درست باشد، من به مردم قول می‌دهم به هر قیمتی این طرح را ادامه دهم.
هر بانک و صندوقی قول سود غیرمتعارف داد مردم شک کنند
روحانی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره اقدامات دولت برای حل مشکلاتی که مؤسسات مالی برای مردم درست کرده‌اند، اظهار کرد: از دهه ۸۰ برخی صندوق‌های اعتباری بدون مجوز تشکیل شده‌اند و برای جمع‌آوری پول مردم پول سود بالا به مردم داده‌اند. من از مردم می‌خواهم متوجه باشند، هر بانک یا صندوقی اگر خلاف متعارف به آنها قول سود داد، بدانند خطری وجود دارد و احساس خطر و شک و تردید کنند. دولت می‌توانست بگوید این مشکل به ما ربطی ندارد اما این کار را نکرد و دنبال حل مشکل مردم بود. البته وقتی می‌گوییم دولت مشکلات حل کند، باید با پول مردم مشکل را حل کند، چون دولت از خودش پول ندارد و درآمدش از مالیات و نفت است که آن هم متعلق به مردم است. تاکنون ۱۱، ۵ هزار میلیارد تومان بانک مرکزی پول پرداخت کرده است تا مشکل ۹۸ درصد مردم حل شود. دو الی سه میلیون خانواده گرفتار مشکلات صندوق‌های اعتباری شده‌اند. قرار شد اصل پول به مردم بازگردانده شود و سود هم براساس نرخ متعادلی پرداخت شود که این کار انجام شده است و البته پرداخت این مبلغ فشار مضاعفی به دولت آورده است.
به بانک مرکزی دستور داده‌ام
مجوز هیچ بانک خصوصی جدیدی را صادر نکند
اکنون این مسئله تمام شده و ما مؤسسه اعتباری غیرمجاز نداریم. من به بانک مرکزی دستور داده‌ام مجوز هیچ بانک خصوصی جدیدی را صادر نکند و مجوزی هم صادر نشده است. اگر مردم فکر می‌کنند که طلبکار بوده و افرادی سر آنها کلاه گذاشته‌اند، بدانند که دولت یازدهم و دوازدهم و سایر قوا تلاش زیادی کردند تا مشکل آنها را حل کنند. این‌گونه نیست که دولت به فکر و یاد مردم نباشد و آنها مجبور باشند به خیابان‌ها بیایند. ما حتما مردم را فراموش نمی‌کنیم. البته اعتراض هم حق مردم است.
برای باقی‌ماندن فضای آزاد، دولت رنج‌ها کشید
روحانی درباره آلودگی هوای شهرها و مقابله با آن گفت: ما طرحی درباره خودورهای فرسوده داریم، با بخش خصوصی جلسه داشتیم و در زمینه خودروها هم با وزرا جلساتی داشتیم و تلاش می‌کنیم سال آینده برای جایگزین‌کردن خودروی جدید کاری انجام دهیم. با روند فعلی عقب هستیم و فرسوده‌ها بر بخش نو سبقت می‌گیرد. او در پاسخ این پرسش که قرار بود دست شما روی دکمه فیلتر نرود اما چرا رفت؟ اظهار کرد: فقط چند روز روی دکمه رفت (باخنده). هر چیزی ممکن است در مقعطی به دلیل اضطرار انجام شود ولی نگذاشتیم که دائمی شود. در فیلترشدن، ما دنبال بهانه نبودیم که فیلتر کنیم بلکه باید از اخلاق و ایمان مردم حراست شود و همچنین از کسب‌وکار مردم در این حوزه حراست شود.
رئیس‌جمهور درباره علت فیلتر‌بودن برخی شبکه‌ها که مسئولان هم از آن استفاده می‌کنند، گفت: این انتقاد وارد است. این فضا باید بازتر باشد. برخی از این شبکه‌ها در دولت قبل بسته شد. مردم مستحضر باشند که برای باقی‌ماندن این فضای آزاد، دولت رنج‌ها کشید و نگرانی مردم در زمینه اخلاق و فرهنگ باید مرتفع شود.
روحانی در پایان این گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: من می‌خواهم با یک جمله عرضم را تمام کنم. من دو وعده مهم دادم. گفتم برای اشتغال و رفع فقر مطلق تلاش خواهم کرد و این را در بودجه ۹۷ هم آوردم و برای اشتغال، بودجه گذاشتم. از نمایندگان محترم ملت می‌خواهم این اهداف را محقق کنند و امیدوارم در صحن علنی بودجه‌ای را تحویل بگیریم که دولت و رئیس‌جمهور بتواند به وعده‌هایش عمل کند. نمایندگان هم دلسوز مردم هستند و ممکن است در شیوه‌ها اختلاف‌نظرهایی داشته باشیم. او افزود: گرچه مردم هنوز به همه آرزوها و خواست‌های خودشان نرسیدند، اما می‌توانیم با کمک مردم و در سایه رهنمودهای رهبر معظم انقلاب مشکلات را حل کنیم.
