روز سوم ژانویه ۲۰۱۸ روزنامه صبح سوئد داگنز نی هتر به مناسبت برداشتن حجاب توسط "دختر خیابان انقلاب" در هنگامه اعتراضات خیابانی، گفتگویی با مهرداد درویش پور جامعه شناس و میترا پورشجری فعال حقوق بشر در باره این رخداد و تاثیرات آن بر جامعه داشت که ترجمه آن از نظرتان میگذرد.
کلیپ فیلم زن یرانی که با برداشتن حجاب علیه حکومت اسلامی مبارزه میکند توسط رسانههای مجازی در تمام جهان پخش شده است. درحالیکه بسیاری اورا همچون یک قهرمان میستایند در سوئد منقدان حکومت ایران برداشت متفاوتی از آن دارند. برخی همچون میترا پورشجری فعال حقوق بشر در شهر مالمو در مخالف با چنین کمپین هایی برآنند که این باعث میشود جهان بپندارد حجاب مهمترین مشکل زنان ایران است.
تظاهرات ۲۸ دسامبر در شهر مشهد که در آغاز در اعتراض به گرانی بهای مواد غدایی آغاز شد، به سرعت به شهرهای دیگر سرایت کرد. یکی از عکس هایی که در جریان اعتراضات ضد حکومتی پخش شد، کلیپی مربوط به زن جوانی است که با برداشتن حجاب و آویختن پارچهای سفید به صورت پرچم، حجاب اجباری درایران را که از آغاز انقلاب اسلامی رایج است را به چالش میکشد. این تصویر و کلیپ تنها در تویتر دهها هزار بار لایک زده شده و به اشتراک گذاشته شده است و رسانههای بین المللی همچون سی ان ان و ایندپندت آن را مورد توجه قرار دادند.
میترا پورشجری از فعالان حقوق بشر از تظاهرات ضد حکومتی روزهای اخیر حمایت میکند اما برآن است این کلیپ تصویر غلطی را بدست میدهد. او میگوید:
- عکس این زن ربطی به تظاهرات کنونی ندارد. بلکه او مربوط به جنبشی است که دوسال پیش شروع شده و من مخالف کمپینی از این گونه هستم. زیرا جهان ممکن است بپندارد حجاب مهمترین مسئله زنان ایران است. مهمتر از آن اما حقوق زنان است که نیم مردان است. برای مثال زنان نیم مردان ارث میبرند؛ در دادگاه شهادت دو زن برابر شهادت یک مرد است؛ واین مردان هستند که پس از جدایی حق سرپرستی کودکان بزرگتر از دوسال را دارند.
میترا پورشجری که درسال ۲۰۱۲ به دلایل سیاسی از ایران گریخته و فعالیتهایش در ارتباط با اعدام و شکنجه بوده، حجاب را مهمترین مشکل خود نمیداند، با آنکه از پیامد چالش قوانین حاکم تجربه شخصی دارد.
- هنگامی که من در ایران بودم، دوبار به دلیل بدحجابی دستگیر شدم. بنابراین درک میکنم چرا حجاب نماد مهمی است.
مهرداد درویش پور دانشیار و استاد دانشگاه در مدرسه عالی ملاردالن و سخنگوی کمیته همبستگی با با مردم ایران که روز شنبه تظاهراتی را در شهر استکهلم سازمان دادهاند، برداشت کاملا متفاوتی از میترا پورشجری از ویدیو کلیپ مورد بحث (دختر خیابان انقلاب) دارد.
این تصویر اهمیت نمادین بسیاری دارد. من امیدوارم که این اقدام فراگیر تر شود. زنان گروهی هستند که بیش از همه از حکومت اسلامی آسیب دیدهاند. همچون پژوهشگر جنسیت نگران آن هستم که در جریان این اعتراضات صدای مستقل زنان معترض شنیده نشود. امیدوارم این تصویر بتواند هزاران زن ایرانی را تشویق کند که اقدام این زن (خیابان انقلاب) را تکرار کنند. در غیر این صورت این خطر وجود دارد که به رغم حضور بسیاری از زنان این اعتراضات به پدیدهای کاملا مردانه بدل گردد.
* آیا میدانید واکنشهای ناشی از انتشار این تصویر در ایران کدامند؟
- از طریق رسانههای مجازی و فیس بوک میتوان دریافت که خیل عظیمی خوشحال شدند. این اقدام به ویژه جنبش زنان را به تحسین واداشت. این تصویر ارزشهای حکومت اسلامی را به چالش کشیده است. علاوه برآن این اقدام تنها یک پیام سلبی در ابراز مخالفت نیست، بلکه یک پیام مثبت و ایجابی را هم در بر دارد: این علامتی در راستاری برابری جنسیتی و سکولاریسم است که سمپاتی جهانی بیشتری میآفریند. و بالاخره آن که هرچه هرچه زنان بیشتر دراین جنبشها شرکت یابند، احتمال تدوام مسالمت جویانه آن گسترده تر است.
* منظور تو آن است که این در نوع رویارویی حکومت با اعتراضات هم تاثیر میگذارد؟
- مسلما. حکومت نوع برخوردش وحشیانه و تبهکارانه است، اما آنها میدانند که واکنش بین المللی نسبت به اعمال خشونت علیه زنان گسترده تر و حساس تر است.
Sujay Dutt گزارشگر:
لینک گفتگو به زبان سوئدی:
https://www.dn.se/nyheter/varlden/manniskorattsaktivist-slojan-en-viktig-symbol-men-iranska-kvinnor-har-storre-problem/