اعتماد ـ نشست هفتگی سخنگوی دستگاه قضا روز گذشته طبق عادتی مالوف برگزار شد. در این نشست محسنی‌اژه‌ای در مورد برخی سوالات از جمله ایجاد محدودیت رفت‌و‌آمد برای خاتمی یا اظهارنظر پلیس در مورد حکم دختران خیابان انقلاب اظهار بی‌اطلاعی کرد. صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است که دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی باید شیوه‌ای دیگر در اطلاع‌رسانی پیش گیرند که هیچ شایبه‌ای نداشته‌باشد.
* نشست‌های هفتگی با مطبوعات از سوی سخنگوی قوه قضاییه برگزار می‌شود اما گاهی در مورد موضوعاتی حساس این گمانه به وجود می‌آید که به دلایلی، جزییاتی که افکار عمومی تشنه دانستن آن است بیان نمی‌شود. به نظر شما چطور می‌توان این مشکل را رفع کرد که از یک سو الزامات پرونده‌های امنیتی رعایت شود و از سوی دیگر افکار عمومی نیز پاسخ سوالات خود را دریافت کند؟
- نشست‌های هفتگی سخنگوی دستگاه قضا شبیه به سریال تبلیغاتی شده است. اگر دقت کنید در هیچ کشور دیگری این سبک از اطلاع‌رسانی نداریم که سخنگوی دستگاه قضا به صورت هفتگی و با این سبک و سیاق اطلاع‌رسانی کند. اصولا در کشورها سخنگوی دولت، وزارت‌خارجه، نخست‌‌وزیری یا... نشست خبری برگزار نمی‌کنند. مثلا در ژاپن، هند، آلمان یا انگلستان، حتی در ترکیه و پاکستان چنین نشست‌هایی وجود ندارد که سخنگوی قوه قضاییه یا رییس این دستگاه به صورت هفتگی مصاحبه مطبوعاتی داشته‌باشند. آخرین باری که دستگاه قضاییه یک کشور در مورد مسائل سیاسی یا حتی پرونده‌های موجود در این دستگاه مصاحبه کرد را کمتر کسی به خاطر دارد. در واقع در چنین نشست‌هایی مثل سخنرانی دبیرکل حزب، رییس پارلمان یا سخنگوی وزارت‌خارجه در مورد تمام مسائل منطقه و دنیا اظهارنظرهایی می‌کنند. در صورتی که موضوعیتی ندارد رییس دستگاه قضا یا سخنگو برای مثال در مورد مسائل سیاسی و منطقه‌ای و... اظهارنظر کند اما در مورد موضوعات اصلی اطلاعاتی داده نشود یا کلیاتی مطرح شود.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
* در شرایطی که دسترسی مطبوعات به مدیران این دستگاه محدود است، فکر نمی‌کنید که این نشست‌های خبری لااقل چنین خلأیی را برطرف می‌کند؟
- از یک جهت می‌توان گفت که در کشورهایی که مثال زدم مطبوعات آزاد وجود دارد یا صداوسیما در دست یک جناح یا گروه خاص نیست، بنابراین می‌توان راجع‌به مسائل مختلف قضایی اظهارنظر کرد اما در ایران در مورد پرونده‌های مهم قضایی مطبوعات مستقل جرات و اجازه ورود ندارند، صداوسیما هم که همواره یک خط و خوانش یکسان را پیش می‌گیرد. بنابراین اینکه سخنگوی قوه قضاییه اظهارنظر می‌کند و نشست خبری می‌‌گذارد شاید غنیمت است. اما در مورد اغلب پرونده‌های مهم هم کلی‌گویی‌هایی صورت می‌گیرد، موضوعات تا همان حدی بیان می‌شود که کم و بیش مردم هم می‌دانند. مثلا در مورد مرگ سیدامامی قوه قضاییه چه گفت که جنبه روشنگری داشته‌باشد؟ در مورد پرونده مهدی هاشمی چه اطلاعاتی داده شد که مردم دقیقا متوجه اتهامات باشند؟ یا نازنین زاغری که متهم به جاسوسی است در چه حوزه‌هایی و به چه شکل جاسوسی کرده یا با کدام دستگاه‌های امنیتی در ارتباط بوده است؟ شاید بخشی از اطلاعات امنیتی باشد و نباید رسانه‌ای شود اما می‌توان به بخشی از جزییات دیگر پرداخت. مثلا در مورد پرونده فعالان محیط‌زیست چرا از یک مرجع به صورت دقیق در مورد شکل و نوع جاسوسی که از آن صحبت می‌کنند اطلاعاتی نمی‌دهند؟ حتی بعد از این همه مدت که از اعدام امیرمنصور آریا گذشته همچنان سوالات و ابهاماتی در مورد این پرونده وجود دارد.
* شاید به دلیل تفکیک قوای صورت گرفته، هر دستگاهی تمایل دارد و باید موضوعات مربوط به خود را پاسخ دهد و این اتفاق برای مثال در نشست‌های آقای نوبخت هم رخ می‌دهد و ایشان به عنوان سخنگوی دولت همواره از موضوعات قضایی اظهار بی‌اطلاع می‌کند. از سویی دیگر برخی مسائل هم بار امنیتی دارند و نمی‌توان این موارد را رسانه‌ای کرد. راهکار چیست؟
- چرا نمی‌توان در مورد پرونده امیرمنصور آریا که از حکم و اجرای اعدام او مدت‌ها می‌گذرد اطلاعات جزیی‌تری داد؟ چرا در مورد پرونده سیامک نمازی و پدرش که در زندان هستند نباید جزییاتی مطرح شود؟ خانم زهرا کاظمی را متهم به جاسوسی کردند الان قریب به یک دهه از مرگ ایشان می‌گذرد آیا هنوز نمی‌توان در مورد این پرونده به بیان جزییات پرداخت؟ متاسفانه هیچ اطلاعات جزیی و دقیقی از سوی سخنگوی دستگاه قضا مطرح نمی‌شود. باید دستگاه قضا و همچنین نهادهای امنیتی و اطلاعاتی در شیوه اطلاع‌رسانی تجدیدنظر کنند. ممکن است موضوعی به واقع امنیتی باشد اما با توجه به اینکه قوه قضاییه و نهادهای امنیتی اطلاعات واضحی نمی‌دهند و پرونده‌های زیادی با عنوان امنیتی و جاسوسی رسانه‌ای می‌شود امکان دارد که افکار عمومی تفاوت پرونده‌ها را متوجه نشوند و افکار عمومی حتی پرونده‌هایی را که واقعا جاسوسی یا امنیتی است را به پای برخورد سیاسی بگذارند. برچسب امنیتی باعث می‌شود اطلاعاتی در مورد این پرونده‌ها داده نشود. در چنین شرایطی مردم هم نمی‌توانند میان پرونده‌های مختلف تمییز قائل شوند یا این گزاره را درک کنند که در مورد برخی پرونده‌های امنیتی نمی‌توان همه اطلاعات را مطرح کرد. تنها راهکار، اطلاع‌رسانی واقعی و دقیق است. نباید پشت سپر امنیتی و برچسب اتهاماتی چون جاسوسی پنهان شد یا حقایق را کتمان کرد.
