دلم به درد می‌آمد وقتی می‌دیدم برخی از مردمان زنان ایرانی را متهم به «تسلیم شدن»، «بی تفاوتی» و یا «بی خیالی» می‌کردند؛ به ویژه وقتی جماعتی از زنان، از روی نادانی یا ناچاری، و معدودی به خاطر فرصت طلبی و سودجویی، در مراسم فرمایشی دولتی و یا در جریان انتخابات قلابی شرکت می‌کردند. اما من، جزو کسانی بودم که می‌دانستم خاموشی اکثریت زنان ایران معنایش نه بی خیالی ست و نه تسلیم و پذیرفتن زور.
سال گذشته در یادداشتی به مناسبت هشتم مارس، نوشتم: «به نظر می‌آید که اکنون بیشتر زنان مبارز دریافته‌اند نه تنها داشتن توقع حذف تبعیض جنسیتی از یک حکومت مذهبیِ آزادی ستیز، و با قوانینی قرون وسطایی، غیرممکن است بلکه حذف تبعیض‌های دیگری همچون تبعیض جنسی، قومی، نژادی، مذهبی و فرهنگی نیز از جانب چنین حکومت هایی به خواب و خیال بیشتر شبیه است. این "دریافت" دستآورد بزرگی برای زنان ما داشته است، زیرا آن‌ها امید خود را از این حکومت بریده و به جای سر و کله زدن و به بحث و گفتگو نشستن با وزیر و وکیل و رییس جمهور و نمایندگان مجلس اسلامی، اکنون زیر پوشش "بی تفاوتی"، به دنبال پیدا کردن راه هایی بهتر و اساسی تر برای رسیدن به خواست‌های خود هستند.» (۱)

به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید

و امسال در سالگرد روز جهانی زن می‌توانیم با افتخار بگوییم که ابتکار زیبا و راه حل کارساز زنان ایران، یعنی برداشتن آرام و بی سر و صدای روسری از سرشان در خیابان‌ها و میادین، به طور قطع در تاریخ مبارزات زنان جهان، چون ستاره‌ای درخشان ثبت خواهد شد.

امسال زنان ایران، با حرکتی نمادین و در سکوتی که رساتر از هر فریادی بود، خاموشی سال‌های اخیر خود را توضیح دادند. آن‌ها به روشنی نشان دادند که هیچ یک از روش‌های مدنی - که در سراسر قرن بیستم در کشورهای دیگر کارساز بوده - در مورد ایران کار نکرده و نخواهد کرد. در واقع، خواستاری بسیاری از حقوق اجتماعی از دولت‌ها و گفتگوی با آن‌ها تنها در کشورهایی ممکن می‌شود که دارای قوانین متمدنانه باشند. فرضاً، در آمریکا و اروپا، و در زمانی که هنوز اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر هم به امضا نرسیده بود، زنان برای به دست آوردن حق رای می‌جنگیدند، زیرا که قوانین این کشورها زمینی بودند، امکان دستیابی به خواست‌شان صرفاً تلاش و اراده‌ی مردمان را می‌طلبید؛ امری که به ویژه در ایران، با قوانین مذهبی حاکم بر آن، غیرممکن است. و این «غیرممکن» همان واقعیتی است که اصلاح طلبان و زنان و مردانی که به دلایلی مایل به تغییر وضع موجود نیستند همیشه آن را دور زده و سبب شده‌اند که زن‌ها سالیان سال وقت و زندگی‌شان را صرف چانه زدن بر سر به دست آوردن حقوقی کنند که جزو حقوق بشری و مسلم انسان در زمانه‌ی ماست.

حتی این بار نیز، که زنان ایران مبتکر روشی زیبا و مدنی برای مبارزه با یک دیکتاتوری واپسگرا شده‌اند، باز عده‌ای اصلاح طلب (با ژست جدید ضد آمریکایی شان) همین روش ساده‌ی برداشتن روسری را بهانه کرده و، هم زبان با سران جمهوری اسلامی، حرکت این زنان را به «دخالت آمریکا» و یا «مخالفت با حجاب اختیاری» ربط داده‌اند تا این حرکت را نیز، که نظر بسیاری از باورمندان به حقوق بشر در جهان را متوجه وضعیت دردناک زنان ایران کرده است متوقف کنند.

آخر این چه منطقی ست؟ چرا باید زنی که چهل سال برای آزادی پوشش مبارزه کرده، این بار از از آمریکا فرمان گرفته باشد؟ و یا چرا زنی که برای نداشتن حجاب مبارزه می‌کند با زنانی که حجاب اختیاری دارند مخالف است؟ این «ظاهراً منطق» فقط برای ترساندن زنان مبارز است و بس!
با این همه، به استناد شعار زیبای دانشجویان دانشگاه تهران («دیگه تمومه ماجرا!») باید پذیرفت که ماجرای این حکومت هم به آخر خط خود رسیده و، مثل به پایان رسیدن بیشتر دیکتاتوری‌ها در سراسر جهان، باز این زنان هستند که پرچم دار اصلی مبارزه‌ی نهایی خواهند بود.

امسال زنان ایران ثابت کردند که همان کبوتران در قفسی هستند که آسمان را می‌شناسند، پرواز را می‌شناسند، و با چشمانی همیشه هوشیار در انتظارند که یک لحظه، بله فقط یک لحظه، گوشه‌ای از قفس گشوده یا شکسته شود تا آن‌ها به پرواز درآیند و بر بلندایی هر اندازه کوچک، حتی به اندازه‌ی یک سکو، یک نرده، یک نیمکت بایستند و تصویر دلگشایی از آزادی را نشان آنانی دهند که در قرن بیست و یکم نیز، متاسفانه، درکی از آزادی ندارند.

مارچ ۲۰۱۸
-----------------------------------------------------
۱- روز جهانی زن، روز تمرکز بر حقوق بشر