«صادق زیباکلام»، استاد علوم سیاسی «دانشگاه تهران» با حکم «ابوالقاسم صلواتی»، قاضی شعبه 15 دادگاه انقلاب به 18 ماه زندان و دو سال محرومیت از تمام فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و نیز فعالیت در فضای مجازی محکوم شده است.
زیباکلام در شبکههای اجتماعی حضور پررنگی دارد، با رسانههای مختلف درباره اوضاع سیاسی ایران و جهان مصاحبه میکند و برای روزنامهها تحلیل سیاسی مینویسد. او خودش را اصلاحطلب میداند و بارها با اصولگرایان سرسخت پای مناظره نشسته است. حالا اما وارد یک چالش تازه شده است. «ایران وایر» درباره این چالش و حکم اخیر از صادق زیباکلام پرسیده است:
به چه دلیل به «تبلیغ علیه نظام» متهم شدید؟
- در جریان ناآرامیهای دی ماه، من یک مصاحبه با رادیو آلمان داشتم و در خصوص اینکه جوانهایی که در شهرهای مختلف تظاهرات میکنند، شعارهایی تندتر و رادیکالتر از خرداد۸۸ میدهند، صحبت کردم. خبرنگار در این گفت وگو سوال پرسید که اگر همهپرسی شود، فکر میکنید نتیجه چه خواهد بود؟ من در جواب گفتم اگر همین الان همهپرسی کنند، در بهترین حالت، یک سوم مردم به جمهوری اسلامی رای میدهند. اینها را مصداق تبلیغ و نشر اکاذیب علیه نظام در نظر گرفتهاند.
دادگاه شما چه طور برگزار شد؟
- من در دادگاه یک دفاع فلسفی و حقوقی کردم و گفتم اساسا وقتی کسی نظرش خلاف نظر حکومت باشد، چرا باید مجرم شناخته شود؟ از کشورهای اروپایی نام نبردم اما گفتم در هند، ژاپن، مالزی، اندونزی و آفریقا، در هیچکدام از این کشورها نظر مخالف داشتن، تبلیغ علیه نظام آن کشور تلقی نمیشود. اما ظاهرا قاضی این دفاعیات را وارد ندانسته و حکم به ۱۸ماه زندان و دو سال محرومیت از فعالیتهای سیاسی و اجتماعی داده است.
انتظار صدور این حکم را داشتید؟
- راستش موضوعی که برایم جالب است و قبلا هم داشتیم، این است که اگر یک نفر را از فعالیتهای سیاسی و اجتماعی منع میکردند، میگفتند مقاله ننویسد، مصاحبه نکند، عضو احزاب و گروههای سیاسی و اجتماعی نباشد و در جلسات آن ها شرکت نکند اما چیزی که تا به حال نشنیده بودم و در حکم من آمده، عدم حضور در فضای مجازی به مدت دو سال است. من با شاگردانم از طریق تلگرام مکالمه داریم و در شبکههای اجتماعی حضور فعال دارم. برخی کارهای روزمره را هم از طریق فضای مجازی انجام می دهم. ولی در حکم آمده است که به مدت دو سال اصلا نباید در فضای مجازی حضور داشته باشم. به هر حال، ظرف 20 روز آینده به این حکم اعتراض خواهم کرد و امیدوارم در دادگاه تجدید نظر این حکم تخفیف پیدا کند.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
روند دادگاه و صدور حکم خیلی سریع پیش رفت.
- به عقیده خودم هم اصرار و عجله برای برگزاری دادگاه عجیب بود. ظرف 10 روز بازپرسی انجام شد، پرونده را به دادگاه انقلاب فرستادند، دادگاه را تشکیل دادند و حکم هم صادر شد. ضمن اینکه مدتی است احضاریهها برای دادگاه و بازپرسی و... به صورت اینترنتی داده میشوند. اما در مورد این پرونده، هربار تلفنی تماس میگرفتند و احضار میشدم. تصور میکنم اینها نشان میدهند ارادهای پشت این پرونده بوده؛ ارادهای که میخواسته است مرا تنبیه کند چون حکم من بر اساس ماده۵۰۰ «قانون مجازات اسلامی» صادر شده است. این ماده برای متهمانی که علیه نظام تبلیغ و یا با گفتهها و... خود، نظام را تضعیف کردهاند، از سه ماه تا یکسال زندان در نظر گرفته است. اما الان من به ۱۸ماه حبس محکوم شدهام. در حکم آمده است چون سابقه تبلیغ علیه نظام داشتهام، شش ماه بیش تر برایم حبس بریدهاند. البته درست گفتهاند، من قبلا هم به چنین اتهامی محکوم شده بودم و چهارمیلیون تومان جزای نقدی پرداخت کردم.
شما دو هفته پیش از دانشگاه آزاد اخراج شدید؛ فکر میکنید این ماجراها میتوانند به هم مرتبط باشند؟
- بعید به نظر میرسد. نظام ما آن قدر نظم و ترتیب ندارد که همه چیز رشتهوار به هم متصل باشند. اما به هرحال، ممکن است برای یک تنبیه، تصمیم گرفته باشند.
اگر این حکم در دادگاه تجدید نظر تغییر نکند، شما باید دو سال سکوت کنید؟
- به هر حال، مجبور هستم از دستورشان تمکین کنم. بعد از انتخابات۸۸ با من تماس گرفتند و گفتند با «بی بی سی»، «رادیو فردا» و «وی او ای» مصاحبه نکن. الان هشت سال است که من با این سه رسانه مصاحبه نکردهام. این بار هم میتوانستند به من بگویند مصاحبه نکن یا در فضای مجازی نباش اما آن را به شکل حکم درآوردهاند. تصور من این است که حتی اگر در دادگاه تجدید نظر ۱۸ماه زندان تبدیل به جزای نقدی شود، این محرومیت سیاسی، اجتماعی پا برجا میماند.
چرا؟
- من حدس میزنم- البته تاکید میکنم که این فقط حدس است و امیدوارم اشتباه کنم- که ممکن است به خاطر جریان زلزله کرمانشاه و کمکهای مردم به من، اقبال و محبوبیت عمومی و اعتماد مردم به من به مذاق برخی مسوولان خوش نیامده باشد.