رادیو زمانه، افزایش نرخ برابری دلار زودتر از هر بازار دیگری، بازار مسکن ایران را تحت تاثیر قرار داده است. نایب رییس اتحادیه املاک استان تهران از افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت مسکن در نیمه نخست امسال خبر داده است.
حامد مظاهریان معاون وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی گفته است که برای حفظ وضعیت فعلی مسکن، باید سالانه یک میلیون واحد مسکونی جدید در ایران ساخته شود.
دولت جمهوری اسلامی نیز تحریک تقاضا بخش مسکن با پرداخت تسهیلات بانکی را یکی از ابزارهای بازگشت به آنچه که «رونق اقتصادی» می‌خواند، می‌داند. از همین رو نیز سقف تسهیلات بانکی را افزایش و نرخ برخی از تسهیلات را با شرایط ویژه کاهش داده است.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
با این حال برخی از فعالان بازار مسکن در ایران از رکود دوباره در این بخش ابراز نگرانی می‌کنند و معتقدند که نرخ تورم مسکن در سالجاری به حدود ۲۰ درصد خواهد رسید.
حسام‌الدین عقبایی نائب رئیس اتحادیه مشاور املاک تهران جمعه ۱۷ فروردین گفت که با توجه به افزایش قیمت مسکن ممکن است میزان تقاضا و تعداد معاملات کاهش یابد.
به گفته او قیمت مسکن در برخی از نقاط تهران در زمستان سال گذشته بیش از ۳۰ درصد گران‌تر شده است.
عقبایی گفت که این نوسانات بازار ارز بر قیمت مسکن تاثیر گذاشته است و اگر دولت نتواند نوسانات نرخ ارز را کنترل کند، به طور قطع بازار مسکن تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
نرخ برابری دلار زمستان سال گذشته از ۴ هزار تومان فراتر رفت و به نزدیکی ۵۰۰۰ تومان رسید. به‌رغم وعده رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر کنترل نرخ دلار و یورو، ارزش برابری این دو ارز در نخستین روزهای کاری امسال از مرز ۵۰۰۰ تومان و ۶۰۰۰ تومان نیز عبور کرد.
او پیش‌بینی کرد که با ادامه روند افزایشی نرخ ارز، قیمت هر یک متر مربع واحد مسکونی در تهران هم ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یابد.
علی چگینی مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی ایران هم اسفند سال گذشته نرخ ارز را یکی از مولفه‌های موثر بر بازار مسکن دانسته بود.
به گفته این مقام مسئول افزایش نرخ ارز موجب افزایش قیمت برخی نهادهای ساختمانی و در نهایت قیمت مسکن خواهد شد.
چگینی نرخ تورم رسمی سال ۱۳۹۷ در ایران را ۱۳ تا ۱۵ درصد برآورد و پیش‌بینی کرده است که افزایش قیمت مسکن ۴ تا ۵ درصد بالاتر از نرخ تورمی عمومی باشد.
افزایش تقاضا برای مسکن کوچک
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی ایران برای حفظ وضعیت فعلی بازار مسکن باید تا سال ۱۴۰۴ سالانه یک میلیون واحد مسکونی ایجاد کند.
علی چگینی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه وشهرسازی اما می‌گوید در این دوره تعداد خانوارها در ایران ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار خانوار افزایش خواهد یافت و شکل تقاضا برای مسکن تفاوت خواهد کرد.
به گفته او بعد خانوار در ایران کوچکتر می‌شود و به همین دلیل تقاضا برای واحدهای مسکونی کوچکتر بیشتر خواهد شد.
وزارت راه و شهرسازی ایران در طرح بازسازی بافت‌های فرسوده پیش‌بینی کرده است که سه میلیون و ۸۰۰ هزار واحد مسکونی در این مناطق ایجاد شود.
چگینی گفته است که ۳۰۰ هزار تقاضای خانه اولی طی دو سال آینده به بازار مسکن وارد خواهد شد. به گفته او این روند در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد یافت.
بانک مسکن جمهوری اسلامی به متقاضیان خرید مسکن اول تسهیلات تا سقف ۱۲۰ میلیون تومان پرداخت می‌کند.
وام مسکن ۱۷ درصد قیمت مسکن را پوشش می‌دهد
افزایش سقف تسهیلات بانکی یکی از راهکارهای دولت حسن روحانی برای «رونق بخشی» به صنعت ساختمان است. هزینه اولیه دریافت وام و نرخ بهره بانکی این تسهیلات با انتقاد کارشناسان مسکن روبرو شده است.
چگینی نیز در مطالعات پژوهشی که انجام داده، نتیجه گرفته است: آخرین سقف تسهیلات خرید مسکن به طور متوسط معادل ۱۷ تا ۲۳ درصد قیمت یک واحد مسکونی در تهران را پوشش می‌دهد.
سقف تسهیلات بانکی خرید مسکن در تهران ۱۲۰ میلیون تومان اعلام شده است. این مبلغ به نسبت جمعیت شهری در سایر شهرها کاهش می‌یابد.
علاوه بر این نرخ سود بانکی و شیوه پرداخت این تسهیلات نیز امکان دسترسی متقاضیان اصلی مسکن به وام را دشوار کرده است.
براساس اعلام بانک مسکن دریافت کنندگان تسهیلات مسکن به صورت میانگین ماهیانه باید بیش از یک میلیون تومان به بانک بازگردانند. این در حالی است که میانگین دریافتی مزدبگیران در ایران به گفته فعالان کارگری کمتر از ۱.۴ میلیون تومان است.
افزایش هزینه مسکن طی دهه‌های گذشته موجب افزایش جمعیت اجاره‌نشین و مهاجرت به مناطق حاشیه‌ای و بافت‌های فرسوده شهری شده است.
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که تنها دهک‌های درآمدی هفتم تا دهم امکان استفاده از تسهیلات بانکی خرید مسکن را دارند.
