- گزارشها حاکی از آن است که در سفر وزیر دفاع جمهوری اسلامی به مسکو اعزام یگانهای ارتش به سوریه بررسی شده.
- در دیدار اخیر فرستاده پوتین با شمخانی در تهران الکساندر لاورنتیف از شمخانی خواسته نتیجه نهایی در مورد اعزام ارتشیها به سوریه زودتر اعلام شود.
- خلاء یک یگان رزمی هلیکوپتری برای تقویت «محور مقاومت» محسوس است و پایگاه یکم رزمی کرمانشاه خود را برای جنگهای نیابتی آماده کرده.
- روسیه و سپاه به دنبال آن هستند در جریان عملیات آزادسازی ادلب که قرار است در هفتههای آینده آغاز شود بتوانند از یگانهای ارتش ایران نیز استفاده کنند.
- امام جمعه و نماینده ولی فقیه در بوشهر: حمایت و تقویت سپاه یک واجب شرعی و تضعیف آن حرام است و کسانی که سپاه را تضعیف میکنند در مسیر آمریکا و صهیونیست گام برمیدارند.
اعزام نیروهای ارتش ایران به سوریه به سه سال پیش برمیگردد. اوایل سال ۱۳۹۴ وقتی عطاءالله صالحی در ایران فرمانده ارتش بود، با گره خوردن جنگ در سوریه و کاهش توان سپاه قدس و صدمات جدی ارتش بشار اسد از طرف سپاه پیشنهاد کمک گرفتن از ارتش در جنگ سوریه با علی خامنهای مطرح شد و او نیز این پیشنهاد را با فرمانده وقت ارتش عطاءالله صالحی مطرح کرد و تصمیم را به خود او واگذار کرد ولی فقط توصیه کرد که اگر شرایط فراهم است این پیشنهاد مورد بررسی قرار گیرد.
آن زمان، پیشنهاد حضور ارتش در جنگ سوریه با مخالفتهای زیادی بین فرماندهان رده بالای آن مواجه شد. مخالفان معتقد بودند بر اساس اساسنامه سازمانی ارتش نمیتواند خارج از مرزهای ایران مأموریت انجام دهد. از سوی دیگر مخالفان اعلام کردند توانایی ارتش از نظر تجهیزات مناسب حضور در چنین میدانی نیست و از اینها مهمتر نیروی انسانی و پرسنل در بدنهی ارتش است که افکار عمومی و مردم نیز باید برای حضور ارتش در جنگ سوریه آمادگی ذهنی داشته باشند.
پس از افتضاح سپاه در استان حلب و سقوط خانطومان، فشار روسها بر جمهوری اسلامی برای کشاندن ارتش به سوریه بیشتر شد و در نهایت فرماندهان تصمیم گرفتند برای کمک به سپاه، گروه خیلی محدودی از میان «تکاوران داوطلب» به حلب اعزام شوند.
اولین گروه از «مدافعان حرم» وابسته به ارتش که در سوریه جان خود را از دست دادند به فروردین ۱۳۹۵ در حلب بر میگردد. کیهان لندن همان زمان با یک افسر تیپ ۶۵ در این مورد گفتگو کرد.
در همین دوران چهار نفر از خلبانان و تکنسینهای هوانیروز مورد تایید حفاظت اطلاعات ارتش و رکن ۲ تحت عنوان مستشار به سوریه اعزام شدند تا ضمن برآورد موقعیت میدانی جنگ سوریه، بررسی کنند که آیا تا چه میزان زیرساختهای ارتش بشار اسد که عمدتا بر اساس تجهیزات و الگوهای «شرق» به ویژه روسیه بنا شده برای استفاده از هلیکوپترهای هوانیروز ایران که همهی آنها آمریکایی هستند مهیاست.
این خلبانان بعد از بازگشت به ایران نتیجهی بررسیهای خود را از طریق فرمانده پیشین هوانیروز، هوشنگ یاری، در اختیار عطاءالله صالحی گذاشتند و تاکید کردند که پیچیدگیهای میدان جنگ در سوریه میطلبد که هم توانایی یگان هلیکوپتری افزایش پیدا کند، هم تجهیزات و قطعات مورد نیاز برای اورهال هلیکوپترها تامین شود و هم بر اساس مدل جنگهای داخلی سوریه تاکتیکهای گروهی ویژهی جنگهای نیابتی طراحی و تمرین شود.
هوشنگ یاری فرمانده پیشین هوانیروز با توجه به امکانات و تجهیزات مستهلک این یگان از منتقدان پشتیبانی نظامی از سپاه در سوریه بود؛ با این حال بر اساس دستور ستاد کل این مسئولیت در سال ۹۴ به عهده پایگاه یکم رزمی هوانیروز کرمانشاه که بزرگترین و قویترین گردانهای هلیکوپترهای کبرا در آن مستقر هستند واگذار شد که در آن زمان فرمانده آن سرتیپ دوم خلبان یوسف قربانی بود.
همان سال تمرین گردانهای رزمی کرمانشاه بر اساس «جنگ نیابتی» در کرمانشاه آغاز شده و در رزمایش بیت المقدس در منطقهی «تنگه کنشت» و «سر پل ذهاب» به طور اختصاصی به اجرا درآمد.
خوشخدمتی خلبان یوسف قربانی در نهایت باعث شد او در خرداد سال ۱۳۹۶ جانشین هوشنگ یاری و فرمانده هوانیروز شد؛ ولی با همه این احوال، اعزام هلیکوپترهای هوانیروز ارتش به سوریه از دستور خارج گشت.
گفته میشود یکی از مراکزی که در سوریه مورد بازدید مستشاران هوانیروز جمهوری اسلامی قرار گرفت پایگاه التیفور (T4) بود که چند روز پیش در ۲۱ فروردین ۹۷ هدف حمله هوایی قرار گرفت که به اسراییل نسبت داده میشود.
در دو سال گذشته رژیم ایران تلاش کرد در هوانیروز با استفاده از امکانات محدود، یگان هلیکوپترها را تقویت و اورهال کند. نصب دوربین دید در شب، لانچر و سیستمهای ناوبری الکترونیک و ساخت چند مدل موشک از جمله این برنامهها بوده است.
در اواسط سال ۱۳۹۶ یک فروند هلیکوپتر ۲۰۹ اورهال شده برای تست دوربین دید در شب پرواز کرد اما سیستم جواب نداد و این هلیکوپتر در نصرآباد اصفهان سقوط کرد و دو خلبان آن جان باختند.
با برکناری صالحی و انتصاب عبدالرحیم موسوی عملا چاکری و گماشتگی در برابر «رهبر» و فرماندهان سپاه، در رأس ارتش تبدیل به افتخار شد و به تابوت سپردن ارتش ملی کلید خورد. با این حال همچنان بخشی از فرماندهان سپاه اعتماد لازم را به ارتشیها ندارند.
خلاء یگان هلیکوپتری مستقر در منطقه برای کمک به «جبهه مقاومت»، سپاه را در سال ۱۳۹۲ به فکر تاسیس هوانیروز انداخت و اوایل اسفند سال ۱۳۹۶ نخستین مرکز آموزشهای هوانوردی، «مرکز تحقیقات بالگردی و مرکز تعمیرات تخصصی بالگرد هوانیروز» را برای خود افتتاح نمود و حتی اقدام به ساخت هلیکوپترهایی با عنوان شاهد ۲۷۸ کرد.
حالا روسیه و سپاه به دنبال آن هستند در جریان عملیات آزادسازی ادلب که قرار است در هفتههای آینده آغاز شود بتوانند از یگانهای ارتش ایران نیز استفاده کنند.
طبق اطلاعات به دست آمده، علاوه بر مستشارانی از هوانیروز، از یگان پهپادهای نیروی زمینی و جنگال (جنگ الکترونیک)، تفنگداران دریایی نیز به سوریه اعزام شدهاند که این گروه در پادگان غورین در استان لاذقیه مستقر بودهاند.
اختلاف بدنهی ارتش و سپاه برای اعزام به سوریه
بخشی از مخالفتها در بدنهی ارتش و کمبود داوطلب اعزام، مربوط به تفنگداران دریایی ارتش است. این مسئله آنقدر علنی شده که به گوش علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی نیز رسیده است. روز ۲۷ فروردین ۹۷ آیتالله غلامعلی صفاییبوشهری امام جمعه بوشهر و نماینده ولی فقیه در این استان در دیدار با فرماندهان و مدیران ردههای مختلف «منطقه دوم نیروی دریایی سپاه»، گفته «حمایت و تقویت سپاه یک واجب شرعی و تضعیف آن حرام است و کسانی که سپاه را تضعیف میکنند در مسیر آمریکا و صهیونیست گام برمیدارند.»
«منطقه دوم نیروی دریایی ارتش» نیز در بوشهر است و قرار بود با کمک سپاه در لاذقیه پایگاه نظامی ایجاد کنند.