اعتماد ـ برجام؛ این توافق بینالمللی مهم جهانی با کارشکنیهای ترامپ و تهدیدهای او حال و روز خوبی ندارد. خبرها همه حکایت از خروج امریکا از برجام است. اما تبعات سیاسی این رخداد مهم چه خواهد بود؟
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه معتقد است که دستکم در کوتاهمدت بعد از خروج امریکا از برجام به واسطه معضلات اقتصادیای که به دنبال آن میآید، وضعیت جریان اصلاحطلب از این هم که هست ضعیفتر خواهد شد. به گفته زیباکلام شکست برجام به نفع تندروهای ایران تمام میشود.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
* در صورت لغو برجام جریانهای سیاسی چه افتوخیزهایی خواهند داشت؟
- در کوتاهمدت وقتی که آمریکا از برجام خارج شود، صرفنظر از اینکه در برجام بمانیم یا نمانیم، عملا این توافق تمام میشود. هر تصمیمی که ما در این خصوص بگیریم، برجام تمام شده است. وقتی ترامپ برجام را نمیپذیرد، تحریمهای جدیدی علیه ایران شروع میشود.
ابتدا تحریمها از سوی امریکا اجرایی خواهد شد و اجماع جهانی را به همراه نخواهد داشت اما خیلی طول نمیکشد که این مساله هم تغییر میکند. با توجه به نقش اقتصادی امریکا در دنیا اروپا هم مجبور میشود که تحریمها را دنبال کند. چین، ژاپن و کره جنوبی و کشورهای دیگری هم به دنبال آن تحریمها را آغاز میکنند.
چرا که مناسبات این کشورها با امریکا برایشان بیشتر اهمیت دارد تا ایران. به خاطر اینکه تحریمها مجددا اعمال میشوند، طبعا کشور متحمل ضرر و زیان میشود.
* در این صورت اصولگرایان چه شرایطی پیدا میکنند؟ آیا آنان وضعیت بهتری نسبت به شرایط فعلیشان پیدا خواهند کرد؟
- این مساله به ضرر مردم ایران و اقتصادمان خواهد بود. لیکن در کوتاهمدت به نفع اصولگرایان تندرو است. چرا که سخنان پیشینشان مبنی بر غیرقابل اعتماد بودن امریکا را تکرار میکنند. آنها میگویند که توافقی که آقای روحانی انجام داد اصلا به نفع کشور نبود. به هر حال در کوتاهمدت همهچیز به نفع تندروها پیش میرود. در بلندمدت البته اینگونه نیست.
در نتیجه وضعیت اقتصادی بحرانی که ادامه پیدا میکند دیر یا زود تندروها هستند که باید جوابگوی اقتصاد هولناک کشور باشند. قدرتشان را از دست میدهند.
* نسبت مردم با جریانهای سیاسی چگونه خواهد بود؟
- درست است که مردم از آقای روحانی گلایههایی خواهند داشت و محبوبیتش از این هم که هست کمتر خواهد شد اما به هر حال جریانات اصولگرای تندرو هستند که باید پاسخگوی دشواریها و مصایب کشور باشند. به هر حال مردم میگویند که روحانی تلاش خود را انجام داده تا برجام منعقد شود ولی امریکاییها نخواستند. سوال اساسی اینجاست که تبعات خروج امریکا از برجام معضلات اقتصادی است. در بلندمدت این معضلات اقتصادی متوجه تندروها خواهد شد.
عملا کسی از آقای روحانی توقعی ندارد چون قدرت و نفوذ و جایگاهش از این هم که هست کمتر خواهد شد.
* اصلاحطلبان تحت چنین شرایطی به چه سرنوشتی دچار میشوند؟
- جریان اصلاحات باید به مردم توضیح دهد که آیا واقعا آنگونه که تندروها مدعی هستند، مقصر اصلی ترامپ است یا تندروهای ایران نیز در این پیشامد سهیم هستند. در ایران از سال ۹۴ که توافق هستهای صورت گرفته تا به امروز همه تبلیغات این بوده که امریکاییها در پیش نرفتن برجام مقصر هستند و آنها بدعهدی کردهاند. هیچگاه این سوال مطرح نشده که ما از تیر ۹۴ چه سیاستهایی را اعمال کردیم؟
* اثرات اجتماعی لغو برجام را چه میدانید؟
- پایان برجام به زیان جریان دموکراسیخواه خواهد بود. تجربه نشان داده که وقتی بحران خارجی و وضع بد معیشت و اقتصاد وجود دارد، اولین قربانی جریان دموکراسیخواه است چرا که تندروها جلو افتاده و دست بالا را پیدا میکنند. دستکم در کوتاهمدت بعد از خروج امریکا از برجام به واسطه معضلات اقتصادیای که به دنبال آن میآید، وضعیت جریان اصلاحطلب از این هم که هست ضعیفتر خواهد شد.