ایران وایر، محمود احمدی نژاد، عضو مجمع تشخیص مصلحت ایران در یادداشتی که دیروز درباره خروج آمریکا از برجام منتشر کرده، نوشته است در جریان برجام، «بیش از ۳۰میلیارد دلار تاسیسات هسته ای متوقف یا از دور خارج شد.» این نخستین بار است که یک عدد قابل توجه برای هزینه های هسته ای ایران اعلام می شود. اسفند۹۳، محمد سعیدی، معاون اسبق سازمان انرژی اتمی، هزینه برنامه هسته‌ای ایران را کمتر از دو میلیارد دلار خواند. این رقم دو سال بعد توسط علی اکبر صالحی بیش از دو برابر اعلام شد: «پنج میلیارد دلار برای نیروگاه بوشهر و دو نیم میلیارد دلار برای نظنز، اراک و ... هزینه شده» است. ارقامی که مقام های جمهوری اسلامی درباره برنامه هسته ای اعلام می کنند، فاصله خیلی زیادی با برآوردهای خارجی دارد. آبان۹۲، برخی مقام های امنیتی اسرائیلی به خبرگزاری فرانسه گفتند که ایران ۴۰ میلیارد دلار صرف ساخت و نگهداری تاسیسات هسته ای کرده است. آیت الله خامنه ای، ۲۹دی۹۴ در نامه ای که به حسن روحانی درباره مذاکرات هسته ای نوشت، تاکید کرد: «در برابر آنچه در این معامله [توافق هسته ای] به دست آمده، هزینه‌های سنگینی پرداخت شده است». تاکیدی که به نظر می رسد با برآوردهای خارجی بیشتر تطبیق دارد دارد تا برخی برآوردهای داخلی.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
این اعداد و ارقام البته مربوط به ابعاد فنی این برنامه است. سال۹۲، دو موسسه آمریکایی موسسه کارنگی و فدارسیون دانشوران آمریکا در گزارشی اعلام کردند که ایران بیش از ۱۰۰میلیارد دلار به دلیل کاهش درآمدهای نفتی و سرمایه گذاری خارجی زیان دیده است. آبان همان سال، منابع اسرائيلی اعلام کردند که زیان های ناشی از تحریم ها، ۱۳۰ میلیارد دلار بوده است. گزارش های معطوف به سرسام آور بودن هزینه تحریم ها، فقط برآوردهای خارجی نیست. یک گزارش منتشرشده در تاریخ ۲۶دی۹۵ در روزنامه دنیای اقتصاد برآورد کرده است که تشدید تحریم ها و از دست دادن بازارها باعث شد که «در مجموع عدم‌النفع حدود ۴۰۰میلیارد دلاری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به کشور تحمیل شود.» اعداد و ارقام دیگری هم وجود دارد.
تلویزیون صدای آمریکا به نقل از احمد خرم، وزیر راه و ترابری دولت خاتمی نوشته که خسارت تحریم به اقتصاد ایران حدفاصل سال های ۹۰ تا ۹۲، ۴۲۰ میلیارد دلار بوده است. هفته نامه صدا هم گزارشی که اسفند۹۴ منتشر کرده، با اشاره به اضافه پرداخت های اجباری برای صادرات و واردات و هزینه و خسارت ناشی از کاهش فروش نفت، به نقل از یک منبع مطلب نوشته که تحریم ها، «روزی ۱۵۰میلیون دلار حداقل اضافه هزینه غیرقابل تردید از محل تحریم ها برای کشور به ارمغان آورده است. این میزان چیزی حدود یارانه ۱۲میلیون نفر در یک ماه است. یعنی یارانه ۱۲میلیون نفر در یک ماه، تنها در یک روز، هزینه شده است.»
عباس عراقچی: « اگر برنامه هسته ای کشورمان را بخواهیم صرفا با معیارهای اقتصادی بسنجیم، خسرانی بزرگ است. یاگر هزینه مواد تولیدی را بخواهیم محاسبه کنیم، اصلا تصورش را نمی توانیم کنیم»
تاکنون گزارشی درباره زیان های بخش خصوصی، هزینه های ناشی از بلوکه شدن سرمایه های ایران، فسادهای ناشی از تحریم و واسطه گری دلالانی چون بابک زنجانی و ...، در دوران تحریم هایی که بخش مهمی از آنها ناشی از تبعات برنامه هسته ای ایران بود، منتشر نشده و نمی توان گفت برنامه هسته ای و تحریم ها چه اندازه هزینه داشته یا خسارت زده اند. به همین اعتبار می توان تا اطلاع ثانوی این گفته عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران را مدنظر قرار داد که مرداد۹۴ در جلسه ای خصوصی به مدیران صداوسیما گفت: « اگر برنامه هسته ای کشورمان را بخواهیم صرفا با معیارهای اقتصادی بسنجیم، خسرانی بزرگ است. یاگر هزینه مواد تولیدی را بخواهیم محاسبه کنیم، اصلا تصورش را نمی توانیم کنیم»، چاه ویل هسته ای.
