رادیو زمانه، درحالی‌که کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا در تلاش برای حفظ توافق هسته‌ای به تهران سفر کرده، دو مقام ارشد امور خارجه ایران درباره تلاش‌های اروپا ابراز تردید کردند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران یکشنبه ۳۰ اردیبهشت پس از دیدار با میگل آریاس کانیته، کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا هشدار داد که برای حفظ «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام)، تنها حمایت سیاسی اروپا از آن کافی نیست:
«با خروج آمریکا از برجام انتظارات افکار عمومی از اتحادیه اروپا برای حفظ دستاوردهای برجام افزایش یافته و در شرایط کنونی حمایت سیاسی اروپا از برجام کافی نیست.»
او خواهان برداشتن گام‌های عملی از سوی اروپا برای حفظ برجام، از جمله افزایش سرمایه‌گذاری این اتحادیه در ایران شد.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
رهبران اروپایی برای حفظ برجام اعلام آمادگی کرده‌اند. آنها در تلاش برای محافظت از شرکت‌های اروپایی در برابر تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران هستند و از دولت‌ها می‌خواهند تا برای دورزدن جریمه‌های ناشی از تحریم‌های ایالات متحده مستقیماً به انتقال پول به بانک مرکزی ایران بپردازند.
اما مقام‌های اروپایی تصدیق می‌کنند که توانایی‌شان در مقابله با تحریم‌ها محدود است. همین حالا برخی شرکت‌های اروپایی در حال توقف مبادلات تجاری با ایران هستند. غول نفتی «توتال» از قطع احتمالی همکاری با ایران گفته. دی زد بانک یا بانک تعاونی مرکزی آلمان (DZ Bank)، دومین بانک بزرگ آلمان نیز تمام مبادلات مالی با ایران را معلق کرده است.
وزیر خارجه ایران با اشاره به همین موضوع پس از دیدار با کانیته گفت:
«تعهد اتحادیه اروپا بر اجرای برجام با اعلام انصراف احتمالی شرکت های بزرگ اروپایی از همکاری با ایران همخوانی و تطابق ندارد.»
پاسخ کمیسیونر انرژی اروپا که شنبه با چهار پیشنهاد احتمالی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران به تهران رفت، تغییر چندانی با قبل نداشت:
«خروج آمریکا از برجام مشکلاتی را برای اروپا به وجود آورده اما پیام اتحادیه اروپا، تداوم همکاری با ایران در حفظ و اجرای برجام است.»
دیپلمات‌های اروپایی پیش‌تر گفته بودند که سفر کانیته بیشتر اهمیتی نمادین دارد و نشانه حمایت از حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران است که تحت انتقاد تندروهای داخلی قرار گرفته. شکست برجام می‌تواند سرنوشت دولت روحانی را نیز در معرض خطر قرار دهد.
مشاور رهبر: اروپا مشکوک است
علی اکبر ولایتی، مشاور ارشد رهبر ایران در امور خارجه و عضو هیأت عالی نظارت بر برجام نیز یکشنبه حمایت اروپایی‌ها از توافق هسته‌ای را «متناقض» و «شک‌برانگیز» خواند.
او در نشستی خبری خواستار گرفتن تضمین از اروپا شد و همچون ظریف، مدعی «تناقض» در موضع اروپا شد:
«برخی اعضای اتحادیه اروپا می‌گویند به برجام پایبند هستند. برخی نیز در حوزه اقتصادی می‌گویند روابط اقتصادی را توسعه می‌دهند اما برخی مقامات اروپایی می‌گویند بنا نیست جلوی آمریکایی‌ها بایستند و تضمین بدهند.»
اشاره اصلی ولایتی نیز به شرکت نفتی توتال بود که به گفته او، «عکس یادگاری گرفتند اما موقع عمل که شد می‌گویند "ما در مقابل فشارهای آمریکا نمی‌توانیم بایستیم"».
رهبران اروپا پیش از این درباره لزوم محدودکردن برنامه موشک‌های بالستیک ایران و مقابله با دخالت‌های منطقه‌ای این کشور کنار ایالات متحده ایستاده‌اند. آنها حالا به گزارش رویترز در مذاکره با چین و روسیه در تلاشند تا با تعیین کمک‌های مالی چندین میلیارد دلاری برای ایران، این کشور را به امضای توافق جدیدی بر سر این موارد و نیز دائمی‌شدن محدودیت برنامه هسته‌ای‌اش راضی کنند. تلاشی برای اطمینان‌دادن به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده تا بار دیگر تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند.
ولایتی پیش‌تر تأکید کرده بود که ایران بر سر این موارد مذاکره نخواهد کرد.
