رادیو زمانه ـ ژان ایو لودریان در گفتوگوی تازهای از جنگ سوریه و برنامه هستهای ایران بهعنوان بحرانهای کنونی و اصلی خاورمیانه نام برد و گفت ادغام این دو بحران وضعیت را پیچیدهتر کرده است. وزیر خارجه فرانسه همچنین دستور هستهای رهبر جمهوری اسلامی برای تدارک بالا بردن ظرفیت غنیسازی اورانیوم را خطرناک توصیف کرد اما گفت از خطر قرمز هنوز عبور نکرده است.
ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه چهارشنبه ۶ ژوئن / ۱۶ خرداد در گفتوگو با رادیو «یوروپ ـ ۱» گفت خطر بزرگ جنگ میان ایران و اسرائیل وجود ندارد اما وضعیت بحرانیِ خاورمیانه همچنان نگرانکننده است.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
لودریان تدارک ایران برای افزایش ظرفیت غنیسازی اورانیوم را «ناخوشایند» خواند و آن را نوعی تحریک دانست و گفت: «همیشه خطرناک است با خطوط قرمز بازی کنیم، اما این اقدام ایران ... همچنان در چارچوب توافق [هستهای] وین قرار دارد.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روز سهشنبه گذشته با دستور به سازمان انرژی اتمی ایران برای تدارک افزایش ظرفیت غنیسازی اورانیوم خواست تا فشار ایران بر طرفهای اروپایی برجام را که خواهان حفظ توافق هستهای هستند، بیشتر کند.
روز گذشته، سهشنبه ۵ ژوئن / ۱۵ مرداد بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در یک پیام ویدئویی درباره دستور هستهای علی خامنهای گفت: «ما از این امر متعجب نشدیم. ما به ایران اجازه نمیدهیم به سلاح هستهای دست یابد.»
دستور تدارک افزایش ظرفیت غنیسازی اورانیوم احتمال تنش بیشتر میان اسرائیل و ایران و خطر جنگ میان این دو کشور را مطرح کرد، اما وزیر خارجه فرانسه معتقد است که «فعلاً در چنین وضعیتی قرار نداریم». او در همین حال تأیید کرد که «در هفتههای اخیر شاهد ادغام صحنههای خطرناک بودهایم».
بهگفته لودریان «مسئله ایران حل نشده است (...) [در منطقه] از یک سو مسئله سوریه و رویدادهای غمانگیز آن و لاینحل ماندن صلح قرار دارد که با آن آشنا هستیم، و از سوی دیگر مسئلهی ایران وجود دارد که بخشی از آن با توافق هستهای وین حل شد.»
وزیر خارجه فرانسه افزود: «موضوع جدید این است که این دو صحنه در حال ادغام در یکدیگرند، نشانه آن هم حملات اسرائیل به مواضع پیشبردهشده ایران در سوریه است. مسئلهای که بسیار خطرناک میشود. از سوی دیگر مسئله ایران در بخشهای دیگر وجود دارد که ما و اسرائیل نگرانیهای مشترکی در مورد آن داریم؛ از جمله اینکه پس از ۲۰۲۵ [که توافق هستهای به انجام رسید] چه پیش خواهد آمد؟ یا اراده ایرانیها برای پیشبرد برنامه موشکی و انتقال آن به گروههایی مانند حزبالله و حوثیهای یمن بهطوری که آنها بتوانند از این موشکها استفاده کنند چه خواهد شد و خواست برتریطلبی ایران و حضور در منطقه بهطور مستقیم یا توسط گروههای مورد حمایتش؟ این مسائل قابل قبول نیست.»
ژان ایو لودریان میگوید حل کل مسائل مربوط به ایران نیازمند مذاکرات عمومی جهانی با حفظ توافق هستهای است، زیرا بهگفته او این توافق مانع از دسترسی ایران به سلاح هستهای میشود و توسط چندین کشور امضا شده است، با این حال «باید [از این توافق] فراتر رفت».
او گفت در چنین شرایطی هم باید در راستای حل مسئله جنگ سوریه و هم مذاکره با ایران برای رفع نگرانیهای امنیتی حرکت کرد. وزیر خارجه فرانسه درباره سوریه، دو مذاکره صلحی که همزمان توسط سازمان ملل از یک سو و از سوی دیگر توسط روسیه، ایران و ترکیه در شهر آستانه پیش میروند را ناکارآمد خواند و گفت «گروه دیگری متشکل از فرانسه، آمریکا، آلمان، بریتانیا، اردن، مصر و عربستان سعودی شکل گرفته که تلاش میکند روند صلح را پیش ببرد.
او با تأکید بر اینکه «باید همه درباره این موضوع گفتوگو کنند» افزود: «ما باید بر مسائل اصلی و مشترک گروههای مذاکرهکننده درباره آینده سوریه تأکید کنیم: یکپارچگی این سرزمین، چگونگی تغییر قانون اساسی که منجر به خروج از بحران شود و روند انتخابات. در این سه مورد ما میتوانیم پیشرفت کنیم. این موضوعات بهطور مستقیم به اسرائیل هم که امنیت خود در منطقه را در خطر میبیند، مربوط است.»
در روزهای گذشته اسرائیل بهشدت بر خروج نیروهای ایران از خاک سوریه اصرار ورزیده و در این راه به توافقهایی با روسیه نیز دست یافته است. با این حال مقامهای سوری و ایرانی همچنان بر حضور نیروهای نظامی ایران در سوریه تأکید میکنند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل روز گذشته در دیدار با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در پاریس بار دیگر بر خروج ایران از سوریه تأکید کرد.
در چنین شرایطی مسئله هستهای ایران با مسائل منطقهای از جمله جنگ سوریه و حضور ایران در این کشور نیز گره خورده است.