اینک جهان در برابر این سوالات و ابهامات قرارگرفته است که آیا بازیگران سیستمی و قدرتمند اعم از اینکه عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل باشند یا نباشند در برابر زیاده خواهی های آمریکا خواهند ایستاد؟ آیا این کشورها اساسا توان ایستادگی در برابر سلطه طلبی ترامپ را خواهند داشت؟ آیا این بازیگران که با یکدیگر اختلاف نیز دارند اراده و استعداد حل اختلافات و تجمیع حول محور ایده ها و منافع مشترک را با هدف حفظ استقلال و عزت ملت و کشور خود را دارند؟ آیا این همه کشور توان خروج از سلطه دلار و سیستم مالی و بانکی آمریکا را دارند؟ آیا این همه کشور توان آن را ندارند که برای شرکتهای اروپایی، روسی و چینی و غیره که به دلیل ترس از تحریمهای آمریکا ایران را ترک می کنند از طریق ایجاد فرصت برای سرمایه گذاری در کشورهای خود چنان منافعی برای آنها تامین کنند که آمریکا را ترک کنند و روانه این کشورها شوند تا آمریکا را وادار به پذیرش نظم نوین چندقطبی بین المللی کنند؟ آیا روسیه نمی تواند قلدری نکند و مشکلات خود را با اروپا و پیرامون خود حل کند تا با هم افزایی با اروپا و چین و هند در برابر آمریکا مقاومت کنند و امریکا را تضعیف کند؟ آیا این همه واحد سیاسی عضو سازمان ملل متحد توان اتحاد واقعی و هم افزایی قدرت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، دیپلماتیک و نظامی در برابر به انعطاف کشاندن آمریکا و گرفتن فرصت از این کشور برای ایجاد شکاف و تفرقه میان خودرا ندارند؟ آیا کشورهای مناطق مختلف توان و اراده مذاکره برای حل اختلافات فیمابین و تشکیل مدل های همکاریهای امنیتی و اقتصادی با یکدیگر را ندارند؟ (من جمله در خاور میانه و خلیج فارس) تا مانع از فوبیا سازیهای دینی، مذهبی، قومی و ملی از سوی آمریکا و ایجاد تفرقه و جنگ میان خود نشوند و پولهای ملت های خود را به جیب آمریکا و سلاح فروشان جهانی سرازیر نکنند؟ و بسیاری سوالات و ابهامات بی پاسخ مانده که میتواند تصویر روشنتری از شرایط کنونی و آینده نظام بین الملل بدست دهد.

راه حفظ امنیت و منافع ملی در جهان سلطه گر در هزینه کردن با اقدامات سلبی نیست، بلکه در متحد شدن جهان سلطه پذیر در برابر آمریکای سلطه گر و هر کشور دیگری است که دست از همراهی با این سلطه طلب بر نمی دارد.

هرچند بنظر می رسد امروز توان ایستادگی نرم افزاری و اقتصادی از سوی کشورهای تحت سلطه در برابر امریکا وجود دارد اما اراده آن دیده نمی شود اما همراهی حداکثری بازیگران جهانی با اروپا که در برابر خروج آمریکا از برجام و جنگ تجاری امریکا علیه خود ایستادگی می کنند می تواند مسیر نظام بین الملل را از تک قطبی سلطه و قدرت محور بسوی چند قطبی عدالت محور سوق دهد.

در شرایطی که دونالد ترامپ با اتخاذ تصمیمات یکجانبه و ناهماهنگ حتی در برابر متحدین قدیمی آمریکا سلطه گرانه ظاهر می شود و حتی در اجلاس چند روز پیش گروه هفت در واکنش به اظهارات نخست وزیر کانادا مبنی بر اعمال تعرفه به واردات از امریکا در برابر اقدام دولت ترامپ، آن هم در آستانه دیدار قریب الوقوعش با رهبر کره شمالی در سنگاپور امضای خود را از بیانیه پایانی نشست پس گرفت و بار دیگر غیرقابل اعتماد بودن به خودش و دولت آمریکا را به نمایش گذاشت، کشورهای اروپایی، چین، روسیه و دیگر متحدین آمریکا و سایر کشورهای جهان باید با بی اعتمادی به آمریکا که حتی از دوره پساترامپ هم می تواند ادامه یابد، جبهه متحدی در برابر امریکا ایجاد کنند و به مرور زمان خود را از زیر سلطه آمریکا برهانند و حتی آمریکا را به دنبال خود بکشانند، هرچند چنین ایده ای در جهان کنونی می تواند مدینه فاضله تلقی شود اما تلاش در این مسیر و رسیدن به نتایج حداکثری نمی تواند مدینه فاضله باشد. شش کشور گروه هفت باید از اجلاس اخیر درس عبرت بزرگی بگیرند چرا که برغم امتیازاتی که در بیانیه پایانی نشست از جمله عدم اعلام حمایت از برجام هسته ای ایران به ترامپ داده بودند، ترامپ با عصبانیت امضای خود را پس گرفت.

اینک سازمان کشورهای غیرمتعهد، سازمان همکاری کشورهای اسلامی، سازمان همکاریهای شانگهای، اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب، اعضای سازمان ملل متحد و دیگر نهادها و سازمانهای منطقه ای و بین المللی باید در پایانه دومین دهه قرن بیست و یکم بخود آیند و سرنوشت نظام نوین بین المللی بدون سلطه آمریکا را رقم بزنند، برای همه کشورهای جهان مایه سرافکندی است که یک کشور به نام آمریکا بتواند همه آنها را تحریم کند اما همه این کشورها یکجا نتوانند با حل اختلافات و رسیدن به اشتراکات، آمریکا را تحریم کنند، صد البته نقش کشورهای چین و امریکا و اروپا و اعضای گروههای بیست و هفت و کشورهای مهم خاورمیانه و خاور نزدیک و دور در این راستا بسیار مهم خواهد بود. همه سازمانهای منطقه ای و جهانی باید از طریق گفتگوهای دو و چند جانبه رسیدن به دیدگاهها و منافع مشترک و رفع نگرانیهای متقابل نسبت به تقویت انسجام و وحدت تلاشهای مضاعفی کنند تا منفذی برای سوء استفاده آمریکا و هر قدرت دیگری که قصد همراهی با حق و عدالت را ندارد، باقی نگذارند و چه نیکوست ایران در خارج نزدیک خود و در شرایطی که به اروپا نیز مذاکرات ابقای برجام را ادامه می دهد در این راستا همت والایی ازخود به نمایش بگذارد. بهترین فرصت اکنون است که کشورهای جهان و حتی متحدین آمریکا هر روز نسبت به ترامپ و دولتش بی اعتماد می شوند و ترامپ در این فضای بی اعتمادی که ایجاد کرده، برغم اینکه دکترین امنیت ملی آمریکا، روسیه را دشمن تلقی می کند، در پی آن است که ناز پوتین را بخرد تا مبادا اسنادی قبل از برگزاری انتخابات میان دوره ای کنگره منتشر شود که به زیان حزب جمهوریخواه امریکا و شخص ترامپ باشد، هرچند که پیروزی حزب در انتخابات پیش رو سخت می نماید و این هم فرصتی است برای ایران و اروپا که باید از آن بهره برداری کنند.