شبکه بیان، با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ، مواضع خصمانه وی علیه جمهوری اسلامی رنگ و بوی جدی به خود گرفت. این مواضع از اواسط اردیبهشت ماه سال جاری با امضا نکردن تمدید لغو تحریمها از سوی وی علنیتر شد. بر مبنای فرمان ترامپ به وزارت خزانهداری آمریکا، این وزارتخانه ملزم شده است تا هرچه زودتر شرایط بازگشت تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای ایران را آماده کند.
در واقع در گام نخست بازگشت تحریمها، محدودیتهای آمریکا برای اقتصاد ایران که با توافق برجام تعلیق شده بودند، بار دیگر در یک فرآیند کوتاهمدت به اقتصاد ایران تحمیل خواهند شد.
وزارت خزانهداری آمریکا همچنین به کلیه افراد حقیقی و حقوقی که در حوزههای مرتبط با تحریمهای هستهای با ایران در حال همکاری هستند تا ششم آگوست (۱۵ مرداد) یا ۴ نوامبر (۱۳ آبان) فرصت داده است تا اقدامات لازم برای جلوگیری از تحریم شدن از سوی آمریکا را اعمال کنند.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
وزارت خزانهداری آمریکا در متن منتشر شده دوره تنفس ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه برای بازگشت تحریمها در نظر گرفته است، بر این اساس تحریمهایی که در پایان موعد ۹۰ روزه (15 مرداد ماه) تنفس اعمال خواهند شد عبارتند از:
1. خرید و فروش اسکناس یا اسناد مبتنی بر دلار از سوی دولت ایران
2. خرید و فروش طلا و سایر فلزهای گرانبها، خرید، تامین یا انتقال فلزاتی نظیر گرافیت
3. فلزات خام یا نیمهخام مانند آلومینیوم و آهن، زغالسنگ و نرمافزارهای مورد استفاده از سوی صنایع ایران
4. افتتاح حساب ریالی در خارج از مرزهای ایران و مبادله ریالی با ارقام قابل توجه
5. تامین مالی خارجی و خرید اوراق منتشرشده از سوی دولت ایران
6. خودروسازی و قطعات خودرو
7. خرید و فروش و تامین قطعات هواپیما
8. فرش و مواد خوراکی تولید شده در ایران
9. فعالیت بندرگاهی، کشتیرانی و صنایع کشتیسازی ایران ازجمله خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و کشتیرانی جنوب و شرکتهای وابسته
10. مبادلات نفتی و هر گونه خرید مواد پتروشیمی از ایران، شرکت ملی نفت، نفتیران و شرکت ملی تانکرسازی ایران
11. هر گونه مبادله مالی بین موسسات مالی بینالمللی با بانک مرکزی ایران یا موسسات مالی ایرانی
12. همکاری در بخش انرژی (به خصوص نفت و گاز)
13. همکاری با ایران در قالب تعهدات خدماتی، بیمهای و بیمه اتکایی
همان گونه که مشخص است اغلب این موارد به گلوگاههای اساسی اقتصاد ایران مرتبط هستند و در صورت بازگشت، عملا اقتصاد ایران را فلج خواهند کرد. چنان که حتی بیش از یک ماه مانده تا اعمال آنها، وضعیت اقتصاد ایران به مرز بحرانی رسیده است و سران حکومت هیچ چارهای برای بهبود وضعیت کنونی ندارند. به نظر میرسد تنها راه جلوگیری از فروپاشی اقتصادی، حاکم کردن منطق بر سیاستهای داخلی و منطقهای و مذاکره مستقیم با آمریکاست. حتی در صورت ماندن اروپاییها در برجام، اعمال همین 13 مورد تحریم میتواند به زمینگیر شدن جمهوری اسلامی (چنان چه در سالهای 1390 و 1391 رخ داد) منجر شود.
واردات ویسکی و ودکا به ایران ممنوع شد
در راستای مقاومت جمهوری اسلامی جهت خارج نشدن ارز از کشور، واردات 1339 کالا ممنوع شد.
در میان این کالاها، آنچه که باعث تعجب بسیاری شده بود، ممنوعیت واردات ویسکی، ودکا و سایر مشروبات الکلی است.
این تعجب ها در حالیست که بنابر گزارشات میدانی در ایران، از حدود 5 سال پیش، مشروبات الکلی که در پوشش سایر اقلام وارد کشور می شدند، به قیمتی چند برابر ارز آزاد فروخته می شدند.
از دیگر موارد، ممنوعیت ورود کاندوم به کشور است که درج این کالا در فهرست، به نوعی ثابت کننده این موضوع است که فهرست منتشر شده، تنها بر روی کاغذ نوشته شده و گوش واردکنندگان به این دستورالعمل ها بدهکار نیست؛ چرا که واردات کاندوم پیشتر در سال 1391 و در اواخر دولت دوم محمود احمدی نژاد به علت "غیر ضرور و لوکس بودن" ممنوع شده بود.
گرچه "اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران" بعدتر اعلام کرد که واردات این کالا ممنوعیت ندارد اما ممکن است ثبت سفارش نشود. به گزارش وبسایت این مرکز "ورود کاندوم (مشمول ردیف 40141000) ممنوعیت ندارد، گرچه ممکن است در مواقعی ثبت سفارش نشود ولی در هر حال ورود آن آزاد است (پس از ثبت سفارش و اخذ مجوز وزارت بهداشت) جزء گروه 10 می باشد. ارز مبادله ای تعلق نمی گیرد و سود بازرگانی دو برابر است."
از دیگر اقدامات مقامات جمهوری اسلامی از جمله آیت الله خامنه ای، درخواست او از مردم برای انجام ندادن سفرهای خارجی به استثنای سفرهای زیارتی است.
وی روز جمعه، 25 خردادماه، در نماز جمعه عید فطر در حالی که باز هم تمام فشارها و تنگناهای اقتصادی را «توطئه اصلی دشمن» و هدف آن را «خسته و ناامید کردن مردم» خوانده بود، در ادامه سخنان خود از کسانی که به گفته او عادت کرده اند به سفرهای خارجی که «غیر ضروری و تفریحی» هستند بروند، خواست که این عادت را ترک کنند.
پیشتر ولی الله سیف -رییس کل بانک مرکزی- سخنانی مشابه ایراد کرده بود و ضمن اعلام آنکه مردم ایران، بیش از حد معمول به سفرهای خارجی می روند، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مردم تنها 5 هزار یورو اجازه خروج ارز از کشور را دارند و در کنار آن قادر به تامین هزار یورو بیشتر برای سفرهای خارجی خود نیستند گفت: مردم می توانند سفر خود را اندکی به تاخیر اندازند و البته باید با شرایط جدید نیز خود را وفق دهند و صبر داشته باشند.
به نظر می رسد مسئولین جمهوری اسلامی، خود نیز در این شرایط و بحران های متعدد در عرصه های مختلف، نمی دانند به کدام سوی باید بنگرند و تنها به گرفتن تصمیمات لحظه ای، احساسی و غیر کاشناسانه روی آورده اند.