در جامعه شناسی خیزشهای اجتماعی همواره به شورشهای مرتبط با دغدغه نان، زمین، کار، آزادی، جنبشهای ملی، زنان و ضد تبعیض و انگیزههای آن پرداخته شده است. اما مسائل محیط زیستی و به ویژه شورش آب به ویژه در چند سال اخیر یکی ازجدیدترین انگیزههای ناآرامیهای اجتماعی در ایران است که روز به روز ابعاد گسترده تری به خود میگیرد. در گفتگو نخست خود با الهه روانشاد از رادیو فردا درباره حوادث خرمشهر اشاره کردم که تظاهرات مردم در خرمشهر و به گلوله بسته شدن آن توسط نیروهای انتظامی حکومت هم حکایت از ابعاد رو به گسترش این معضل اجتماعی و محیط زیستی در ایران دارد و هم نشانگر خشم تلنبار شدهای است که در پی اعتراضات مردم روزبه روز ابعاد انفجاری تری به خود میگیرد. این رخدادهای زنجیرهای و شایعه فروش آب به کشورهای همسایه در جریان اعتراضات خرمشهر - مستقل از صحت و سقم آن- نشانگر فراگیر شدن بی اعتمادی مردم به حکومت است. این که در هر اعتراض اقتصادی، سیاسی یا محیط زیستی مردم جمهوری اسلامی را زیر پرسش قرار میدهند که به جای حمایت از شهروندان خود، سرمایههای هنگفتی را صرف حمایت از غزه، لبنان و سوریه و... میکند، نشانگر ناخرسندی همزمان از سیاست خارجی و داخلی نظام است و مرتبط دانستن این دو با یکدیگر است. گلوله باران این تظاهرات که تنها در اعتراض به شوری و کمبود آب برپا شد، نشان از عزم نظام برای جلوگیری از همگانی شدن و سرایت اعتراضات است و تداعی گر وضعیت بحرانی سالیان ۵۶ -۵۷ در ایران است. این سرکوبهای خونین اما تنها انزجار همگانی از نظام موجود را گسترده تر میسازد. راه حل قهری و پلیسی قادر به مهار مردم ناراضی نیست، بلکه تنها شکاف حکومت و ملت را به پرنشدنی ترین لحظه تاریخی خود نزدیک میسازد.
در گفتگوی دیگری با رویا ملکی از رادیو فردا درباره اعتصاب بازار ضمن اشاره به عوامل اقتصادی و نقش نوسانات ارزی و گرانی دلار در اعتراضات اخیر به دلایل به فوریت خصلت سیاسی یافتن اعتراضات اقتصادی و نقش شبکههای مجازی و رسانهها در فراگیر ساختن این اعتراضات پرداخته و پیش بینی کردم با توجه به ناتوانی حکومت در ریشه کن کردن این اعتراضات و تداوم زنجیرهای آن احتمال بروز خیزشهای سراسری بیشترشده و باورم به این که ایران آبستن انقلابی دیگر و از نوع دیگری است افزایش یافته است.
در گفتگوی تازهای با رضا گوهر زاد در برنامه چالش تلویزیون اندیشه درباره سه موضوع مهم در رابطه با اعتراضات اخیر و تکاپوهای اپوزیسیون هشدار دادم. ۱- به بهانه گرامیداشت زنده یاد علی اصغر حاج سید جوادی بر اهمیت فاصله گیری روشنفکران از مداحی و حمایت از قدرت حاکم که امروزه بیش از هر زمان دیگر از اکتوالیته برخوردار است تاکیدکردم. برخلاف تصور بسیاری، جامعه از حافظه تاریخی نیرومندی برخورداراست. این بدان معنا است که هرچه زمان میگذرد رویکرد منفی مردم به روشنفکرانی که طی چند دهه آشکار و پنهان به حمایت از حکومت اسلامی پرداخته یا در توجیه سیاستهای داخلی و خارجی آن سنگ تمام گذاشته یا در بهترین حالت وظیفه اپوزیسیون را "ارشاد رهبری" دانستهاند، بیشتر میشود. ۲ - درتوضیح ویژگیها و خصلت زنجیرهای اعتراضات اجتماعی اخیر و نقاط قوت و ضعف آن و از جمله خلا رهبری سیاسی، آنرا مانعی تعیین کننده در سراسری شدن اعتراضات نداسته و برآنم این اعتراضات دیر یا زود خصلت سراسری به خود خواهد گرفت. ۳ در نقد پروژه و کنفرانسهای چلبی سازی تلاش برای آلترناتیو سازی در خارج از کشور به نقش اعتماد زدایی آن در جامعه اشاره کرده و براهمیت همگرایی جمهوری خواهان و شکل بخشیدن به آلترناتیوی مستقل، مسالمت جو، دمکراتیک و سکولار که محصول پیوند بین مخالفان در داخل و خارج از کشور باشد تاکید کردم. این سه گفتگوی تازه و مرتبط با هم را میتوانید در لینکهای زیر ببینید.
https://www.radiofarda.com/a/
https://www.facebook.com/