رادیو زمانه ـ در پی پیشنهاد دونالد ترامپ به رهبران جمهوری اسلامی برای مذاکره بدون پیششرط، مقامهای اصلی جمهوری اسلامی واکنش فوری نشان ندادند. نخستین واکنشها از بیاعتمادی به این پیشنهاد حکایت دارند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا شب گذشته، دوشنبه ۳۰ ژوئیه / ۸ مرداد در نشست خبری مشترک با جوزپه کونته، نخستوزیرایتالیا در پاسخ به این پرسش که آیا مایل است با حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران دیدار کند، گفت: «من آمادهام با هر کسی دیدار کنم. من به ملاقات اعتقاد دارم». ترامپ اعلام کرد که این دیدار «بدون هیچ پیششرطی خواهد بود».
رئیسجمهوری آمریکا در همین حال بار دیگر توافق هستهای با ایران را توافقی «مضحک» خواند و گفت به آن پایان داده است. ترامپ تأکید کرد که ایران هرگز نخواهد توانست به سلاح هستهای دست یابد.
این سخنان ترامپ بازتاب گستردهای در رسانههای جهان یافت.
در ایران اما نخستین واکنشها از سوی مشاور حسن روحانی، یکی دو نماینده مجلس و یک رسانه وابسته به نهادهای نظامی صورت گرفت.
حمید ابوطالبی، مشاور رئیسجمهوری ایران در صفحه توئیتر خود به سخنان ترامپ واکنش نشان داد: «احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومتها، و بازگشت آمریکا به برجام، هموارکننده مسیر سنگلاخ کنونی است. گفتوگوی تلفنی رؤسایجمهوری دوکشور در سازمان ملل در سال ۱۳۹۲، بر این باور استوار بود که میتوان با التزام به ابزار گفتوگو در مسیر اعتمادسازی گام برداشت. برجام دستاورد التزام به گفتوگو است؛ باید آن را پذیرفت.»
سال گذشته در مجمع عمومی UN پس از تهدید ملت بزرگ ایران، موضوع ملاقات دو رییس جمهور مطرح شد؛ اکنون هم پس از خروج از برجام، ملاقات بدون پیش شرط عنوان می شود!
-- Hamid Aboutalebi (@DrAboutalebi) July 30, 2018
کسانی که به گفتگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم ملتزم باشد: pic.twitter.com/NN0jK8evmh
ابوطالبی همچنین افزود سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل پس از تهدید آمریکا ملاقات دو رئیسجمهوری مطرح شد؛ «اکنون هم پس از خروج از برجام، ملاقات بدون پیششرط عنوان میشود! کسانی که به گفتوگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم ملتزم باشند.»
به گزارش یورونیوز حسن روحانی هم در واکنش به ابراز تمایل دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به دیدار با مقامهای ایران گفت اکنون توپ در زمین اروپاست.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری ایران، حسن روحانی صبح سهشنبه ۹ مرداد در هنگام دریافت استوارنامه رابرت مکایر، سفیر جدید بریتانیا در تهران گفت: «امروز در مقطع تاریخی بسیار مهمی در رابطه با برجام قرار داریم و بیان شفاف موضع اروپا نسبت به اقداماتی که باید برای جبران خروج غیرقانونی آمریکا از برجام انجام دهد، برای ملت ایران بسیار حائز اهمیت است.»
آقای روحانی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران هرگز به دنبال تنش در منطقه نبوده و نمیخواهد مشکلی در آبراههای جهانی ایجاد شود، اما هیچ گاه از حق خود در صادرات نفت نیز به راحتی نمیگذرد.»
محمود صادقی، نماینده اصلاحطلب مجلس ایران نیز در صفحه توئیتر خود به این جمله کوتاه بسنده کرد: «نقض پیمان برجام بدتر از هر پیش شرطی است.»
نقض پیمان برجام بدتر از هر پیش شرطی است. https://t.co/TX8LJHf2UD
-- محمود صادقی (@mah_sadeghi) July 30, 2018
در همین حال، ولیالله نانواکناری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در اینباره گفته است: «ترامپ برای اثبات ادعایش در وهله اول باید تعهدات برجامی را اجرا کند و بعد به دنبال مذاکرات در موضوعات غیربرجامی باشد. اگر واقعاً ترامپ میخواهد با ایران مذاکره کند، اول به تعهدات پایبند باشد.»
نانواکناری ترامپ را عدم «ثبات رأی» متهم کرد و گفت: «ترامپ فرد قابل اعتمادی نیست و در گفتار و عملش تناقض وجود دارد.»
خبرگزاری فارس نیز تفسیر تفصیلیای بر پیشنهاد ترامپ نوشته و نتیجه گرفته است که «دیپلماسی ترامپی» دنبال تسلیم ایران است نه گفتوگو. فارس در این تفسیر به کسانی که خواهان مذاکره با آمریکا هستند نیز تاخته است.
این خبرگزاری هم به عدم پایبندی آمریکا به توافق هستهای اشاره کرده و نوشته است: «همه میدانند که ترامپ با فشار اقتصادی بهدنبال از پای درآوردن نظام اقتصادی ایران با هدف گرفتن امتیازات سیاسی است.»
فارس گفته که «اینکه ترامپ میگوید بدون پیششرط آماده مذاکره است از بیخ و بن دروغ است چرا که مایک پمپئو، وزیر خارجه او، پیشتر شرایط مدنظر ایالات متحده را مورد تصریح قرار داده است.»
مایک پومپئو ۲۱ مه / ۳۱ اردیبهشت در سخنانی گفت که کشورش سختترین تحریمهای اقتصادی را علیه ایران اعمال خواهد کرد، مگر آنکه جمهوری اسلامی ایران ۱۲ شرط را برآورده کند. از جمله این شروط میتوان به اینها اشاره کرد: ایران سویههای نظامی فعالیتهای هستهایش قبل از برجام را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کند، توقف کامل غنیسازی اورانیوم از جمله بستن رآکتور آب سنگین، دسترسی بیقید و شرط به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازرسی همه پایگاهها در سراسر ایران، توقف توسعه موشکهای بالستیک و توقف آزمایش موشکهایی با قابلیت حمل سلاح هستهای، توقف حمایت از «گروههای تروریستی» از جمله حزبالله لبنان، حماس و جهاد اسلامی، شناسایی استقلال عراق و موافقت با خلع سلاح شبهنظامیان شیعه در این کشور، توقف حمایت از حوثیهای یمن، خروج سپاه قدس و همه نیروهای تحت امر آن از سوریه، توقف حمایت از طالبان و دیگر گروههای تروریستی در افغانستان، و توقف حمایت سپاه قدس از گروههای تروریستی و همپیمانان شبهنظامیاش.
خبرگزاری فارس که ترامپ را « تاجر قمارباز آمریکایی» خطاب کرده، نوشته است: «مرور آن ۱۲ شرط یا خواستهای که پومپئو مطرح کرد نشان میدهد که او نه بهدنبال مذاکره از موضعی برابر که بهدنبال تسلیم ایران است. این تسلیم نه فقط تسلیم مادی که تسلیم هویتی است که نمود عینی آن خواسته آمریکا برای ترک محور مقاومت است؛ محوری که در سراسر منطقه عرصه را بر واشنگتن و متحدینش تنگ کرده است.»