«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه مشترکی با وزیران خارجه سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان، ضمن ابراز تأسف از بازگشت تحریمهای آمریکا در پی خروج این کشور از توافق هستهای با ایران، برجام را «عنصری کلیدی برای معماری منع اشاعه هستهای در جهان» توصیف کرده و گفته است که انتظار میرود ایران به «اجرای کامل تعهدات هستهای خود ذیل توافق هستهای ادامه دهد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «اعضای باقیمانده برجام، متعهد شدهاند که از جمله، کانالهای مالی موثر با ایران و ادامه صادرات نفت و گاز ایران را حفظ کرده و تداوم بخشند.
قانون مسدودساز چیست؟
اتحادیه اروپا اولین بار در سال ۱۹۹۶ با هدف مقابله با آثار فراسرزمینی تحریمهای یکجانبه آمریکا، قوانین مسدودساز تحریمی را تدوین کرد. این قوانین شرکتهای اروپایی را از تبعیت از تحریمهای یکجانبه آمریکا بازداشته و این امکان را به آنها میدهد که با شکایت از ایالات متحده یا افرادی که به واسطه تحریم بر آنها خسارت تحمیل کردهاند، غرامت دریافت کنند.
قوانین مسدودساز شرکتهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا را ملزم میکند ظرف ۳۰ روز پس از آنکه به واسطه آثار فراسرزمینی تحریمهای اتحادیه اروپا متحمل خسارت شدند، شورای اروپا را در جریان قرار دهند. شرکتهای اروپایی همچنین از رعایت آثار فراسرزمینی تحریمهای مشمول قوانین مسدودساز، منع شدهاند. علاوه بر این، این قوانین احکام دادگاههای خارجی که بر اساس آثار فراسرزمینی تحریمهای آمریکا وضع شده باشند را در اتحادیه اروپا بیاثر میکند.
پس از خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران، سران اتحادیه اروپا روز ۱۶ می (۲۶ اردیبهشت) با به روزرسانی قوانین مسدودساز موافقت کرده و شورای اروپا را موظف کردند که تحریمهای مرتبط با هستهای یکجانبه آمریکا علیه ایران را به فهرست تحریمهای مشمول قوانین مسدودساز بیافزاید. شورای اروپا روز ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) رسما این روند را آغاز کرد.
در فرآیند به روزرسانی این قوانین، شورای امور خارجی اروپا و پارلمان اروپا هم حق اظهار نظر دارند و میتوانند با این کار مخالفت کنند. این دو نهاد تا روز ۷ آگوست (۱۶ مرداد)، یعنی دو ماه پس از آغاز رسمی فرآیند به روزرسانی، برای اعلام مخالفت با این اقدام فرصت دارند. شورای اروپا ماه گذشته رسما عدم مخالفت خود را با به روز رسانی قوانین مسدودساز اعلام کرد. فردا با عدم اعلام مخالفت پارلمان اروپا با این اقدام، قوانین مسدودساز رسما اجرایی خواهند شد.