باجگیری از دولت اوباما

جیسون رضائیان، سعید عابدینی، نصرت‌الله خسروی و امیرمیرزایی حکمتی چهار شهروند ایرانی- آمریکایی بودند که، ۲۱ دی‎ماه ۱۳۹۵، پس از بده و بستان‎های دولت حسن روحانی و دولت باراک اوباما زیر سایه توافق اتمی آزاد شدند.

آمریکا برای این چهار نفر ۴٠٠ میلیون دلار پول به رژیم ایران باج داد. روزنامه وال استریت ژورنال در این باره نوشت که این مبلغ نخستین قسط از یک میلیارد و ٧٠٠ میلیون دلاری است که آمریکا باید به عنوان اصل و بهره سپرده ایران در دوران محمدرضا شاه پهلوی به این کشور پرداخت کند. اصل این پول که برای خرید اسلحه از آمریکا در یک حساب امانی پس‌انداز شده بود ۴٠٠ میلیون دلار و بهره آن به یک میلیارد و ٣٠٠ میلیون دلار بالغ می‎شود.

طبق گزارش وال‎استریت ژورنال وزرای خارجه و خزانه‌‏داری آمریکا برای پرداخت این مبلغ به ایران از سوییس و هلند کمک گرفتند و پس از انتقال پول به بانک‎های مرکزی این کشورها، ارز نقدی در صندوق‏‌های چوبی از طریق یک هواپیمای باری به ایران منتقل شد.

سید محمود علوی وزیر اطلاعات رژیم، اردیبهشت سال ۱۳۹۶، در خطبه‎های پیش از نماز جمعه تهران به صراحت فاش کرد که در جریان بازداشت چهار شهروند ایرانی- آمریکایی که هدف از آن آزاد ساختن پول‎های بلوکه شده ایران بود وزارت اطلاعات و سپاه و شورای عالی امنیت‎ملی و وزارت خارجه و بانک مرکزی نقش اساسی داشتند.

در همین ارتباط هشتم اسفند سال ۱۳۹۵، یک مقام آگاه وزارت اطلاعات به ایسنا می‎گوید: «استرداد مبلغ یک میلیارد و ۷۱۰ میلیون دلار از آمریکا در جریان مذاکرات تبادل زندانیان انجام شد که مدیریت مذاکرات توسط شورای‎عالی امنیت ملی به وزارت اطلاعات محول شد و کلیه مراحل مذاکرات توسط نماینده وزارت اطلاعات با همراهی و همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دفتر خدمات حقوقی ریاست جمهوری انجام گرفت و موفق به آزادسازی این مبلغ، آزادی چند تن از زندانیان و رفع تحریم از تعدادی از بانک‌ها و شخصیت‌های حقوقی و حقیقی ایران گردید.»

این سخنان در واکنش به اظهارات حسین نجات قائم مقام سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بود که گفته بود نیروهای اطلاعاتی سپاه با بازداشت جیسون رضائیان دولت آمریکا را مجبور کردند برای آزادی شهروندانش به ایران باج بدهد. سردار نجات عملیات گروگانگیری را «مجاهدت شهادت‌گونه نیروهای اطلاعاتی سپاه» نامیده بود.

وضعیت نامعلوم نازنین زاغری

مرخصی نازنین زاغری ظاهراً تا روز یکشنبه ادامه دارد و وکیل‌اش گفته برای موکل خود تقاضای تمدید مرخصی خواهد کرد. مشخص نیست که دستگاه‎های امنیتی نظام با این تقاضا موافقت کنند یا نه اما واکنش مثبت حمید بعیدی‎نژاد سفر رژیم ایران در لندن که از این خبر در توییتی استقبال کرد و همچنین خاموش ماندن خبرگزاری‎های رسمی جمهوری اسلامی به‌خصوص فارس و تسنیم نزدیک به سپاه که همواره برای موج‎سازی علیه زاغری دستور مشترک داشته‌اند شواهدی است که نشان می‎دهد پشت پرده میان تهران و لندن مذاکراتی جریان داشته اما فعلاً مشخص نیست ۱۸ میلیون یورویی که به جمهوری اسلامی پرداخت شده به این موضوع ربط داشته است یا نه.

بدهی بریتانیا به ایران

در این میان نباید بدهی ۴۵۰ میلیون پوندی ایران به بریتانیا را فراموش کرد. این پرونده مربوط به مطالبات ایران از شرکت IMS انگلیس است. دو قراردادی که ایران در دوران پهلوی در سال‌های ۱۹۷۴ و ۱۹۷۶ با این شرکت انگلیسی بست و مربوط به خرید تانک‌های چیفتن و تعدادی ادوات نظامی است.

اهداف غیرشفاف که برای پرداخت ۵۰ میلیون یورو به جمهوری اسلامی عنوان شده و همینطور تناقض در مواضع تهران و آنچه در بیانیه اتحادیه اروپا عنوان شده به حساسیت‎ها در مورد یک باج‎دهی دیگر دامن می‎زند. از سوی دیگر این مبلغ را اتحادیه اروپا برای جمهوری اسلامی در نظر گرفته و نه فقط انگلیس که هنوز عضو فعال این اتحادیه به شمار می‌رود، با این حال در ماه‎های گذشته دولت این کشور در صف نخست حمایت از جمهوری اسلامی قرار داشته و اعتماد میان آنها تا آنجا بالا رفته که، چهارشنبه ۳۱ امرداد، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی اعلام کرد با خروج یکجانبه آمریکا از برجام انگلیس جایگزین آمریکا در کارگروه بهسازی نیروگاه آب سنگین اراک شده است. بریتانیا به دنبال سرمایه‎گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در ایران به اسم توسعه زیرساخت‌هاست.

خوش‌خدمتی جناب سفیر

یکی از حامیان پر‎ و‎ پا قرص رژیم راب مکر سفیر بریتانیا در تهران است که در توییت‎ها و مصاحبه‌های خود مدام دم از حفظ برجام و توسعه روابط تجاری با تهران می‎زند.

راب مکر اواسط اردیبهشت سال ۱۳۹۷ برای آغاز مسئولیت خود در سفارت بریتانیا وارد ایران شد اما حدود سه ماه بعد در اوج تظاهرات ضدحکومتی در ایران استوارنامه خود را، نهم امرداد ۱۳۹۷، تقدیم روحانی کرد و توییت کرد «خوشحالم که در چنین زمان حساس و مهمی برای ایران، من به عنوان سفیر می‌توانم به انجام تمامی مسئولیت‌هایم بپردازم.»

این موضوع شاید رویدادی معمولی به نظر بر‎سد اما این سفیر قبلا در ششم خرداد، استوارنامه خود را تقدیم محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی کرده بود و معلوم نیست که چه لزومی داشت استوارنامه خود را دو بار تقدیم دولت روحانی کند!

نازنین زاغری پس از مرخصی می‎گوید: «هنوز باورش سخت است. وقتی دو هفته پیش زمزمه‎هایی شد اصلاً انتظار نداشتم به واقعیت تبدیل شود...» این سخنان به این معنی است که از دو هفته ‎پیش موضوع مرخصی او مطرح بوده است. در دو سه هفته اخیر دلواپس‎ها و حزب‎اللهی‌ها علیه حسن روحانی موجی از انتقاد به راه انداختند که دو موضوع مهم در آن‌مطرح شده است: یکی مسئله مذاکره و دیگری بحث دوتابعیت‎های دولت که این بار دست روی حسن روحانی گذاشته‌اند و پاسپورت انگلیسی و تابعیت مضاعف او را مطرح کرده‌اند.

روز یکشنبه، ۲۸ امرداد، در مجلس شورای اسلامی گزارش کمیته تحقیق و تفحص از مدیران دوتابعیتی قرائت شد. در حاشیه این جلسه ابوالفضل ترابی عضو این کمیته در مصاحبه با خبرگزاری مجلس «خانه ملت» اعلام کرد که یکی از مقامات «بسیار مهم و تراز بالا» در دوران تحصیل در اسکاتلند تابعیت بریتانیا را کسب کرده و هنوز این تابعیت را دارد. اشاره او به حسن روحانی بود. در همین ارتباط در شبکه‎های اجتماعی منتقدان دولت بار دیگر فیلم قدیمی از مراسم فارغ‎التحصیلی او در دانشگاه را بازنشر کردند.

پیش از این هم مجتبی ذوالنور نماینده قم در مجلس شورای اسلامی گفته بود که پسر روحانی تابعیت بریتانیا و کانادا را دارد اما حسام‌الدین آشنا مشاور روحانی آن را تکذیب کرده است. این سناریوها درست تکرار وقایعی است که در جریان آزادی چهار شهروند ایرانی- آمریکایی تکرار شد.

اروپا در شرایطی به دنبال تزریق پول به اقتصاد ایران است که ۱۶ سناتور آمریکایی با حمایت از اعمال تحریم‎ها علیه رژیم ایران در بیانیه‎ای خطاب به وزارت خزانه‎داری آمریکا گفته‎اند «کمپین حداکثر فشار دولت آمریکا تا وقتی رژیم ایران به سوئیفت وصل است موفق نمی‎شود.»