در ابهام ماندن راه حل مشترک

سه دولتی که در به آتش کشیدن سوریه نقش همپای دولت بشار اسد را داشته‌اند و دوتای آنها همراه اسد بو ده‌اند و یکی از آنها در مقابله با اسد نیروی نظامی خود را به سوریه کشانده است، در یک ابهام از راهکارهای خود برای بدست گرفتن کنترل شهر ادلب دیدگاه‌های خود را بیان می‌کنند. از یک سو، با تاکید بر مذاکرات می‌کنند. این موضع آنها دلیل روشنی هم دارد؛ اکنون که شهر ادلب می‌تواند یک برگه‌ی سیاه و فراموش نشدنی دیگری در تاریخ جنایات جنگی «دولت بشار اسد» باشد، این سه دولت که زبان نظامی را در سوریه جا نشانده‌اند، از فایده و استفاده‌ی از «مذاکرت» می‌گویند. به نظر می‌رسد این نگاه حاشیه‌ای به مذاکرات بخاطر توجه به ترکیه است. رجب اردوغان نگرانی خود را از امکان موج پناهجویان بسوی ترکیه بیان کرده است و خواهان «آتش بس» شده است. او می‌گوید سه میلیون ساکن این شهر با ادامه حملات نظامی، در معرض یک کشتار بزرگ قرار می‌گیرند و نا چارند از ادلب متواری شوند.

از سوی دیگر، ولادیمیر پوتین با آتش بس پیشنهادی ترکیه مخالفت کرده است. او به صراحت گفته است که به این دلیل که در ادلب غیر نظامیان سکونت دارند، نمی‌توان عملیات نظامی را قطع کرد. پوتین تاکید میکند که شهر در دست شورشیانی است که در مذاکرات صلح شرکت نمی‌جویند. آنها را تروریست می‌داند و خواهان قلع و قمع آنها از شهر ادلب و زنده نگاه داشتن ادامه‌ی پروسه‌ی پیشرفت «صلح» است.

حسن روحانی نیز همصدا با پوتین ادامه‌ی عملیات نظامی را قبول دارد. روحانی خواهان بیرون رفتن نیروهای آمریکایی از سوریه است و آنها مزاحم پیشرفت گفتگوهای صلح سوریه می‌داند. این نکته هم شایان توجه است که آمریکایی‌ها خود را در حال آموزش نظامی نیروهای شورشی «میانه رو» می‌دانند.

ادامه‌ی سیاست تعیین کننده‌ی روسیه

پوتین در این نشست طرح دی-اِسکِلٰیشن را باز به میدان آورد! این اصطلاح در علم پزشکی برای کنترل بیمارانی بکار می‌رود که بسیار تحریک شده هستند و نمی‌توانند شرایط واقعی را تشخیص دهند. از اینرو پرستار و کادر درمانی سعی می‌کنند به او بفهمانند که چنانچه شرایط ادامه یابد استفاده از نیروی فیزیکی و حتی خشونت تنها راه باقی مانده برای درمان است. پوتین اینگونه تاکتیک خود برای کنترل ادلب را تشریح نمود که در حال حاضر همکاری بین نیروهای ویژه «روسیه» و نیروهای نظامی دولت سوریه و ایران بیش از هر زمان دیگری است. او هشدار داد که به ادلب سلاح‌های شیمیایی آورده شده است که می‌خواهند گناه استفاده از آنرا به گردن دولت بشار اسد بیندازند. پوتین می‌گوید که قصد دارند در ادلب باور به صلح را «مرحله به مرحله» به شورشیان القا نمایند. تاکنون این طرح «مناطق امن»، در بخش هایی از سوریه با این روش پیاده شده است که دولت سوریه شورشیان و خانواده‌های آنها را پس از پیروزی نیروهای دولتی، به مناطقی دیگر برده است تا آتش بس ادامه یابد. پوتین به نوعی بدنبال «تنبیه» شورشیان، در آخرین دژ مقاومت آنها در سوریه است. این آخرین نمایش قدرت، برای پوتین و پیروز شدن استراتژی نظامی روسیه در سوریه می‌تواند دیده شود.

به هر روی شهر ادلب منتظر حوادث تلخی خواهد ماند. سکوت آمریکایی‌ها درباره مسائل سوریه، پس از نشست دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در هلسینکی، قابل توجه است. گویی آمریکایی‌ها تنها با شرط کنار گذاشتن ایران از سوریه، کنار ماندن اسراییل از ناآرامی‌ها سوریه، کنترل و دستاوردهای این جنگ داخلی وحشتناک را به روس‌ها واگذار کرده‌اند.