فرح الزمان شوقي در العربی الجدید نوشت: ایران به سرعت انگشت اتهام خود را به سمت کشورهای خلیج فارس گرفته و آنها را بازوان ایالات متحده نامید که مسئولیت حمله ای که در اهواز اتفاق افتاد را بر عهده دارند.
به گزارش «انتخاب»، این روزنامه عرب زبان ادامه داد: سخنگوی سپاه پاسداران ایران، رمضان شریف، به صراحت گفت:«عربستان پشت این حمله ایستاده است». همانطور که حسن روحانی نیز دولتهای خلیج فارس را عامل اصلی تهاجم اهواز دانست.
در ادامه این مواضع، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران، محمد باقری در پیام تسلیتی گفت:« نیروهای ایران تروریستها را در هر نقطه ای از جهان باشند، تعقیب می کنند».
در این شرایط، سوالی در مورد شکل پاسخ به این حادثه مطرح می شود؛ کشوری که موضعی به این شدت اتخاذ می کند، عوامل بسیاری را در نظر می گیرد و به احتمال زیاد، تهران از سیاست منضبط خود کناره گیری نمی کند، بدین معنا که همچنان از سلاح دیپلماسی استفاده خواهد کرد.
حسن روحانی در رأس هیئت 40 نفره ای شخصا به نیویورک رفت تا در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کرده و از این فرصت استفاده کند تا ایالات متحده را مسئول دو عنوان مهم بداند؛ که عنوان اول مربوط به توافق هسته ای و عنوان دوم، مربوط به حمایت از تروریسم و تلاش برای نا امن کردن ایران است.
ایران که از سوی آمریکا متهم به حمایت از تروریسم می شود، فرصت خوبی یافته است تا در برابر جامعه بین الملل بر این مساله تاکید کند که از تروریسم متضرر شده است. در همین رابطه، عماد آبشناس، استاد دانشگاه تهران می گوید:« پیش بینی می شود که پاسخ ایران به شکل دیپلماتیک باشد و در سفر روحانی به نیویورک منعکس شود. و با توجه به اینکه مساله تهدید امنیت ملی ایران ، یعنی خطوط قرمز آن، مطرح است، موضع ایران علیه عربستان و امارات نیز اوج خواهد گرفت».
ابشناس در گفتگو با العربی الجدید افزود: «تهران در برابر جامعه بین الملل از این حمله به نفع خود استفاده می کند و نظم دیپلماسی خود را حفظ می کند. انتظار می رود روحانی مستندات کشور خود مبنی بر دست داشتن آمریکا و هم پیمانان آن در حمایت از گروههای ترویستی در منطقه را ارائه داده و پاسخ قاطع سپاه پاسداران به اینگونه اقدامات را محتمل بداند».
ایران همچنین از روابط خود با اروپایی ها نیز برای اتخاذ اقداماتی در تعامل با عناصر گروههای تروریستی که اغلب در کشورهای اروپایی سکونت دارند، استفاده می کند. در همین راستا، وزارت خارجه ایران سفرای دانمارک و هلند را احضار نموده و از استقبال این کشورها از تروریستها، انتقاد کردند.
علاوه بر این، احتمال اوج گیری واکنش های ایران در قبال این حادثه، از طریق گزینه نیروهای نیابتی آن، وجود دارد، بویژه انکه دستگاه دیپلماسی ایران موضع شدیدی را در رابطه با امارات در پیش گرفته است.
صابر گلعنبری، دیگر تحلیلگر سیاسی معتقد است که پاسخ ایران به حمله اهواز، در دو سطح داخلی و خارجی خواهد بود، چرا که از یک سو، تهران به عملیات پیگرد داخلی اعضای گروههای تروریستی و محاکمه قضایی و امنیتی آنها ادامه می دهد و از سوی دیگر پیش بینی می شود که طرفهای مرتبط با این گروهها در منطقه نیز مورد پیگرد قرار گیرند.
در سطح خارجی، هرگز ایران وارد مقابله مستقیم با عربستان و امارات نمی شود، اما از طریق هم پیمانان خود در منطقه و میدانهایی همچون سوریه و یمن، که در آن جنگ های نیابتی بین ایران و عربستان و آمریکا دایر است، پاسخ مناسبی به آنها خواهد داد.
به عقیده تحلیلگران، این احتمال وجود دارد که گفتمان سیاسی ایران در قبال ریاض تغییر کند، اما به طور کلی تهران در چارچوب سیاست منضبط خود باقی می ماند و تمام تلاشهایش را به کار می بندد تا از حوادث اخیر، به نفع خود در برابر جامعه بین الملل استفاده کند. اما از آن پس هرگز تهران از تمایل خود برای اصلاح روابط با ریاض، سخن نخواهد گفت.
