ایران بریفینگ / درحالی‌که افت ناگهانی ارزش دلار در ایران موجب واکنش‌های متفاوت در ایران شده است، امام‌جمعه پایتخت ایران در سخنانی این کاهش را «تصنعی» و ساختگی دانست.
ارزش هر دلار آمریکا که در هفته‌های اخیر به مرز ۲۰ هزار تومان رسیده بود، ناگهان از ابتدای هفته‌ای که گذشت سقوط کرد بطوریکه رسانه‌های دولتی مدعی معامله دلار به ارزش ۱۳ هزار تومان شدند.
روز جمعه کاظم صدیقی در نماز جمعه تهران گفت قیمت ارز و طلا سیر نزولی داشته که نباید تصنعی باشد... ما توقع داریم که سیر نزولی ارز ادامه پیدا کند و طوری نباشد که ارزش پول ملی ما همچنان پایین باشد.
این نخستین بار است که یک مقام جمهوری اسلامی، کاهش اخیر ارزش دلار را «تصنعی» عنوان می‌کند.
هم‌زمان با کاهش ارزش دلار، زمزمه‌هایی مطرح شد که دولت جمهوری اسلامی ایران در آستانه تحریم‌های ماه آینده آمریکا، با اعزام کارگزاران خود در بازار، موج مصنوعی ایجاد کرده تا خریداران عادی دلار را برای فروش به بازار بکشاند.
این ماجرا وقتی علنی‌تر شد که دربازارهای ارز خرید و فروشی نمی‌شد و تنها حضور مردم سراسیمه دیده می‌شد.
بااینکه ارزش هر دلار مدت‌ها سه هزار تومان بود، از زمان افزایش فشار آمریکا و خروج از توافق هسته‌ای، ارزش دلار افزایش یافت بطوریکه به ۲۰ هزار تومان رسید.
مردادماه پرزیدنت ترامپ دور نخست تحریم‌های هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی را بازگرداند و تهدید کرد اگر ایران به فعالیت خود ادامه دهد، تحریم‌های نفت و گاز ایران را نیز در ۱۳ آبان بازمی‌گرداند.
از سپاه پاسداران به‌عنوان یکی از عامل‌های کاهش قیمت در روزهای اخیر اسم برده می‌شود اما این کاهش قیمت نه در بازار که در فضای مجازی و با عملیات روانی صورت می‌گیرد.
کانال‌های خبری و سایت‌های متعددی در حالی خبر از کاهش دلار تا ۷۰۰۰ تومان می‌دهند که عملاً هیچ دلاری در بازار وجود ندارد و فقط در فضای مجازی با جعل خبر و حتی عکس از ازدحام مردم برای فروش دلار به بانک‌ها و صرافی اقدام روانی است که سایبری‌های سپاه به کمک اقتصاد معیوب آمده‌اند.
درحالی‌که بسیاری از اقتصاددانان و فعالان خبری معتقد به تصنعی و دروغ بودن خبر کاهش قیمت دلار هستند، احمد علم الهدی در خطبه‌های نماز جمعه مشهد درباره کاهش قیمت ارز به اعتقاد او در بازه زمانی کمتر از ۲۴ ساعت آنرا «دلیل هماهنگی قوای ۳ گانه» دانست و گفت ما به بن‌بست نرسیده‌ایم.
امام‌جمعه مشهد همچنین شلیک موشک‌های سپاه به مقر تروریست‌ها را بسیار شجاعانه دانست و آن را عامل اصلی کاهش قیمت دلار دانست و افزود: ما می‌توانیم مشکلات خود را حل کنیم و نیاز به خارجی‌ها نداریم و برای ما ثابت شد با یک اقدام اساسی دولت و قوه قضائیه و حماسه شجاعانه سپاه بازار ارز نیز کنترل شد.
علم الهدی در یک نکته درست می‌گوید و آن نه شلیک موشک به سوریه و پائین آمدن قیمت دلار که دخالت سپاه پاسداران در بازار از است.
بعضی از فعالان بازار ارز می‌گویند که علت افزایش قیمت ارز یکی از اقدامات دولت برای جبران کسری بودجه سال آینده است. هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس، مستقیماً به این نکته اشاره‌کرده و گفته: «نرخ محاسباتی ارز در بودجه سال ۱۳۹۶، ۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود، اما اکنون نرخ مبادله‌ای ۳ هزار و ۸۰۰ تومان است، بنابراین حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان از مابه‌التفاوت نرخ ارز تا پایان سال عاید دولت می‌شود که به‌نوعی بخشی از کسری بودجه را جبران می‌کند.»
بی‌اعتمادی یا کم اعتمادی شهروندان به بانک‌ها هم عامل دیگری است که باعث شده حجم زیادی از سرمایه‌های شهروندان ایرانی به بازار ارز سوق داده شوند.
اما اصلی‌ترین عامل را بسیاری از فعالان اقتصادی مربوط به لایحه پالرمو یا FATF می‌دانند، آن‌ها معتقدند ایران راهی جز تصویب این لایحه ندارد و سپاه پاسداران نیز این را می‌داند و از مدت‌ها اقدام به جمع‌آوری دلار و ارسال آن به مقاصد نامعلومی در خارج از کشور کرده است تا پس از تصویب FATF در جهت پشتیبانی از جریان‌هایی همچون حزب‌الله لبنان یا انصار الله یمن و جبهه سوریه به مشکل برنخورد، این دلیل هنگامی به واقعیت نزدیک می‌شود که نشانه‌هایی از انباشت سرمایه و دلار توسط سپاه پاسداران در کشورهایی همچون عراق و یا سوریه و حتی امارات مدام به گوش می‌رسد.
