حامیان مالی شبکه "من و تو" که هستند؟ سرمایه گذاران شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال چه کسانی هستند؟ مدتی است که این سؤالها از سوی ناظران سیاسی و بخشی از افکار عمومی ایران مطرح بوده است، اما پاسخهای روشنی از سوی مسئولان این شبکههای فارسی زبان خارج کشور به این پرسشها داده نشده است. این درحالیست که خود این شبکههای تلویزیونی روزانه عدم شفافیتهای اقتصادی در بودجه بسیاری از نهادهای حکومتی ایران را، البته به حق، مورد بررسی و انتقاد قرار میدهند. اما رسانهای که میخواهد عدم شفافیت مالی دیگری را نقد کند قبل از هرچیز باید درباره امور مالی خود شفافیت داشته باشد.
البته عدم روشنگری از سوی رساناهای نامبرده درباره حامیان مالی یا سرمایه گذاران خود، طبیعتا مانع حدس و گمان درمورد منابع مالی این رساناها نشده است. حدس و گمان هایی که ضرر آن اگر بیش تر از داشتن شفافیت مالی نباشد، کمتر نیست.
مسئولان و مجریان این شبکهها در دفاع از خود دو استدلال عمده را مطرح میکنند که هردو خالی از اشکال نیست. اول اینکه میگویند کارشان روزنامه نگاری حرفهای است. مدعیاند وفادار به گردش آزاد خبر و بی طرف هستند. در اینکه این شبکهها اخبار ایران را بدون سانسور پخش میکنند حرف و حدیثی نیست و آنها به گردش آزاد خبر با این تعریف وفادار هستند. اما روزنامه نگاری حرفهای برای شبکه هایی که در کنار اخبار روزانه مجموعهای از برنامهها تحلیلی و گزارشهای خبری را تهیه میکنند، بیش از این هاست. روزنامه نگاری حرفهای برای یک شبکه تلویزیونی فارسی زبان، حتی اگر نامش ایران اینترنشنال باشد، نمیتواند به پخش و تحلیل خبر فقط درباره ایران محدود باشد بلکه برای رعایت بیطرفی در اخبار، گزارشها و برنامههای تحلیلی خود کشورهای منطقه، بخصوص رقبای سیاسی ایران را نیز فراموش نمیکند. روزنامه نگاری حرفهای اگر ۱۰ گزارش درمورد نبود آزادیهای سیاسی در ایران و نقض حقوق بشر یا فشار بر روزنامه نگاران در ایران تهیه میکند، میبایست یکی دو گزارش را هم درمورد نقض حقوق بشر در عربستان سعودی یا اصولا وجود نداشتن چیزی به نام روزنامه نگاری آزاد در این کشور تهیه کند. اگر آزاد نبودن واقعی انتخابات در ایران را همیشه مورد نقد قرار میدهد گاهی نیز گزارشی درمورد نبودن اصولا چیزی به نام صندوق رای در عربستان و امارات متحده عربی بگوید. اگر از سرکوب تظاهرات در خیابانهای تهران میگوید، از کشتار نوجوانان سنگ بدست فلسطینی توسط ارتش اسرائیل نیز سخن بگوید. بیطرفی تنها دعوت کردن مساوی حامیان جناح اصلاح طلب، اصولگرا و سرنگونی طلب در برنامههای تحلیلی و دادن موقت برابر به هریک از شرکت کنندگان نیست. بیطرفی به معنای تعادل نسبی بین تمرکز بر روی مسائل ایران و مسائل کشورهای منطقه بویژه دشمنان منطقهای ایران نیز هست.
شبکه تلویزیونی "من و تو" از آغاز فعالیت خود استراتژی حمایت از نظام سلطنتی، دفاع از تاریخ دوران رضا شاه و محمد رضا شاه و نوعی نگاه بازسازی یا نوستالژیک به ارزشهای فرهنگی قبل از انقلاب را دنبال کرده است. در تونل زمان به دفاع از کارنامه شاهان پهلوی و فعالیت آنها برای سازندگی ایران نو میپردازند. البته هم رضا شاه و هم محمد رضا شاه پهلوی کارهای بسیار مثبتی برای سازندگی کشور و پیشرفت ملت ایران کردند. از سوی دیگر این حق هواداران خاندان پهلوی و طرفداران بازگشت سلطنت به ایران هست که دارای شبکه تلویزیونی خود باشند. اما ادعای بیطرفی از مسئولان این شبکه پذیرفته شده نیست. بیطرفی وقتی است که در کنار برنامههای همیشگی در حمایت پنهان و آشکار از کارنامه خاندان پهلوی، نیم نگاهی نیز به بخش منفی کارنامه آنها داشته باشند، درباره استبداد شاه، ساواک و عدم آزادی بیان، انتخابات فرمایشی و مجالس "بله قربان گو"ی آن دوران، "آقای پنج درصد" و احساس فاصله یا بیگانگی که بخش بزرگی از مردم با مقامات و نهادهای حکومتی آن زمان داشتند نیز سخن بگویند. همهی گناه انقلاب را بر گردن انقلابیون نیندازند، از پادشاهی که با استبدادش به سهم خود در تسریع روند انقلاب موثر بود نیز بگویند.
استدلال دوم مدیر و دیگر مسئولان تلویزیون ایران اینترنشنال، شبکه "من و تو" و شبکههای مشابه این است که درآمد آنها از راه تبلیغات است و همانطور که بطور مثال از روزنامههای گاردین و تایمز نمیپرسند سرمایه گذاران آنها کیستند و منابع مالی آنها از کجا تامین میشود، درمورد این شبکهها نیز چنین پرسشی لزومی ندارد یا بی معنی است! اما واضح است که سهم درآمدهای تبلیغاتی در این رساناها اندک است و اصلا قابل مقایسه با درآمد روزنامههای پرتیراژ انگلستان از آگهیها و تبلیغات نیست. برای گرداندن چنین شبکه هایی با تعداد زیادی پرسنل و برنامههای متنوع نیاز به کمکها و حمایتهای بزرگ مالی علاوه بر درآمدهای اندک تبلیغاتی این شبکههای فارسی زبان است. از این گذشته اگر گروه زیادی از خوانندگان گاردین و تایمز پرسشی درباره مدیریت یا منابع مالی این روزنامهها داشته باشند، حتما پاسخ خود را صریح و سریع دریافت خواهند کرد.