به موازات فشارهای اقتصادی آمریکا علیه ایران، اروپاییها در حال توسعه نفوذ و محکم کردن چای پای خود در این کشور هستند تا از این طریق بتوانند به باجخواهیهای خود از جمهوری اسلامی ادامه دهند.
به گزارش «شبکه رسانهای بیان» اتحادیه اروپا به تازگی خواهان گشایش دفتر خود در تهران شده و ادعا کرده است که این راهکار میتواند به حفظ توافق هستهای کمک کند. بنا بر اظهارات حشمتالله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، سفیر اتریش در تهران به عنوان رئیس دورهای اتحادیه اروپا، در نشست سفرای کشورهای اروپایی با نمایندگان مجلس ایران چنین درخواستی را مطرح کرده است.
به نظر میرسد اروپاییها از شرایط به وجود آمده بین آمریکا و جمهوری اسلامی چندان هم ناراضی نیستند. اتحادیه اروپا تحریمهای آمریکا علیه ایران را به مثابه یک فرصت تکرار نشدنی برای بسط و توسعه نفوذ سیاسی و اقتصادی خود در ایران میداند. ایجاد «ابزار ویژه مالی» برای نجات توافق هستهای، تصویب قانون انسداد تحریمها و دیگر اقداماتی که اروپاییها برای به دست آوردن دل جمهوری اسلامی انجام دادهاند، همگی با هدف ایجاد زمینهای است تا جمهوری اسلامی در عمل انجامشده در جهت تحقق خواستههای اروپا قرار گیرد.
ایجاد دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران، آرزوی دیرینه بروکسل است که همواره با مخالفت جناح تندرو در ایران مواجه شده است. در ایران موافقان این طرح، میگویند با مستقر شدن دفتر اتحادیه در تهران، میتوان روابط اقتصادی با اروپا را مستحکم کرد و توافق هستهای را از تحریمهای کشنده آمریکا نجات داد؛ اما پرسش این است که اروپا برای حفظ توافق هستهای در این دفتر چه کاری میخواهد انجام دهد که مثلاً در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل انجام نداده است.
ریشه مسئله را باید در جای دیگری جستوجو کرد. با توجه به «سند راهبردی استراتژی اتحادیه اروپا در قبال ایران» یکی از مهمترین اهداف تأسیس دفتر اتحادیه در تهران، تأمین امنیت انرژی اروپا است. کشورهای اروپایی کاملاً آگاه هستند که اگر در استفاده از فرصت پیشآمده در خاورمیانه دیر اقدام کنند، برای تأمین انرژی موردنیاز خود، بهطور کامل به روسیه وابسته خواهند شد. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا نیز در نشست اخیر سران کشورها در سازمان ملل نسبت وابستگی به گاز روسیه هشدار داد و با اشاره به خط لوله انتقال گاز نورد استریم گفت «آلمان باید فوراً بهسوی فرصتهای انرژی دیگری روی بیاورد.»
پروژه خط لوله 1222 کیلومتری نورد استریم از شهر ویبورگ روسیه آغاز میشود و با عبور از دریای بالتیک، روزانه 150 میلیون مترمکعب گاز به آلمان انتقال میدهد. وابستگی به انرژی روسیه میتواند برای بزرگترین اقتصاد اروپا خطرناک باشد؛ چراکه با ولادیمیر پوتین با چرخاندن شیرفلکهاش، میتواند میلیونها نفر را در زمستان با یخزدگی مواجه کند و بخشهای وسیعی از صنعت این کشور را از کار بیندازد.
بنابراین، در چنین شرایطی توسعه نفوذ سیاسی و اقتصادی اتحادیه در ایران و داشتن یک آلترناتیو در حوزه انرژی با هزینههای اندک و حتی باورنکردنی برای اروپا از اولویت حیاتی برخوردار است. سایت شورای راهبردی روابط خارجی دراینباره در سایت خود مینویسد: «در سند پارلمان اروپا، ایران دارای دومین ذخایر گاز و چهارمین ذخایر نفت دنیا معرفیشده و استفاده اروپا از ظرفیتهای طبیعی ایران در زمینه انرژی، برای کاهش وابستگی به سایر کشورها (مانند روسیه) و افزایش امنیت انرژی این قاره ضروری معرفیشده است. به همین دلیل این سند از شرکتهای اروپایی میخواهد تا برای سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز ایران تعجیل کنند.»
ایجاد سازوکار ویژه مالی نیز که به بهانه حفظ برجام مطرح شده است، در راستای تأمین انرژی ارزان از ایران است. این سازوکار ویژه مالی متمرکز بر تهاتر کالاهای اروپایی با نفت و گاز ایران است. بهبیاندیگر، با تأسیس یک دفتر حسابرسی در اروپا، ایران نفت و گاز به کشورهای اروپایی صادر میکند و در مقابل کالاهای تولیدی این کشورها را وارد میکند. این تنها راهکار اتحادیه برای حفظ برجام محسوب میشود؛ راهکاری که بیشتر شبیه نوعی باجخواهی از جمهوری اسلامی است.