مجتبی واحدی - دیدگاه نو
نمی دانم مقصود شیخ از " کارنامه پرافتخار روحانیت شیعه" چیست و آیا می توان " عابد و زاهد" بودن در زمان دوری از قدرت را افتخار دانست؟ واضح تر بگویم. آیا در دوره هایی که فرصت نقش آفرینی موثر برای روحانیون‌شیعه وجود داشته، کارنامه درخشانی از ایشان به جا مانده ؟ اجازه دهید ابتدا از زاویه ای که کروبی به حوادث سیاسی می نگرد به سخنان منتسب به او نگاه کنیم. چندی قبل نامه ای از شیخ منتشر شد که در آن ، از دوره پهلوی به عنوان " دوره منحوس" نام‌برده شده بود.کروبی به خوبی می داند اقلیتی ناچیز از عمامه به سرها در مقابل دوره ای که آن را منحوس می داندایستادگی کردند. آیا از نگاه شیخ، کارنامه اکثریت عمامه به سرها در آن دوران، پرافتخار بوده است؟ زمانی که رضاخان به دنبال تبدیل حکومت به جمهوری بود، مهم ترین مخالفت ها در برابر او توسط چه کسانی انجام شد؟ دوره استبداد صغیر چه؟ ...کروبی آشکارا ارادت خود به روح اله خمینی را ابراز می کند.در میان معممان‌سیاسی، خمینی به دونفر بیش از دیگران ارادت داشت .
یکی شیخ فضل اله نوری و دیگری سید ابوالقاسم کاشانی. شیخ فضل اله نوری جدی ترین مخالف مشروطیت بود و ابوالقاسم کاشانی، پشت پرده ریختن اراذل و اوباش به خیابانها برای زمینه سازی کودتای بیست و هشت مرداد. روح اله خمینی، غصه دار شیخ فضل اله نوری بود و مسرور از برکناری مصدق( او کودتای بیست و هشت مرداد را سیلی اسلام به مصدق می دانست). ایکاش شیخ عزیز ما منصفانه بگوید کدامیک از اینها که گفتم موجب افتخار برای روحانیت تشیع است ؟ اصلا اجازه بدهید بیش از هر چیز بر مواضع روح اله خمینی تمرکز کنیم . شروع مخالفت خمینی با شاه به خاطر دو موضوع بود که قطعا یکی از آنها موجب افتخار نیست : " اعطای حق رای به زنان توسط شاه". در مورد کارنامه دوران دهساله رهبری او، کتابها می توان نوشت که گمان نمی کنم بتوان نام افتخار را بر روی هیچیک از کتاب ها نهاد .پس به آخرین یادگار او اشاره می کنم و بحث را از زاویه دیگر ادامه می دهم. خمینی در ماههای پایانی عمر، علاوه بر دستور شرم‌آور اعدام های تابستان شصت و هفت ، ننگ‌بزرگی برکارنامه خود افزود : " اصرار بر نهادینه کردن ولایت مطلقه فقیه". اگر آقای کروبی عملکرد بیست و نه ساله علی خامنه ای با تکیه بر ولایت مطلقه را افتخار آفرین‌می داند حق دارد که با افتخار از " کارنامه پر افتخار خمینی" سخن بگوید.
بسیاری از داستان هایی که به‌عنوان افتخار آفرینی روحانیت شیعه نقل می شود ، فاقد هر گونه مستند و گواه تاریخی است. اما عملکرد چهل ساله عمامه به سرها، در معرض قضاوت عمومی قرار دارد. ای کاش کروبی بگوید در حوادث ناگوار، فسادهای حکومتی، ظلم های آشکار، بگیر و ببندهای ناحق، اعدام های ظالمانه ، رانت خواری های بی سابقه و در یک‌کلام در آنچه نفس ایران و اکثریت ایرانیان را به شماره انداخته، چند در صد از معممان، در کنار مردم‌ایستاده اند و چند در صد به امید لقمه ای از سفره انقلاب، با حکومت همنوایی کرده اند؟
مرحوم علامه، معلم روشن‌ضمیر ما در مدرسه علوی که هم‌لباس کروبی بود همواره یک حدیث را برای ما بازگو می کرد : " المسلم‌من سلم المسلمون من‌یده و لسانه / مسلمان‌کسی است که دیگران از دست و زبان او در آسایش باشند". بعد با تاکید می گفت :" این‌حدیث نمیگوید رئیس شهربانی از دست و زبانت در آسایش باشند. معلوم است که دست وزبان تو در برابر قدرتمندان، آرام می شود. اگر مردم عادی از تو در امان بودند آنگاه می توانی ادعای مسلمانی بکنی". مایلم در پاسخ به آقای کروبی بگویم: "افتخار آفرینی پیشکش. چند درصد مردم در حال حاضر از عملکرد و سخنان اکثریت عمامه به سرها ، در امان هستند؟ "
کروبی از کارنامه پرافتخار روحانیت شیعه در دوره هزار ساله ، سخن گفته است. نهصد و شصت سال از این مدت، روحانیت شیعه فاقد قدرت رسمی بوده و افتخار آفرینی اکثریت عمامه به سرها نیز در بازنویسی کتابهای فقهی و ایراد سخنرانی های جذاب خلاصه شده است. آنچه می تواند وجود " کارنامه پرافتخار" را ثابت کند عملکرد دوره حضور در قدرت است. آیا شیخ ما، حاضر است بر کارنامه اکثر معممان در زمان اقتدار، مهر تایید بزند؟ اشتباه نشود! منکر افتخار آفرینی برخی تک‌ستاره های روحانیت نیستم. برخی در همه عمر یاور مردم‌بوده اند و خیرخواه آنان، گروهی نیز در میانه زندگی سیاسی، دچار تحول شده و علیرغم‌امکان‌تمتع از قدرت و مکنت، ایستادن در کنار مردم و دفاع از حق را برگزیده اند. منتظری در مرتبه ای بالاتر و کروبی در مرتبه ای قابل قبول و احترام‌برانگیز، دو نمونه هستند. نمونه مهم دیگر، آیت اله سید علی سیستانی در عراق است که بی اعتنایی او به قدرت و جاذبه های فریبنده، مثال زدنی است. او علیرغم‌برخورداری از نفوذ سیاسی و معنوی، هیچگاه اقداماتی که آخوندهای حکومتی در ایران‌انجام دادند را مرتکب نشد. مرحوم سید محمد شیرازی و برادرش سید صادق شیرازی ، نمونه های دیگری هستند که اگرچه هیچگاه قدرت حکومتی نداشته اند اما همواره در برابر ظلم‌حکومت ایستاده اند و امتیازاتی که مراجع تقلید حکومتی را از مسیر مردم داری و انصاف خارج کرده ، نتوانسه آنها را متحرف نماید. اما مگر در سایر اقشار و اصناف، چنین تک ستاره هایی حضور ندارد؟ آیا عملکرد اقلیتی از یک صنف، موجب صدور کارنامه پر افتخار برای همه اعضای آن صنف می شود؟
در این‌مورد، سخن‌بسیار است. شخصا حاضر به مناظره با هر کس هستم تا ثابت کنم متوسط عملکرد صنف معممان در زمان برخورداری از قدرت، از عملکرد سایر اصناف، ضعیف تر و آلوده تر به انواع فساد بوده است. شیخ ما آقای کروبی، حق دارد نگران باشد اما ای کاش نگرانی او متوجه اسلام ، پیامبر و اصل تشیع بود که تداوم عملکرد ننگین‌آخوندهای حکومتی و سکوت قاطبه هم‌لباسان کروبی،باقیمانده آبروی آنها را بر باد خواهد داد. روح اله خمینی، پنجاه و چهار سال قبل به خاطر برخی اقدامات شاه، با صدای لرزان و بغض آلود فریاد زد : " ای علمای اسلام ، به داد برسید . رفت اسلام ". انصاف بدهید! عملکرد شاه، اسلام را از بین بُرد یا خیانت های همان کسانی که به کارنامه هزار ساله آنان ، افتخار می کنید و اگر به جای چهل سال پیش، هزار سال قبل به قدرت می رسیدند شاید امروز از قشری با عنوان جعلی و خودخواهانه روحانیت، چیزی جز یک نام در تاریخ باقی نمانده بود.
