در دورهای که ساختار سیاسی برای بقای خود، سوژگی سیاسیاش را در حجمی از «بی تاریخی» فرو میکند، آن را رنگ کرده و دگرگونه بازتاب میدهد، مستند «هزارپای سپاه» همین بی تاریخی و تغییر ناپذیری راز آلود «سپاه» را نشانه گرفته است و میکوشد با توصیف یک رشته از فعالیتها، عاملیتها و علیتها نشان دهد چگونه سپاه از «نهادی برای انقلاب»، به «نهادی برای بخشهای غیر انتخابی حکومت» و در نهایت به «نهادی در مقابل انقلاب ۵۷» تبدیل شد.
در مجموع تمرکز این مستند تاریخی بر بازنمایی «روند قدرت گرفتن تاریخی سپاه» و «ضعیف شدن تاریخمند جامعه مدنی» است. ارتباطی که هنوز میبایست تحقیقات بسیاری بر روی آن صورت گیرد ولی اهمیت بررسی این رابطه در آن است که نشان میدهد چگونه تشتت آراء در میان اپوزیسیون جمهوری اسلامی زمینه سرکوب انفرادی آنها و جراحی آنها از بدنه جامعه مدنی را فراهم آورد.
در طول مستند، بعد از مباحث اولیه تشکیل سپاه، ماجرای سرکوبهای سیاسی که حول محور نفی «تحزب دموکراتیک»، «حقوق شهروندی» و «تبعیض جنسیتی» است موضوع بحث میشوند؛ شکافهای سیاسی کشور که این مستند در سه قسمت پایانی به آنها میپردازد، با نگاهی واقعنگرانه پیشروی گام به گام سپاه برای مصادره حوزه عمومی و اشغال آن را به تصویر میکشد.
از سوی دیگر کاووش در ریشههای تاریخی پیدایش، ماموریتها و کارویژههای پاسداران انقلاب اسلامی این فرصت را فراهم آورده است تا مخاطب بتواند همزمان با پیشرفت وقایع به فهم این نکته نائل شود که به وجود آمدن وضعیت متصلب کنونی، اتفاقی تصادفی و غیر قابل اجتناب نبوده است وای بسا با تبیین وضعیت چیرگی سیاسی این نهاد میتوان استراتژیهای مبارزه با وضع موجود را ارتقاء دهیم.
هزارپای سپاه مستندی درباره راز تداوم «جمهوری دهشت» است؛ رازی که برای فهم آن باید منطق حرکت ماشین سرکوب در حوزه دینی، قومی، جنسیتی و سیاسی را ذیل استراتژی «النصر بالرعب» مورد مطالعه قرار داد. وجود چنین مستندی برای «بازسازی حافظه مخدوش شده و غیر تاریخی نسل جدید» بسیاری ضروری است، خصوصا زمانی که در اثر «اپوزیسیون زدایی از جامعه سیاسی داخل» عملا معنای کنش بسیاری از فعالان خارج از کشور برای شهروندان داخل بی معنا باشد و این فرصت برای آپاراتوس جمهوری اسلامی به وجود آمده تا فمنیستها را فاسد، کمونیستها را بی خدا، احزاب را تجزیه طلب و وابسته نشان دهد و هر کنش انتقادی را با رنگ خیانت پاسخی خشونت آمیز دهد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این مطلب پیش از این در سایت [تلویزیون ایران فردا] منتشر شده است.